Регион чазааның аппарат хуралында, Росхереглекчилер хайгааралының Тыва Республикада эргелелиниң начальниги Людмила Салчак бо чылын саргының халдавырлыг энцефалидинден аараан бирги таварылга бүрүткеттингенин дыңнаткан.
Тоора-Хем суурнуң ажыл чок, 50 харлыг чурттакчызы оон когараан. Ол Тожу тайгазынга саргыга ызырткан. Саргыны боду адыргаш октапкан, ында халдавыр бар бе дээрзинге шинчилел чоруттунмаан. Майның 8-те республиканың халдавырлыг аарыглар эмнелгези “саргы энцефалиди, ортумак хевирниң халыыдаан хевири” деп диагнозту аңаа салган.
Неделяның мониторингизинден алырга, эрткен неделяда Тыва Республикада саргыга ызыртканындан эмнелге албан черлеринден дуза дилеп келген 57 таварылга бүрүткеттинген. Оларның чартыы, азы 24-ү - уругларда болган. Ооң мурнунда неделяга деңнээрге, саргыга ызырткан кижилер саны 62,8 хуу өскен.
Тываның көвей девискээрлеринде саргыга ызырткан таварылгалар демдеглеттинген. Хөй кезиинде кижилер Кызыл хоорайга (23 катап), Кызыл кожуунга (18 катап), Таңды болгаш Бии-Хем кожууннарга (17 катап) эмчи дузазын дилээн.
Сезон эгелээнден бээр кижилерден ап каапкан 29 саргыны Тыва Республикада Гигиена болгаш эпидемиология төвүнүң лабораторияларынга шинчилээн. Бо удаада саргы энцефалиди, саргы боррелиозу, кижиниң моноциттиг эрлихиозу азы гранулоциттиг анаплазмоз өөскүдүкчүзү илереттинмээн. Эрткен неделяда 5 саргыны хынаан, шупту анаа болган.
Оон аңгыда долгандыр бойдус хүрээлеңинден 700 саргыны албан-биле чыггаш, лабораторияже шинчилел кылыры-биле чоруткан. Ооң-биле эртем-шинчилел ажылын уламчылаар.
Саргы энцефалиди – кадыкшылды үрээр, холдарның болгаш моюннуң шыңганнарын чартыктадып, дырттып, угаан-медерелди баларартып, инвалид болурунга азы өлүмге-даа чедирип болур аар аарыг.
Аарыг кончуг дүрген эгелээр, баш канчаар-даа аажок аарып, мага-боттуң изии 38–39 чедир көдүрлүп, дидиреп, хөөн булганып, кустуруп эгелээр. Оорга-моюн, хөрек, хендирбе, хөкпалдай кезээ, холдар-буттар бажы билинместеп, ыстап аартыр. Аарыг кижиниң арын-бажы, мага-боду кыза бээр.
Саргы ызырган соонда ындыг демдектер көстүп кээр болза, эмчи дузазын алыры-биле, поликлиникага дораан чедер. Аарыгны эртежик тодарадып, чедимчелиг эмнээшкинни чорудар болза, долузу-биле экирий бээриниң магадылалы улуг. А эң кол профилактика дээрге, чогуур үезинде тарылганы салдырып алырында.