Президентиниң Культурлуг эгелээшкиннер фондузунуң грантызы-биле Тываның алдарлыг чогаалчызы, прозачызы Степан Агбаанович Сарыг-оолдуң «Аңгыр-оолдуң тоожузу» деп номунга даянып, кинону тырттырган. ТР-ның Чазаа, ТР-ниң Культура яамызы болгаш Чогаадыкчы индустрия школазы төлевилелдиң кол деткикчилери болган. Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ниң составынче катыжып киргениниң 80 чыл оюнга тураскаадып кинону тырттырган. Кинону орус дылда очулдурган сөзүглелдиг болгаш үннүг кылдыр үндүрген. «Найырал» кинотеатрга март 27-ге чедир кинону көргүзер.
Төлевилелдиң авторлары, республикада билдингир режиссерлар Виталий Петров биле Ролан Ооржактың демдеглээни болза, бо кино Тываның онзагай культуразын болгаш төөгүзүн нептередир сорулгалыг улуг хемчээлдиг болгаш ханы уткалыг овур-хевирлерни тургускан кино продуктузу болур. Ол ышкаш тыва болгаш орус чоннарның найыралын көргүскен.
Степан Сарыг-оолдуң тоожузу 20 чүс чылдың эгезинде төрүттүнген бодунуң үе-чергези оолдуң амыдыралын төөгүп турар. Ол авазының өлүмүн, чоок кижилериниң каржы-дошкун, дайзыннарның саттыныкчы чоруун, ядыы-түреңги болгаш аш-чут амыдыралды көрген. Кол маадырның салым-чолу ооң төрээн Тывазының оруу-биле дорт холбаалыг - феодализмден социализмче хөгжүүрүнүң оруунда Совет Эвилели-биле каттыжылга улуг рольду ойнаанын көргүзүп турар.
Көрүкчүлер кинодан Тываның төөгүзү, тываларның культуразы болгаш чаңчылдары-биле таныжып, регионнуң бойдузунуң чаражын сонуургап, амыдыралдың берге шенелделеринге таварышкан кинонуң маадырларының сагыш-сеткилин болгаш сагыш-сеткилин кады үлежип эртер.
Москвадан чалаттырган специалистер: күүсекчи продюсер Екатерина Зюзляева, тургузукчу оператор Сергей Косяков кинону тырттырарынга киришкен. Тывада билдингир артистер – Тываның алдарлыг артизи Орлан Оюн, Тыва Республиканың культуразының тергиини Уран Монгуш кол рольдарны ойнаан. Кол маадыр Аңгыр-оолдуң бичии чылдарын Каа-Хем хоорай суурундан 7 класстың өөреникчизи Дидим-оол Даржай ойнаан.
Өвүр кожууннуң девискээринге кинону тырттырган. Тус черниң агаар-бойдузу чүгле хей-аът киирип эвес, а олар-биле кады ойнап турган деп, артистер демдеглээн. Аңгыр-оолдуң авазының чок болурунуң мурнунда болуушкуннарны Саглы суурнуң чоогунга тырттырган, ооң бойдузу үеге дүгжүп, шупту чүве ногаан чайт. А кажан Аңгыр-оол төрелдеринге чурттап турда, чуртталга муңгаранчыг, долгандыр шупту чүве муңгак апаар. Оолдуң чуртталгазының бо үезин колдуунда даглыг, дустуг хаядан тургустунган Дус-Даг чоогунда тырттырган.
Оолдуң авазын ажаап турар көргүзүгде Степан Сарыг-оолдуң Өвүр чурттуг төрелдери, профессионал эвес артистер киришкени тускай.
Кинонуң орус дылче очулгазын кожа-хелбээ Хакасияга кылган. Үн режиссеру Виталий Карягинниң удуртулгазы-биле М.Ю. Лермонтов аттыг Орус академиктиг драма театрының артистери ону бижиткен.
Кино экранже үнгеш үр болбаан-даа болза, бирги үнелел шаңналды алган. 2024 чылдың декабрьда Орел хоорайга болуп эрткен «Адалар болгаш оолдар» деп X делегей чергелиг кинофестивальдың «Профессионалдар» деп категориязынга тиилекчи болуп, жюриниң тускай шаңналынга төлептиг болган.
Тываның культурлуг өнчүзүнүң бир кезээ кылдыр кинонуң хоолгазын республиканың Национал музейинге шыгжаар кылдыр албан езузу-биле шилчиткен. Кинонуң тургузукчуларының чугаазы-биле алырга, «Аңгыр-оолдуң тоожузу» деп уран-чечен фильмни келир үениң салгалдары база көрүп болур.
Школа программазында Степан Сарыг-оолдуң чогаалы төрээн дыл болгаш чогаал кичээлдеринде кирген болганда, «Аңгыр-оолдуң тоожузу» деп кинону көөрү ылаңгыя өөреникчилерге дыка ажыктыг.