100 чылга белеткелди чогумчалыг деп үнелээн

Тываның Баштыңының ажыл-албаны

Россияның регион сайзыралының сайыды Игорь Слюняев Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң база Кызыл хоорайның Үндезилеп тургустунганының 100 чылын байырлаарынга белеткелдиң болгаш эрттирериниң талазы-биле организастыг комитеттиң ээлчеглиг хуралын чыылдырган.

Хуралга Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол, федералдыг сайыттың оралакчызы Михаил Крук, РФ-тиң субъектилериниң инвестиция төлевилелдериниң, хөгжүлдениң тускай сорулгалыг инвестиция программаларының департаментизиниң директору Нурали Резванов, Россияның Экономиктиг сайзырал, Культура, Тудуг, Транспорт, Спорт, Өөредилге яамыларының төлээлери, Тыва Республиканың эрге-чагырга органнарындан Чазак Даргазының оралакчызы Александр Свинцов болгаш экономика сайыды Елена Каратаева олар киришкеннер.

  Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол байырлал хүннеринге уткуштур ажыглалга киирери көрдүнген объектилерниң септелге, чаартылгазының чоруп турарының дугайында таныштырган. Планнаттынган хемчеглерниң хөй кезии график езугаар күүсеттинип турар дээрзин демдеглээн. Хөгжүм-шии театрын чаартып кылырының талазы-биле ажыл доозулган, Улусчу чогаадылга бажыңында, Алдан-Маа­дыр аттыг национал музейде, Культураның болгаш дыштанылганың национал парыгында, Улуг-Хемниң эриинде, кожуун төптериниң кудумчуларында ажылдар чоруттунуп турар.

100 чылга болгаш Россияның Культура чылынга дүүштүр культура-массалыг болгаш спортчу хемчеглер күүсеттинип турар.

- Юбилейге уткуштур чүгле чаа объектилер тудары-биле кызыгаарлаттынмайн турар бис. Инвесторларны хаара тударының чаа аргаларын тып турар бис. Чогумчалыг инвестиция байдалдарын тургузарының талазы-биле ажылдар чоруттунуп турар. 2013 чылда РФ-тиң Күрдумазы бистиң дилээвисти хандырган, ынчангаш Тыва арыг орулга үндүрүүнге чиигелде көргүзер субъектилерниң санынга кирген — деп, Тываның Баштыңы чугаалаан.

Сөөлгү беш чыл дургузунда республикага кол капиталга бюджеттен дашкаар инвестицияларның хемчээли көскүзү-биле өскен, 2013 чылда, 2008 чылдаазынга деңнээрге, 6,2 катап көвүдээн болгаш 12,6 млрд. рубль четкен. Амгы үеде Тывада улуг-улуг чеди инвестиция төлевилелдери күүсеттинип турар, 2013 чылга чедир инвестицияларның каттышкан түңү 350 млрд. рубль чеде бээр.

«Россияда эң улуг инвестиция төлевилелдериниң бирээзи — Элегестиң хөмүр-даш чыдынын шиңгээдип алыры-биле чергелештир «Кызыл-Курагино» демир-орук тудуу бо чылын эгелээр — деп, Шолбан Кара-оол чугаалаан. — Юбилейлиг чылда республиканың чурттакчыларынга эң эки белек М-54 автомобиль оруун барыын угланыышкынче, 9 кожуунну тавартыр өскерткени болур, ол черлерде республиканың көдээ чурттакчыларының барык чартык кезии чурттап турар».

Хуралдың киржикчилери планнаттынган хемчеглерниң күүселдезин сайгарган, ажыл үезинде тыптып келген чидиг айтырыгларга доктааганнар. Юбилейниң чамдык тудугларынга немелде акшаландырыышкынның эргежок чугулазын Тываның Баштыңы онзалап демдеглээн.

Сайыт Игорь Слюняев байырлалды белеткээриниң талазы-биле харыысалгалыг бүгү күүседикчилерниң ажылын ниитизи-биле чогумчалыг деп үнелээн болгаш хемчеглерниң планнарының күүселдезин онза контрольга алырын олардан дилээн.

— Хемчеглерниң күүселдезиниң талазы-биле бергелерге таваржып турар албан черлеринден ажыл-иш доозулгужеге чедир боттарының күженишкиннерин үндүрерин дилеп тур мен. 2014 чылдың сентябрьда Тыва Республиканың чурттакчылары бистиң сөөлгү үш чыл дургузунда кылып келген ажылывыстың түңнелин көөрлер. Культура салгалының объектилерин чогумчалыг байдалче киирериниң, федералдыг, регион болгаш муниципалдыг өнчүнүң оран-саваларынга эргежок чугула септелге ажылдарын чорударының талазы-биле эвээш эвес ажылдар кылдынган — деп, сайыт демдеглээн.