Марттың 18-те, РФ-тиң Чазааның даргазының оралакчызы Дмитрий Патрушевтиң удуртулгазы-биле Россияның ОБЯ-зынга сезоннуг онза байдалга белеткелди сайгарган бүгү-российжи селектор хуралы болуп эрткен. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг видеоконференцхарылзаазы-биле хуралга киришкен. Дмитрий Патрушев гидротехниктиг тудугларның байдалынче, ээзи чок объектилерже, кудуушкун системаларының беленин хынаарынче база көвүрүглер адаан, сугга алзып болур зоналарны тодарадып база ону камгалаар ажылдарже регионнарның онза кичээнгейни угландырган.
«Кыш чылыг болганындан үер эрте эгелээн. Ниитизи-биле байдал ажырбас болзажок, марттың төнчүзүнде чурттуң европейжи талазынга база мурнуу Уралга сугнуң деңнели улгадыр чадавас. Апрельде Сибирьге болгаш Ыраккы Чөөн чүкке улуг суг үери болурун сагындырып турар. Эрткен чылын гидротехниктиг тудуглар тудуунче база септелгезинче, ол ышкаш суг объектилерин аштап-арыглаарынга 6,5 млрд рубль көрдүнген турганын сагындырайн» - деп, вице-премьер чугаалаан.
Харның кайы хире кылынының шинчилели, часкы үерлерниң болгаш өрт айыылының баш бурунгаар медээзи бойдустуң онза байдалдарының улуг айыылын көргүзүп турар. Мурнуу регионнарында болгаш Европа кезээнде хемнерниң дожу элээн эрте эрип эгелээн, а Уралдың, Сибирьниң болгаш Ыраккы Чөөн чүктүң аңгы-аңгы хемнеринде улуг хар бар.
«Агаарның ортумак температуразының бедээни база черниң дески эвес өл-шыгы өрт сезонун болгаш суг үерлээшкинин таарымча чок байдалдарга чедирип болур. Россияның Онза байдалдар яамызы күрүне эрге-чагырга органнары-биле кады профилактиканың элээн каш хемчеглерин баш бурунгаар боттандырып турар. Росгидрометтиң шын медээлерин баш бурунгаар алыры болгаш ону бүгү деңнелдерде онза байдалдарның регионалдыг албаннарының башкарылга органнарынга үезинде дамчыдары чугула рольду ойнаар. Байдалды хайгаарап көрбүшаан, күштерни болгаш курлавырларны айыылдыг девискээрлерже үе-шаанда мөөңнээр арганы бээр» - деп, Россияның ОБЯ-зының удуртукчузу Александр Куренков демдеглээн.
Суг үерлериниң болгаш бойдус өрттериниң уржуктарын чайладыр практиктиг хөделиишкиннерни быжыглаары-биле регионнарда командалыг штаб өөредилгелери эгелээн. Олар ийи чадага болур. Оперативтиг бөлүктерни болгаш өрт-камгалал бөлүктерин онза байдалдарлыг черлерже чоруткан. Инженерлиг болгаш тускай техниканы, агаар судноларын, дроннарны ажыглап турар. Космостан мониторинг системазын ажыглап тургаш, үерлээшкинге айыылдыг участоктарның ортофотопланнарын болгаш өрт айыылынга удур ажылдаар модельдерни ажылдап кылган. Өөредилгеде 48 муң ажыг кижилер болгаш 14 муң единица техника хаара туттунган.
Часкы үерлээшкин-биле холбашкан командалыг-штаб өөредилгелериниң бирги чадазы март 18-те Тываның Каа-Хем кожууннуң Сарыг-Сеп суурга болуп эрткен. Даап бодаашкын-биле планнааны езугаар, хар хенертен эрээни-биле Каа-Хем биле Дерзиг хемнерниң суу улгадып, кожууннуң ийи сууру – Сарыг-Сеп биле Дерзиг-Аксында чуртталга бажыңнарының участоктарын алган.
Өөредилге үезинде бооп болур онза байдалларны чайладыр ажылдары чорудуп, регионалдыг онза байдал албанының девискээр системазының күштериниң киржилгези-биле муниципалдыг звенонуң бар арга-күштерин хынаан.
«Профилактика хемчеглерин чорударынга онза байдалдарны чайладыр сорулга-биле тургускан бар саң-хөө болгаш материалдыг курлавырларны ажыглаарын амгы хоойлужудулга эрткен чылын чөпшээрээн. Субъектилерде курлавырларның бар-чогун база оларны дүрген ажыглаарынга белениниң айтырыгларын онза кичээнгейге алыр. Оон аңгыда хамаатыларны өскээр көжүрериниң айтырыгларын баш бурунгаар ажылдап кылгаш, түр када чурттаар черлерниң беленин хынаар. Өөредилге үезинде шупту чидиг айтырыгларны тодарадып, чиге сүмелерни ажылдап кылыры чугула» – деп, Александр Куренков губернаторларның кичээнгейин хаара туткан.
Дмитрий Патрушев регионнарның кичээнгейин кургаг өрт-сиген өрттедиринче угландырып, ол ышкаш өрттер үнген таварылгада оларны дүрген өжүреринче угландырган. Оон аңгыда арга-арыг өрттеринге таваржып болур чурттакчылыг черлерни айыыл-халаптан камгалалды күштелдирер.
«Таарымча чок дыңнадыгларны барымдаалап, өрт айыылы үнүп болур хире черлерге күштерни болгаш курлавырларны чыыр херек. Өрт үнген черни дүрген илередип, баштайгы 24 шагында өжүрери чугула» – деп, вице-премьер чугаалаан.
Дмитрий Патрушев Россияның Бойдус ямызы болгаш Онза байдалдар яамызы регионнар-биле кады Төп федералдыг округта байдалды хайгаараар ведомстволар аразының штабын тургузарын, ол ышкаш бүдүн Россияда байдалды неделя санында хайгаарап көөрүн дааскан.