Тыва республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң бот-тускайлаң программазының төлевилелдерин боттандырарынга киржир бизнес-структураларны март төнчүзүнге чедир шилиирин планнап турар. Бо неделяда ТР-ниң Экономиктиг сайзырал яамызы программаның шугуму-биле болгаш ооң көрдүнген акша-хөреңгизи-биле организастаар ажылдарны болгаш объектилерниң даңзызын республиканың Баштыңы Владислав Ховалыгга таныштырган.
2024 чылдың декабрьда Россияның чазааның айтыышкыны-биле, 2030 чылга чедир ажылдаар Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң бот-тускайлаң программазын (ИПСЭР) бадылаанын сагындыраал. Ында орук-транспорт комплекизинде, үлетпүрде, туризмде, тудуг болгаш көдээ ажыл-агый адырында инфраструктураны тудуп база хөгжүдери-биле холбашкан 9 хемчег киирген. Олардан 7 хемчегни 2025 чылда боттандырар.
Бо чылын «Хандагайты» автомобиль эрттирилге пунктузунуң эде чаартылгазының бирги чадазы доосту бээрге, ол хөй талалыг хевирге ажылдап, кызыгаарлар аразында аргыжылганы улгаттырар. Ол төлевилел-биле сырый харылзаалыг республиканың база бир эгелээшкини – делегей чергелиг садыг-саарылга киржикчилеринге чугула херек ачы-дузаларның кызыгаар чоогунуң тускай экономиктиг зоназы туттунар.
Тываның экономиктиг сайзырал болгаш үлетпүр сайыдының бирги оралакчызы Снежана Ховалыг бо чылын Тываның аңгы-аңгы адырларында экономиктиг идепкейни деткииринче угланган ИПСЭР шугуму-биле республика чергелиг кол хемчеглерни акшаландырарының чугулазын демдеглээн. Болбаазырадылга үлетпүрүнде болгаш тудуг материалдарының бүдүрүлгезинде төлевилелдерже кол кичээнгейни угландырып, регионалдыг экономиканың өзүлдезинге идигни бээр. Агроүлетпүр комплекизи көдээ ажыл-агый бүдүрүкчүлеринге мал чеминиң шөлдерин хөгжүдүп, саң-хөө деткимчези-биле оларны деткиир. Оон аңгыда, республикада турисчи инфраструктура тудуунче инвестициялар киирилдезин көвүдедирин уламчылап, турисчи агымга чогумчалыг салдарны чедирер. Социал объектилерже онза кичээнгейни угландырган – ИПСЭР акша-хөреңгизи-биле федералдыг төлевилелдерни, ооң иштинде Чадаанага эмнелгени тудар.
Республиканың Экономиктиг сайзырал яамызының шугуму-биле белен бажың комплектилерин бүдүрүп эгелээр. Оларны чуртталга бажыңнары, турисчи баазалар, орук кыдыында объектилер тударынга ажыглап болур. Тудуг материалдарын бүдүрер адырда, индустриалдыг паркты тургузар, көдээ ажыл-агый чиг эттерин болбаазырадыр, чаа чуртталга бажыңнарынга инженер инфраструктуразын тудар төлевилелдерни уламчылаары планнаттынган.
Алды чыл дургузунда ИПСЭР күүселдези-биле республиканың экономиказынче 6 млрд. ажыг рубль инвестицияны киирген, 14,8 млрд. рубль бюджеттен дашкаар инвестицияны хаара тудары планнаттынган. Төлевилелдер боттаныышкыны-биле республикага 1794 чаа ажылчын олуттарны ажыдар.