Американ аалчылар – Бай-Тайгада

Частың эге айы, март, езулуг чырыткылыг оттуушкуннуң, ырак-узак оруктарның, дүвүрелдиң айы. Бөмбүрзектиң бир талазы – Америкадан аалчылар бистиң Бай-Тайга кожуунга кээп, эртем, культура, уран чүүл талазы-биле ужуражыышкынны кылып, дуржулга солчулгазын кылган.

Ужуражылга Тээлиниң төп кожуун библиотеказының номчулга залынга болуп эрткен. Американ аалчыларны эртем ажылдакчызы, культурологияның доктору Валентина Сузукей үдеп чораан. А очулдурукчузу ТКУ-нуң англи дыл кафедразының эргелекчизи Шончалай Таргын. Хүндүлүг аалчыларывыс: американ кинорежиссер Стив Элкинс, англи дыл башкызы Тед Трейке база япон-испан аймак-сөөк уктуг, эге класс башкызы Меллисса Сакал болгаш поляк фотограф Ян Чешикевич.

Даштыкыдан келген аалчыларны төп кожуун библиотеказының ажылдакчылары болгаш суурнуң төлээлери тыва чоннуң хүндүткелин көргүскен ак кадактары, тыва сүттүг шайы, чемниң дээжизи-биле уткуп хулээп алган.

Американ аалчылар библиотеканы аажок сонуургап, чурукка тырттырып, «В.Ю.Сузукей – Тываның шылгараңгай эртем ажылдакчызы, культурологияның доктору» деп ном делгелгезин сонуургаан. Валентина Сузукейниң дугайында солуннарда, журналдарда бижээн материалдарын, авторнуң тыва хөөмейниң, тыва национал хөгжүм херекселдериниң дугайында бижээни номнарының делгелгезин кылган бис.

Даштыкы аалчылар-биле ужуражылгага келген чоннуң аразында чугаа кончуг солун болган. «Тывага келген сорулгавыс В.Ю.Сузукейниң дугайында, ооң эртем, культура талазы-биле ажылдарын база Тываны кино-чурукка тырттырып алыр дээш келген бис» — деп, американ кинорежиссер Стив Элкинс чугаалаан. Ол ышкаш аалчылар шуптузу Тываны көрүксеп чораан күзелдери бүткенинге, тыва чоннуң биче сеткилдиг, хүндүлээчел, салым-чаяанныын магадаан.

Кожууннуң хоочуннарының «Мөңге Сайзанак» бөлүү хүндүлүг аалчыларга улустуң аас чогаалын – дүрген чугааларны, чечен сөстерни, кожаңнарны бараалгаткан. Кызыл-Даг сумузунуң ат-сураглыг даш чонукчузу, салым-чаяанныг хөгжүмчү В.С.Шомбул тыва  кижи аялганы бойдустан, даштан, оът-сигенден безин тып үндүрүп алырын чугаалавышаан, бодунуң кылып алганы бызаанчызы-биле тыва улустуң аялгаларын ыяңгылыг чараш ойнаан.

Тыва аас чогаалының бир онзагай хевирлери болур хой тоотпаларын, өшкү чичилээрин, чаш уругну өпейлээрин Ч.Х. Байыр-оол база Ч.С.Өпей тааланчыг күүсеткен.

Ужуражылга үезинде япон уруг Меллисса Сакалга хоочун башкы К.С.Серен-Чимит бодунуң даарааны тыва хээлерлиг чеңи-чокту, а хоочун ус-шевер А.С. Таргын бодунуң кылганы чавагаларны белекке берген. 

 Анай-Хаак ООРЖАК,

чурт-шинчилел килдизиниң эргелекчизи.

Тээли суур, Бай-Тайга кожуун.