Закрыть
Логин:
Пароль:
Забыли свой пароль?
Войти    

Главная

Главное


Тува защитила в Минэкономразвития России программу развития до 2030 года

Решение Президента Российской Федерации Владимира Путина по продлению Индивидуальных программ позволяет создать условия для повышения уровня социально-экономического развития таких субъектов, как Республика Тыва. Напомним, что ИПР действуют в 10 регионах России.

Подробнее...

Новости

RSS
04.03.2024 21:52 / Визиты
В Туве с рабочим визитом находится министр юстиции России Константин Чуйченко

С руководителем федерального Минюста Российской Федерации Глава Тувы Владислав Ховалыг до этого встречался в ходе своей рабочей командировки в Москву в конце января этого года. Один из важных вопросов, который обсудили стороны, касался переноса исправительной колонии № 1 и СИЗО за пределы центральной части столицы республики. Тогда же было принято решение о том, что для детального рассмотрения имеющихся вопросов и их проработки Константин Чуйченко посетит республику.

Подробнее...
03.03.2024 10:18 / Социальная защита
Многодетная мать Долаана Дамдын: Реализация нацпроекта "Семья" станет ощутимой мерой поддержки для семей
В Послании Президента Федеральному собранию много говорилось о мерах поддержки социальной отрасли. Так, Владимир Путин инициировал новый национальный проект «Семья». Своей оценкой того, как это отразится на семейной политике республики, поделилась многодетная мать Долаана Дамдын, которая со своим супругом Леонидом Дамдыном представляли Республику Тыва на церемонии открытия Года семьи на выставке-форуме "Россия":
Подробнее...
02.03.2024 15:18 / Молодежь
Студенты Тувы участвует во Всемирном фестивале молодежи

Всемирный фестиваль молодежи, стартовавший вчера на федеральной территории «Сириус» в Сочи, собрал участников и гостей из 180 стран мира. Туву представляют 17 молодых людей – студенты высших и средних образовательных учреждений, а также специалисты трудовых организаций республики. Сегодня состоится церемония открытия фестиваля в виде яркого театрализованного шоу из танцевальных, музыкальных, хоровых эпизодов с артистами из разных стран.

Подробнее...
02.03.2024 10:04 / СВО
В Туве разрабатывается памятная медаль «За боевые заслуги»

По поручению Главы Тувы Владислава Ховалыга проводится работа по утверждению республиканской государственной награды для участников специальной военной операции. В настоящее время подготовлен проект Указа об учреждении новой госнаграды, а также эскизы будущей медали. В разработке образа принимали участие в том числе ветераны и действующие участники СВО из Тувы.

Подробнее...
01.03.2024 14:33 / Политика
Выездные избиркомы Тувы посетят более 700 труднодоступных мест на досрочных выборах Президента РФ

Первыми отдать свой голос на выборах Президента России в Туве смогут жители самых отдаленных и труднодоступных местностей – чабаны, оленеводы, охотники и рыбаки, а также рабочие старательских артелей. Специально для того, чтобы каждый из них реализовал гарантированное конституцией избирательное право,  избиркомом и властями республики с 25 февраля организовано досрочное голосование.
 

Подробнее...
01.03.2024 11:26 / Экономика
Министр экономики Тувы Айдыс Сат: Продление ИПСЭР подтверждает ее эффективность

Президент России Владимир Путин в Послании Федеральному собранию предложил продлить еще на 6 лет Индивидуальные программы социально-экономического развития регионам, которые их реализуют в настоящее время. Программа ИПСЭР Тувы реализуется с 2020 года. Как ранее отмечал Глава республики Владислав Ховалыг, прошедшие четыре года показали положительный эффект от реализации программы и регионом готовилась заявка на ее пролонгацию.

Подробнее...
01.03.2024 09:57 / Финансы
Министр финансов Тувы Орлан Достай: Средства списанных бюджетных кредитов будут направлены на новые проекты

В Послании Федеральному собранию Президент Владимир Путин отдельно остановился на вопросах развития регионов. Глава государства предложил снизить долговую нагрузку субъектов Российской Федерации, что позволит им сохранить более 200 млрд рублей ежегодно с 2025 по 2028 год. Для Тувы речь идет о более 1,3 млрд рублей, которые можно будет направить на новые экономические проекты.

Подробнее...
29.02.2024 20:22 / Политика
Владислав Ховалыг: Послание Президента вдохновляет на стратегические перемены

Глава Тувы принял участие в церемонии оглашения ежегодного Послания Президента Российской Федерации Федеральному Собранию, которое состоялось сегодня. Владислав Ховалыг отметил, что выступление Владимира Путина, в котором большое внимание было уделено развитию регионов, вдохновило на стратегические перемены.

Подробнее...
29.02.2024 16:20 / Культура
Глава Тувы провел встречу с министром культуры России

Встреча Владислава Ховалыга с Ольгой Любимовой состоялась накануне в Москве. Собеседники обсудили реализацию в республике национального проекта «Культура». Кроме этого Глава Тувы поднял вопрос строительства концертного зала для Тувинской государственной филармонии им. В.М. Халилова, здание которой не соответствует современным требованиям.

Подробнее...
29.02.2024 11:38 / Визиты
В Туве находится народный артист России Игорь Бутман

Знаменитый джазмен уже успел дать один концерт в Кызыле, а сегодня собирается сыграть со своими тувинскими коллегами, коллективом "Тува Джаз Бэнд" и народной артисткой Тувы Софьей Кара-оол в их популярной программе «Музыка на льду». Кроме того, в Туве Игорь Михайлович собирается посетить новую для себя достопримечательность республики - буддийский монастырь «Тубтен Шедруб Линг».

Подробнее...

Фоторепортажи

Заехал в стоматологическую поликлинику и наркологический диспансер, чтобы на месте посмотреть, как организован прием пациентов.

31.08.2022

В Национальном парке г. Кызыла прошёл митинг в поддержку российских военнослужащих, участвующих в специальной военной операции.

30.08.2022

Чемпионат Республики Тыва по борьбе хуреш, посвящённый Дню Республики Тыва и Наадыму-2022

16.08.2022

В Туве в День Республики отдали дань памяти основоположнику тувинской государственности

15.08.2022

В честь Дня Республики в Правительстве Тувы состоялась церемония награждения тружеников разных отраслей

15.08.2022

На площадке III республиканского гастрономического конкурса белой пищи "Ак чем-2022"

14.08.2022

На Тос-Булаке стартовали основные мероприятия главного праздника животноводов Тувы Наадыма-2022.

13.08.2022

В честь Дня республики и Наадыма в Туве состоялось вручение госнаград

12.08.2022

В Кызыле завершилось строительство двух многоквартирных домов по улице Иркутская, 9/1 и 9/2.

12.08.2022

Жители Тувы вышли на митинг в поддержку специальной военной операции

09.08.2022

Глава Тувы проинспектировал хозяйства и строящиеся объекты Тандинского кожууна

07.08.2022

В начальной школе №8 Кызыла строят спортзал, который ждали десять лет

02.08.2022

Глава Тувы вручил государственные награды военнослужащим 55 отдельной мотострелковой бригады (горной)

01.08.2022

Глава Тувы Владислав Ховалыг провел совещание об итогах проведения весенне-полевых работ и о ходе кормозаготовительной кампании на территории республики в текущем году.

27.07.2022

Рад был встрече с нашими гостями, спикерами Российского Общества «Знание», приехавшими в Туву для проведения просветительского форума «Умный маршрут: навыки ХХI века».

27.07.2022

Глава Тувы Владислав Ховалыг принял участие в расширенном заседании коллегии прокуратуры Республики Тыва

26.07.2022

Встречаем Мергена Донгака дома! Вчера Звезду Героя ему прикрепил на китель наш прославленный земляк, Герой России, министр обороны Сергей Кужугетович Шойгу!

22.07.2022

В Туве родственникам погибших военнослужащих вручили ордена Мужества

14.07.2022

Глава Тувы поздравил выпускников – отличников школьной учебы

02.07.2022

Чемпионат России по вольной борьбе

27.06.2022


 
Медээлер
RSS
26.09.2013
Оттук-Даш озалдыг апарган
Сөөлгү чылдарның часкы-күскү үелеринде республиканың өске черлеринден харылзаазын үзер чыгыы апаар чер Кызыл кожууннуң Оттук-Даш арбаны болуп турар. Ында амгы үеде 39 өг-бүледе 172 кижи бар, оларның 52-зи — бичии уруглар. Мынчага чедир республиканың Чазаа болгаш кожуун чагыргазы сугга алзыр дей берген бажыңнарның ээлерин көжүрер майгын хоорайжыгаштарын тургузуп, аъш-чем-биле болгаш эргежок чугула чүүлдер-биле хандырып келген. Ол айтырыгны чогумчалыг шиитпирлээри-биле республиканың Чазаа Оттук-Даштың чурттакчыларын оон дөрт хире километр черде бедик черже организастыы-биле көжүрер деп шиитпирни хүлээп алган. Кожуун чагыргазы хуу чуртталга бажыңын тудар черлерни шилээн болгаш ол чер участоктарын бүрүткеп берген. Регионнуң инвестиция программазындан чеди миллион хире рубльди электри четкилерин эде тургузарынга болгаш трансформатор подстанциязын тударынга үндүрген. Суг хандырылгазын чаа туткан кудуктуң ачызында боттандырар.
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
«Алдан-Маадырларга алдар болгаш хүндүткел»
Сентябрь 19-21 хүннеринде Тываның төөгүзүнде уттундурбас, кайгамчык байырлал Сүт-Хөл кожуунга болуп эрткен. Алдан-маадырларның тура халыышкынының 130 чыл оюн демдеглээн байырлалче «Шын» солуннуң хоочуну Владимир Чадамба-биле кады Сүт-Хөл кожуун кайы сен дээш хаптывыс. Орук дургаар хоочуннуң алдан-маадырлар дугайында дыңнаан, номчаан солун чугааларын дыңнааш, ол маадырларның дириг бодун хензиг үе дургузунда караам ужу-биле оода чаңгызын көрзе деп канчап-даа болдунмас күзел-биле бодумнуң сагыш-сеткилимни кыптыктырып-ла чордум. Тываның гуманитарлыг шинчилелдер институдунуң 2013 чылда чырыкче үндүргени Ю.Л. Аранчынның «Тыва улустуң маадырлыг оруу» деп номунда мынчаар бижип турар: «Алдан-дургуннарны «кемниг оор-дургуннар, аза-хортан баък чүвелер» деп феодал төрениң кижилери араттарны үргүлчү дорамчылап, хоптап келген. Ынчалза-даа олар араттарның ырмазын сып, идегелин оскундуруп шыдаваан: харын бөдүүн араттар баштайында дургуннарның база оларга чоок кижилерниң «бак салымын» кээргеп чоруй, чоорту оларның овур-хевирин сагыш-сеткилинге маадыржыдып арттырып алган». 
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара - оолдуң Алдан - Маадырларның тура халышканындан  бээр 130  чыл оюнга байыр чедириишкини

Хүндүткелдиг чаңгыс чер - чурттугларым!

Алдан - Маадырларның төлептиг салгалдары!

Ада - өгбелеривистиң алдар - адынга мөгейген байырлал - биле!

       Тываның байлак төөгүзүнде онза черни ээлеп турар “Алдан - Маадырлар” деп, хүндүткелдии - биле адаарывыс бүгү - ле мөлчүкчү дарлакчыларга удур аңгы демиселин өөскүдүп үндүрген эрес - дидим өгбелеривистиң тура халышканындан  бээр 130  чыл оюн демдеглеп эрттирип турар - дыр бис. “Алдан - Маадырларның тура халыышкыны” деп адап чаңчыкканывыс, 1883 - 1885 чылдарда болган аңгы демиселинге ынчангы Тываның Даа биле Бээзи кожууннарның арат - чону шупту киришкеннер. Амгы үе - биле деңнээрге, алды кожууннуң чер - девискээринден улуг черге бөдүүн араттарның  адаан - өжээни кыптыгып үнген. Бо демисел ооң мурнунда чер - черлерге  өөскүп турган аңгы демиселдериниң эң - не кол, эң - не хөй кижи киржилгелиг, чоннуң чаңгыс аай демнежилгезин бадыткап көргүскен.
Улаштыр номчуур...
26.09.2013
Озал - ондакка удур чүнү кылыр ужурлуг бис?
Кызыл хоорайның адаа талазында дачаларга бүдүн өг-бүлени эзирик чолаачы хөме бастырып каан, ооң уржуунда чаш ажы-төл авазы-биле кады амы-тынындан чарылган дугайында республикага тарай берген медээ чоннуң килеңин доюлдурган. Ол кижи кеземчени албан алыр ужурлуг деп Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң интернетке бижээнин хөй кижи номчааш, аңаа бүгү сагыш-сеткилинден чүүлдүгзүнген. Чолаачылар машиналарны эзирик мунуп, оруктарга болгаш кудумчуларга хөй озал-ондакты кылып, кижилерниң амы-тынындан чарлыры азы кемдеп-кергээри көвүдээни Тывада дүвүренчиг апарган. 2012 чылдың март 12-де Сүт-Хөл чурттуг аныяк оол машинаны эзирик мунуп алгаш, Элегес-Аксы суурнуң кудумчузунга ойнап турган уругларның кырынче халды берген. Чоокта чаа Кызылга Ровенская кудумчузунга 6 харлыг бичии уругну чиик машиналыг аныяк оол өлүр бастырып каан. Ол уругнуң чок болган черинде чечектер боондаа ам-даа турбушаан…
Улаштыр номчуур...
19.09.2013
Дүжүт ажаалдазы түлүктээн
Тываның муниципалдыг тургузугларында картофель болгаш ногаа ажаалдазы эрткен неделядан эгелеп идепкейжээн. Ниитизи-биле «ийиги хлебти» 665,5 га черден ажааган (планның 18 хуузу), ногааны 146,5 гектар черден чыгган (21, 8 хуузу). Бо ажыл Бии-Хем, Барыын-Хемчик болгаш Таңды кожууннарда идепкейлиг чоруп турар. Картофельдиң дүжүткүр чоруу улуг идегелди берип турар дээрзин Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызы дыңнаткан, ортумаа-биле бир гадан 99,5 центнер алдынган, а чамдык кожууннарда - чижээ, Бии-Хемде 122,5 ц., Чеди-Хөлде болгаш Барыын-Хемчикте 110 центнер чедип турар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Эзирик чолаачының буруузу-биле
Орук-транспорт озал-ондаанга таварышкаш, амызындан чарылганнарның өг-бүлелеринге дузаны чедирер. Сентябрь 16-да болган эртенги хуралга Чазак Даргазы Шолбан Кара-оол эрткен субботада Кызылга болган коргунчуг орук озал-ондааның дугайында чугааны көдүрген. Иштики херектер сайыды Александр Лобановтуң дыңнатканы-биле алырга, чиик автомобильдиң 23 харлыг чолаачызы эш-өөрү-биле төрүттүнген хүнүн демдеглээн соонда машиназы-биле чадаг кижилерни бастырган. «Тес-Хем кожууннуң Ак-Эрик суурнуң чурттакчызы кижи-дир. Ижип орган арагазы төне бээрге, ол магазинче ону садып алыры-биле чорупкан. Амгы үеде ол туттурган, бо талазы-биле кеземче херээн оттурган, тудуп хоругдаарының чөпшээрели алдынган — деп, Александр Лобанов дыңнаткан. — Чолаачы-биле кады чораан улустуң ат-сывы база тодараттынган».
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Тываның Баштыңы көдээ ажыл-агыйның бараан бүдүрүкчүлериниң аразынга конкурсту чарлаан
Мал согар цехтерни тургузар талазы-биле конкурсту Шолбан Кара-оол көдээ ажыл-агыйның бараан бүдүрүкчүлериниң аразынга чарлаан. Ол дугайында Чазак Даргазы бодунуң Вконтактыда арнынга дыңнаткан. «Мал ажылын сайзырадыры аграр политиканың кол угланыышкыннарының бирээзи болур. Сөөлгү чылдарда ол адырже кичээнгейни угландырып келгенивистиң түңнелинде мал бажын өстүрериниң талазы-биле Россияга тиилекчилерниң аразынга кирер аргалыг болган бис. Ол көргүзүг талазы-биле Сибирьде бир дугаар черни ээлеп турар бис. 2013 чылдың август 1-ниң байдалы-биле Тывада малдың ниити баш саны 1 миллион 741 баш болган, ооң иштинде шээр малдың баш саны — бир миллион 416 муң 693, бода мал — 182 муң 134, чылгы — 62 муң 918, иви — 2604 баш болуп турар. Бо саннар дээрге мал ажылдыгларының хүн бүрүдеги кызымак күш-ажылының түңнели-дир.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
«Нация крозу»
«Нацияның крозу» - Россияның девискээринде эң хөй киржикчилерлиг болгаш эң улуг спортчу хемчег. Россияның хамаатыларын «Нацияның крозу» спорт болгаш күш-культурага хандыкшыдып, кадык-чаагай амыдыралды суртаалдап турар. Спортка болгаш күш-культурага хандыкшылдыглардан аңгыда, профессионал спортчулар, олимпий оюннарының чемпионнары, спорттуң хоочуннары бо кросска киржиринге ынак. Бо улуг спортчу хемчегге политиктер, күрүне ажылдакчылары, яамыларның болгаш албан черлериниң удуртукчулары безин киржип кээр.Амгы үеде чадаг чарыш кончуг нептереңгей. Чадаг чарыш маңнаар кижилерге «Нацияның крозу» — магадап ханмас өөрүшкү-дүр. Бо чарышка тиилээри албан эвес, ынчангаш кросска кым-даа киржип шыдаар. 
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Чаа ЧЭС Кызылга туттунар
Чаа чылыдылга-электри станциязын (ЧЭС) тударының дугайында Тываның Чазааның эгелээшкинин «Росчеткилерниң» удуртукчузу Олег Бударгин деткээн. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң чалааны-биле Кызылга ажылчын аян-чоруун кылып кээп, Чазак хуралынга олурушкан «Росчеткилер» ААН-ниң чиңгине директору О. Бударгин ындыг медеглелди кылган. Хуралга Чазак кежигүннеринден аңгыда, Сибирьниң регионнар аразының четкилер хуваар компаниязының (МРСК) болгаш ооң Тывада ажылдап турар салбырларының удуртулгазы, инвесторлар киришкен. Олар электроэнергетиканы сайзырадырының айтырыгларын чугаалашкан.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Ректор соңгулдазынга белеткел эгелээн
Тываның күрүне университединде ректор соңгулдазынга белеткел эгелээн. ТывКУ-нуң амгы ректору, биология эртемнериниң доктору, профессор Сергей Октяевич Ондарның бүрүн эргелери 2014 чылдың февральда доостур. Ол темага тураскааткан ТывКУ-нуң ректорат хуралы сентябрь 11-де болган. Дээди өөредилге чериниң Эртем чөвүлелиниң хуралын сентябрь 19-та эрттирериниң дугайында шиитпирни аңаа хүлээп алган. Тургустунган ажылчын бөлүк ол үеге чедир ректорну соңгуурунуң дугайында дүрүмнү болгаш ректор соңгулдазын чорударының талазы-биле хемчеглерниң планын ажылдап кылыр ужурлуг. Ажык бадылаашкынның түңнели-биле ажылчын бөлүктүң составынга В.О. Таргын, В.М. Дамдынчап, А.А. Стороженко, Б.К. Кара-Сал, А. В. Минаев олар киргеннер.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Шолбан Кара - оол - шыырак дээн удуртукчуларның аразында
Россияның регионнарының удуртукчуларының аразындан шыырак дээн кижилерниң санында Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол кирип турар. «Независимая газета» солуннуң чагыын езугаар экономиктиг медээлер агентилели регионнарның азы ниитилелдиң чамдык кезектериниң, тургузугларның эрге-ажыктарын камгалап турар төлевилелдерни хүлээп алырынче угланган коммерция болгаш күрүне тургузугларының, депутаттарның чүткүлдүг ажылының кайы хире дээштиг болуп турарын шинчилээр талазы-биле ажылды доктаамал чорудуп турар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Өвүрден медээлер
Арыг-силигниң девискээрин илередип...
Сентябрь 13-те кожууннуң чагырга даргазының амыдырал хандырылга талазы-биле оралакчызы А.А. Ооржак Тываның Баштыңы Ш. Кара-оолдуң эгелекчи саналы-биле чарлаттынган «Тыва – арыг-силигниң болгаш корум-чурумнуң девискээри» мөөрейниң түңнелин үндүрген хуралды эрттирген. Аңаа кожууннуң сумулар баштыңнары, чагырга даргалары киржип, боттарының санал-оналдарын берген.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Айыыл чок шимчээшкинниң 550 метри
Тыва Республиканы Россияның өске девискээрлери-биле харылзаштырып турар «М-54» федералдыг автоорукта хар-көшкеге удур галереяның Хакас Республиканың найысылалы Абакан хоорайның талазынче 550 метр хемчээлдиг тудуу доозулган. Ооң байырлыг ажыдыышкыны сентябрь 13-те болган. Аңаа ТР-ниң Чазааның Даргазының бирги оралакчызы Михаил Козлов, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) Даргазы Каң-оол Даваа, «М-54» федералдыг оруктуң Тывада эргелелиниң даргазы Андрей Кок, туткан организация «Сибмост» ААН-ниң удуртулгазы база ажылдакчылары дээш, оон-даа өскелер киришкен. 2010 чылда Россияның транспорт яамызындан Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол хар-көшкеге удур галереяның дуртун узадыр ажылдарны чорудар дугайында дилээн соонда, бо талазы-биле хемчеглер эгелээн. 2011-2012 чылдарда галереяның адаккы кезээниң баганаларын быжыглааш, узуну 175 метр ооргаларны салган. Эрткен чылын Кызыл хоорайже угланган, узуну 100 метр девискээрни ажыглалче киирген.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Кымнар депутаттар болганыл?
Кызыл хоорайның соңгулда комиссиязы хоорайның Төлээлекчилер хуралынга сентябрь 8-те эрткен соңгулдаларның төнчү түңнелдерин чарлапкан. Комиссияның даргазы Маргарита Монгуштуң дыңнатканы-биле алырга, бадылаашкынга соңгукчуларның 43 хуузу киришкен, оларның 73,09 хуузу боттарының бадылаашкыннарын «Чаңгыс демниг Россияның» мурнундан депутаттың мандадын кордакчыларга берген. Россияның коммунистери соңгулдага киришкен соңгукчуларның бадылаашкынының 7,23 хуузун, «Чөптүг Россия» 6,01 хуузун алганнар. 26 депутат мандаттарының чээрби дөртү «Чаңгыс демниг Россия» партияның төлээлериниң холдарынга баар, Россия Федерациязының коммунистиг партиязы биле «Чөптүг Россия» партияларның төлээлери бир-бир депутат мандаттарлыг артып каар.
Улаштыр номчуур...
18.09.2013
Антон Салчакка белек
2013 чылдың март 3-те Антон Салчак эштери-биле Мөңгүн-Тайга кожууннуң Мугур-Аксы суурнуң соңгу талазында 17 километрде Ак-Баштыг дааның кырынче үнгеш, канчаар-даа аажок берге байдалга таварышкан дээрзин сагындыраал.Ол эштери-биле дагны куду бадып олургаш, улуг хар көшкеге бастырган. Хай-халап болуп, кады чораан эштери амы-тынындан чарылган, а Антон чааскаан дириг арткан. Бо таварылга чүгле республиканың эвес, а бүгү чурттуң дүвүрелин оттурган. Чаш ажы-төлдер, республиканың келир үезиниң өзүп олурган салгалдары коргунчуг хай-халаптан чок болган. Республиканың чурттакчы чону озал-ондактан шыңгыы түңнелдерни үндүрүп, баш удур хемчеглерни ап чоруткан.
Улаштыр номчуур...