Тываның ак коңгазы

Россияның Бойдус яамызының болгаш «Бойдус» фондузунуң чарлааны Бүгү-Россияның «Россияның аллеязы» патриотчу акциязынга дүүштүр чурттуң 85 субъектизи бо чайын боттарының ногаан демдектерин шилип алыр.

Ногаан демдектерни шилиириниң талазы-биле ажык бадылаашкыннар 2014 чылдың июль 1-ден август 31-ге чедир РОССИЯНЫҢ АЛЛЕЯЗЫ акцияның  албан-езузунуң сайтызында (ruspriroda.ru.) чоруп турар. Бадылаашкыннарга  бүрүткел негеттинмейн турар. Кайы регионнуң чурттакчызының бадылап турарын система боду тодарадыр. Чаңгыс хонуктуң дургузунда бир IP дамчыштыр 10 катап, бир регионга бирден хөй эвес бадылап болур. Хоруттунган чүүлдер база бар. Ол дээрге бадылаашкын түңнелдерин компьютер технологияларын ажыглап тургаш, эде таарыштырары-дыр. Өске арга ажыглаан бадылаашкыннарны күш чок болдурар.

Тываның ногаан демдектери кылдыр ак өңнүг болгаш дөрт-булуңчук, Тожунуң Азас хөлде өзүп турар коңга деп чечекти,  Тывада байлак Сибирь дыдын, артышты болгаш пөштү делгээн. Сибирьниң тоорук үнер пөжүн Красноярск крайның чурттакчылары демдек кылдыр шилип алган. Хакасия Республика база ындыг болган.

Июль 8-тиң медээзин езугаар алырга, Тываның ногаан демдектериниң аразындан ак коңга мурнуку одуругну ээлээн. Ол дээш ниити бадылааннарның 45 хуузу, азы 39 кижи бадылаан. Артыш дээш 12 кижи, пөш дээш 19 кижи үнүн берген.

Бадылаашкыннарның түңнелин сентябрь 1-де үндүрген соонда Россияның субъектилериниң ногаан демдектерин Крымда Севастопольдуң кандыг-даа үнүштерге таарымчалыг байдалдар тургускан Тиилелге парыгынга тарып олуртур, ол дээрге Россияның баштайгы аллеязы болур. Крымның Россия-биле каттышканының демдээ болур Россияның баштайгы аллеязы ооң бо чазын эрес-дидим болгаш шиитпирлиг чоруун көргүскен чурттакчыларынга белек болур.