Тываның Баштыңы: «Президент Владимир Путин Сибирьниң сайзыралының чаа үе-чадазын ажыткан»

РФ-тиң Президентизиниң Айыткалынга хамаарыштыр мындыг үнелелди Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол берген.

Чурттуң Президентизиниң Кремльдиң Георгий залынга Федералдыг Хуралга кылган Айыткалынга Россияның 83 регионнарының удуртукчулары олурушкан, оларның аразынга Тываның Баштыңы база кирген. Айыткалда чурттуң иштики политиказынга салдар чедирип шыдаар чугула күш — Сибирьни «мурнады хөгжүлдениң зоназы» деп чарлааны деп, Шолбан Кара-оол санап турар.

«Чурттуң күчү-күжү болуп турган Сибирьни Ермактың үезинден бээр тоомчага албайн келген, ону ам хүлээп көргени дээш Владимир Владимировичиге четтирдивис — деп, Тываның Баштыңы Айыткалга хамаарыштыр үнелел берген. — Михайло Ломоносовтуң Сибирьни чиг эттиң шыгжамыры деп санаанын чедир билбейн турган бис. Ол чөптүг эвес чорукту эдер үе келген».

Мооң эргежок чугулазын федералдыг эрге-чагырганың биле берген чоруунга Тыва база салыышкынын киирген деп, Шолбан Кара-оол санап турар. «Бистиң республикавыс дээрге транспорт инфраструктуразының чогундан эгелээш, чонунуң амыдыралының куду деңнелинге чедир Сибирьниң бүгү айтырыгларының чыылдазы-дыр. Ынчангаш реформалар эгелеп турда-ла, республиканың болгаш ниити Сибирьниң сайзыралының айтырыгларынче онза кичээнгейни салырын чедип ап турган бис. Бо Айыткалды кылырынга чедир Президент бо угланыышкын талазы-биле улуг базымны кылган: Тываны болгаш Сибирьниң оон өске үш регионун үндүрүгнүң тускай чурумнуг зоназы кылдыр чарлаан. А ийи неделя бурунгаар Россияның Чазаа бистиң республикавысты сайзырадырының тускай инвестиция программазын тургузарының эргежок чугулазын демдеглеп турду. Россияда байдалдары бистиинден оранчок дээре девискээрлеринге бодаарга, Сибирьге хамаарыштыр айтырыгны бир янзы шиитпирлээр херек дээрзи билдинип тур, Президент бүгү Чөөн Сибирьге доктаады»—деп, Тываның Баштыңы демдеглээн.

Шолбан Кара-оолдуң санап турары-биле алырга, Ыраккы Чөөн чүктүң болгаш Чөөн Сибирьниң регионнарын федералдыг төптүң онзагай кылдыр санап турары чурттуң өске регионнарының эрге-ажыктарынга канчап-даа дегбейн турар, оон туржук чонунуң чурттакчыларының амыдыралының деңнелиниң талазы-биле регионнарның дең-дески чоруунуң конститусчу принциптеринден Президент кажан-даа ойталавайн келген. «Москвачыларның болгаш Хакасияның азы Тываның чурттакчыларының аразында амыдыралдың деңнели дыка ылгалдыг дээрзин билир бис. Бир эвес рынокче көрнүп, инвестиция шууштурулгаларын башкарбас болза, ол ылгалды чидирип шыдавас бис»--деп, Шолбан Кара-оол санап турар.

Оон аңгыда Россияның Чөөн чүкче көрнү бергениниң чылдагааны экономика талазы-биле айтырыг болур деп, Тываның Баштыңы санаан. «Сайзыраңгай инфраструктуралыг, экономика талазы-биле улуг, күчүлүг Европа кезээнче инвестицияны мөөңнээриниң үези Россияга турган, ону шын деп санаан бис. Чүге дээрге акша аңаа дүрген саарлып, күрүнеге улуг ажыкты берип келген. Бо хүнде экономиканың байдалы шуут аңгы апарган. Делегей экономиказынга рольду Азия-Оожум океан девискээриниң чурттары ойнап эгелээн, олче көрнүрү чүгле Сибирьге болгаш Ыраккы Чөөн чүкке эвес, бүгү күрүнеге ажыктыг апарган»—деп, Шолбан Кара-оол санаан.

«Владимир Владимирович мурнады шиитпирлээр айтырыгларны шак ынчаар тодаргай тургусканда Сибирь хөгжүлде талазы-биле улуг чедиишкиннерни чедип алыр, ооң иштинде Тыва база чыда калбас. Президентиниң саналдары биске улуг-улуг төлевилелдерни күүседиринге биче эвес аргаларын ажыдып турар. Ооң иштинде демир-орук тудуу, бодунуң электри станциязын болгаш өске-даа объектилерни тудары кирип турар, аңаа бүзүрээр мен»—деп, Чазак Даргазы демдеглээн.