
Эрткен дыштаныр хүннерде Тывага спорттуң ийи хевиринге: сумо болгаш спортчу хүрешке Сибирь федералдыг округтуң маргылдаалары болуп эрткен. ССРЭ-ниң Маадыры Түлүш Кечил-оол Балдановичиниң чырык адынга болгаш Улуг Тиилелгениң 80 чыл оюнга, ол ышкаш Ада-чурт камгалакчызының чылынга тураскаадып маргылдааларны эрттирген. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг бодунуң социал четкилеринге чемпионаттарның тиилекчилеринге төлептиг шаңналдарны чаалап алганы дээш байырын чедирген.
“Сүбедей” спорт школазынга болуп эрткен маргылдааларга 2007 чылда төрүттүнген болгаш оон өрү назылыг спортчулар киришкен. Сибирь федералдыг округтуң 7 регионундан – Кемерово, Иркутск, Новосибирск болгаш Омск областардан, Тыва, Хакас Республикалардан база Красноярск крайдан 180 ажыг спортчу киришкен.
— Сумо мөгелериниң салыгларның түңнелинде, шупту шаңналдыг черлерни бистиң тыва спортчуларывыс ээлээн. Тываның чыынды командазы 2024 чылда Россияның сумо чемпионадынга командалар аразынга бирги черни алганы таварылга эвес. Красноярск крайның, Хакасия, Новосибирск, Омск областарының чыынды командаларынга, тренерлеринге, шииткекчилеринге чедиишкинниг киржип, бистиң шөлүвүске эртер маргылдааларны деткээни дээш өөрүп четтиргенимни илередип тур мен деп, Владислав Ховалыг социал четкилерде бодунуң блогунда бижээн.
Сумо чемпионадынга аңгы-аңгы деңзилерге шаңналдыг черлерни: Артыш Ооржак (Сүт-Хөл), Хүлер Тюлюш (Улуг-Хем), Айдын Даржаа (Чаа-Хөл), Начын-Мерген Ооржак (Спорттуң национал хевирлерин хөгжүдер төп), Кайгал-оол Ондар (Спорттуң национал хевирлерин хөгжүдер төп), Эртине Мортуй-оол (Олимпийжи курлавыр спорт школазы) ээлээн.
Уруглар аразындан Красноярск крайның спортчулары эки көргүзүглерни көргүскен. Б.Х. Сайтиев аттыг Олимпийжи курлавыр спорт школазының сургуулдары Айгуль Алескерова, София Кочешкова база Адисо Цыбденова аңгы-аңгы деңзилерге бирги черлерни ээлээн. Тыва спортчулар аразындан Сайзана Ооржак (Барыын-Хемчик), Белекмаа Ховалыг (Каа-Хем), Ольга Адыг (Улуг-Хем), Чаяна Соян (ИХЯ командазы) боттарының деңзилеринде чемпионнаан.
Сумо чемпионадының тиилекчилери апрель айда Казань хоорайга болуп эртер Бүгү-россия чергелиг маргылдааларга Сибирь федералдыг округтуң адын камгалаар эргени чаалап алганнар.
Ийи хүн үргүлчүлээн спортчу хүрешке Амир Чамзын (Тыва Республика), Баяр-Сайхан Бады (Тыва Республика), Кудер Монгуш (Тыва Республика), Константин Топшинов (Иркутск область), Рамазан Якубов (Красноярск область), Никита Сучков (Краснояск край), Руслан Юршин (Иркутск область), Иван Кириллов (Кемерово область), Остап Пасенок (Кемерово область) аңгы-аңгы деңзилиг эр мөгелер аразынга бирги черлерни ээлээннер.
Тана Тюлюш (Тыва Республика), Дарья Хвостова (Красноярск край), Татьяна Новик (Красноярск край), Екатерина Лыкова (Иркутск край), Елизавета Чеснокова (Иркутск область), Елена Курова (Красноярск край), Алина Борисова (Красноярск край), Айгуль Алескерова (Красноярск край), Валентина Тохтоева (Иркутск область) база Кристина Шумова (Красноярск край) херээженнер аразынга аңгы-аңгы деңзилерге чемпионнааннар.
Маргылдаага Красноярск крайдан эң хөй – 20 херээжен, 40 эр – шупту 60 спортчудан тургустунган команда келген. Красноярск крайның командазындан Тимур Котаев Тывада каш-даа катап маргылдаалап келген болгаш, бо чемпионаттың дугайында бодалдары-биле үлешкен: «Силерниң маргылдааларыңарже бо-ла кээр бис. Камгалал сайыдының кубогунга, Азия төвүнүң кубогунга, а бөгүн Сибирь федералдыг округтуң чемпионадынга киржип турарывыс бо. Маргылдаалар бедик деңнелге эртип турар болгаш, оюннар шыырак-тыр. Боттарывыс талавыстан күштүг болгаш чараш хүрешти көргүзер дээш, эки белеткенип, чыыштарны эртип турар бис».
Тываның спорт сайыды Субудай Монгуш маргылдааларның түңнелинде, чемпионаттар эң күштүглерни тодарадып, олардан июньда Москвага болуп эртер Россияның Чемпионадынга кады белеткенир команда хевирлеттинген деп демдеглээн.