Тыва Рождество хүнүнде

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың православ чүдүлгелиглеринге болгаш Кызылдың база Тываның епискову Феофанга Рождество байырлалы-биле байыр чедирген:

«Хүндүлүг мындаагылар! Силерге болгаш Силерниң өмүнээңерге Тываның бүгү православ христианнарынга чырыткылыг байырлал—Христостуң төрүттүнгени-биле байыр чедирерин чөпшээреп көрүңер! Чүдүүр кижилерге бо хүн онза улуг ужур-уткалыг. Ол бүзүрелди, ынакшылдың чылыын, идегелдиң аас-кежиин шаңнаар болгаш чаагай ажыл-херектерже болгаш эки чүүлдерже сорук киирер. Чаа делегейниң төрүттүнгениниң бо байырлалы кижилерни чаартып, оларны улам арыг болгаш улам чаагай сеткилдиг болдурар. Бодунуң гуманисчи чоруу-биле православ орус культураның чарылбас кезээ болуп, кижилерни тайбыңче, бодаралче болгаш чөпшээрежилгеже чүткүлдүг болурунга националын, сөөк-язызын, шажын-чүдүлгезин болгаш өске-даа талаларын барымдаалавайн кижизидер. Чүс ажыг нацияларның төлээлери чурттап турар бистиң республикага ол онза улуг ужур-дузалыг. Рождествонуң чырыткылыг хүннеринде ниитилелдиң сагыш-сеткил сайзыралынга, мөзү-шынарның бедик идеалдарын хевирлээринге Тыва епархияның ролюнуң өзүп орарын онзалап демдеглексээр-дир мен.

Регионга каттыштырыкчы болгаш турум чорукту быжыглаарынче, шажын-чүдүлгелер аразында дугуржулгаларны сайзыраңгайжыдарынче, республиканың күрүне эрге-чагырга органнары-биле боттуг кады ажылдажылганы сайзырадырынче угланган силерниң чүткүлдүг мөргүлүңерни бедии-биле үнелеп турар бис.

Бистиң кижи бүрүзүнге Христостуң төрүттүнгени езулуг чырыткылыг байырлал болзун! Силерге болгаш Тываның бүгү православ чурттакчыларынга быжыг кадыкшылды, хөй чыл чурттаарын, чаагай чүүлдерни болгаш эки херек бүрүзүнге, кижилерниң, төрээн республиканың болгаш Ада-чурттуң чаагай чоруу дээш бүгү-ле эгелээшкиннерге чедиишкиннерни күзедим!».

ХРИСТОСТУҢ ТӨРYТТYНГЕНИН ТЫВА БАЙЫРЛААН

Январь 7-ниң дүнезинде Христостуң төрүттүнгенин Тыва бүгү делегей-биле кады демдеглээн.

Кызыл епархиязының бүгү хүрээлеринге—Кызылга, Туранга, Сарыг-Сепке, Бай-Хаакка, Ак-Довуракка, Тоора-Хемге, Шагаан-Арыгга байырлал мөргүлдери болган. Кызылда Воскресенскиниң кафедралдыг дуганынга байырлыг мөргүлдү Кызылдың болгаш Тываның епискову Ыдыктыг Феофан баштаан. Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол чаңчыл езугаар Рождество дүнезинде Воскресенскиниң кафедралдыг дуганынга кирген. Хөй санныг чүдүкчүлер-биле кады ол Москваның болгаш бүгү Русьтуң патриарыгы Ыдыктыг Кириллдиң Рождество-биле чедирген байырын дыңнаан. «Христостуң төрүттүнгени — кижи төрелгетенниң төөгүзүнде өзек болуушкун. Кижи Бурганны кезээде дилеп келген, а Бурган бодун кижи төрелгетенге бодунуң оглун дамчыштыр ажыдып берген—деп, Ыдыктыг башкының байыр чедириишкининде чугаалап турар.—Бурганның оглунуң болгаш кижи төрелгетенниң оглунуң келгени-биле делегей Бурган дээрге Ынакшыл-дыр, Бурган дээрге Чаагай сеткил-дир, Бурган дээрге амыдыралдың болгаш өөрүшкүнүң үндезини-дир деп чүвени билип алган» —деп, Патриарх Кирилл дамчыткан.

«Регионга каттыштырыкчы болгаш турум чорукту быжыглаарынче, шажын-чүдүлгелер аразында дугуржулгаларны сайзыраңгайжыдарынче, республиканың күрүне эрге-чагырга органнары-биле боттуг кады ажылдажылганы сайзырадырынче угланган силерниң чүткүлдүг мөргүлүңерни бедии-биле үнелеп турар бис»--деп, Шолбан Кара-оол демдеглээн. Ол ышкаш Воскресенск хүрээзин моон соңгаар чаагайжыдып кылыр талазы-биле кандыг ажылдарның кылдынып турарын Тываның Баштыңы тодаргай таныштырган. Амгы үеде мөргүл эрттирер зал, чемненир чер белен, православ ламаларның улус хүлээп алыр чери удавас белен апаар. Келир үедеги воскресенск школазының оран-саваларында шеверлер ажылдары чоруп турар дээрзин дыңнаткан.

ЧААГАЙ ЧАҢЧЫЛДЫҢ ЭГЕЗИ САЛДЫНГАН

Рождество хүнүнде Тываның найысылалынга чаа, чаагай чаңчылдың эгези салдынган.

Рождествонуң улуг концерти Тывага эң бир дугаар болуп эрткен. Тываның күрүне филармониязынга Кызылдың база Тываның епискову Феофанның чөпшээрелин езугаар улуг байырлал концертин республиканың эң тергиин профессионал коллективтериниң болгаш солистериниң киржилгези-биле көргүскен.

Аңаа Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол, Чазак Даргазының оралакчызы Анатолий Дамба-Хуурак, культура сайыды Вячеслав Донгак, хоорай баштыңы Дина Оюн болгаш албанның өске-даа кижилери келгеннер.

Епископ Феофан чыылганнарга өөрүшкүнүң, ынакшылдың болгаш идегелдиң чырыткылыг байырлалы — Христостуң төрүттүнгени-биле байыр чедирген. «Дүүн интервью берип турумда, журналистер менден: «Рождествону чүгле христианнар демдеглээр чүве бе?» — деп айтырганнар. Ол өндүр, улуг байырлал шупту кижилерге өөрүшкүнү шаңнаар деп харыылаан мен. Ынчангаш бо залда, бо кайгамчык черде чурттап турар аңгы-аңгы нацияларның төлээлериниң олурарын улуг өөрүшкү-биле көрүп тур мен. Концертти эрттирериниң дугайында бистиң дилээвиске уран чүүлдүң кайгамчык мастерлериниң удурланмаанынга база өөрүп тур мен»--деп, еписков Феофан чугаалаан.

«Бөгүн бис Рождество дээш кады өөрүп, хөглеп тур бис. Шагаа болгаш Наадым байырлалдарын база кады уткуур бис. Ол дээрге бодунуң чери дээш сагыш салып чоруур чаңгыс чон болуп турарывыстың демдээ-дир. Yнүп келген 2014 чыл онзагай болуушкуннар-биле долдунар, оларның эң колу—Тываның болгаш Россияның демнежилгезиниң 100 чылы болгаш Кызыл хоорайның үндезилеп тургустунганының 100 чылы. Бо төөгүлүг чыл бисти каттыштырып турар байырлал-биле эгелеп турарынга өөрүп тур мен» — деп, Шолбан Кара-оол чугаалаан.