Өскелерден чыда калбаал

Ноябрь 30-де «Сүбедей» спорт комплекизинге харык-шинээ кызыгаарлаттынган 18 хардан өрү назылыглар аразынга Бүгү-делегейниң инвалидтер хүнүнге тураскааткан спартакиада болуп эрткен. Ону ТР-ниң Күш-ажыл болгаш социал политика, Аныяктар болгаш спорт яамылары, Бүгү-россияның инвалидтер ниитилелиниң Тывада салбыры организастап эрттирген.

ТР-ниң аныяктар болгаш спорт сайыдының бирги оралакчызы Буян Владимирович Биче-оол, Бүгү-россияның инвалидтер ниитилелиниң Тывада салбырының даргазы Антонида Доржуевна Ондар чыылган чонга болгаш аалчыларга байыр чедирген.

Спартакиадага дыңнаары багай, караа четпес, коляскалыг инвалидтер стол теннизинге, шыдыраа, шашкиге, хол басчырынга, коляскалыг инвалидтер аразынга чарышка, дартска боттарының күжүн ниитизи-биле 85 кижи шенешкен. Маргылдаа үезинде кулаа дыңнавас кижилерге очулдурукчу чогу-биле элээн шаптараазыннар тургустунган. Спартакиаданың организакчылары ол талазы-биле бүгү киржикчилеринге таарымчалыг байдалды тургузар турган.

Спартакиаданың тиилекчилерин хүндүлүг бижиктер болгаш өртектиг белектер-биле шаңнаан. Харык-шинээ кызыгаарлаттынган кижилер спортка сонуургалын илередип, аңаа идепкейлиг киржип, онзагай хүннү эрттирген.

ТР-ниң аныяктар болгаш спорт сайыдының бирги оралакчызы Буян Биче-оол:

— Чылдың-на инвалидтерниң декадазын эрттирип турар бис. Чыл келген тудум аңаа инвалидтер идепкейлиг киржип турар апарган. Оларга мөгеер улус-тур бис. Амыдырал-чуртталгазында бергедээшкиннерге таварышса-даа, аңаа торулбайн, тура-соруунуң быжыын, идепкейжизин көргүзүп турары өөрүнчүг-дүр.

ТР-ниң Күш-ажыл болгаш социал политика аямызының консультантызы Чечек Күжүгет:

— Инвалидтер хүнүнге тураскааткан спартакиада эрттирери эки чаңчыл болу берген. Маңаа стол теннизинге, хол басчырынга, аар килге штанг көдүреринге, караа четпес инвалидтер аразынга тускай шыдыраа, шашкиге суйбап онаарынга, коляскалыг инвалидтер аразынга чарышты эрттирдивис.

Бүгү-россияның инвалидтер ниитилелиниң Тывада салбырының даргазы Антонида Ондар:

— Бо чылын спартакиадага киржип келген коляскалыг инвалидтерниң саны көвүдээнин эскердим. Ол дээрге оларның спортка хандыкшылын, сонуургалын бадыткап турары өөрүнчүг болуушкун-дур. Оон аңгыда бо чылын өскелерге үлегер-чижек кылдыр Омск хоорайга эрткен Парасибириадага бистиң республикавыстан 3 кижи киришкен. Оларның аразындан Херел-оол Ооржак ядро октаарынга мөңгүн, согун октаарынга хүлер медальды база Артыш Мортуй-оол аар килге штанг көдүреринге 4-кү черни чаалап ап, Тываның адын төлептии-биле камгалаан. Бо чылын Мөңгүн-Тайга болгаш Тожу кожууннардан аңгыда, шупту кожууннарның төлээлери идепкейлиг киржип чедип келген-дир.

Давид Монгуш, Бүгү-россияның инвалидтер ниитилелиниң Кызыл хоорайда салбырының төлээзи:

— Спартакиадага 4 чыл улаштыр киржип тур мен. Инвалид кижилерге бо мындыг хевирлиг хемчеглер чүгле инвалидтер хүнү уткуштур эвес, а чылда ийи катап эрттирип турган болза, эки деп санаар-дыр мен. Чылыг үеде спортчу хемчеглерни арыг агаарлыг черге организастаан болза, дыка эки. Бо чылын киржикчилер хөйү-биле келгенин эскердим. Чебоксары хоорайга 2011 чылда «Россияның ча адарынга спорт мастери» атты чедип ап, бо чылын августа ол-ла хоорайга ча адарынга 1 дугаар черни чаалап алдым.

Виктор Сат, Кызыл хоорайның инвалидтер болгаш кырганнар бажың-интернадының чурттакчызы:

— Мен 1 дугаар киржип келдим. Спартакиаданы аажок сонуургап тур мен. Хол басчыр маргылдаага аныяк, күштүг оол мени тиилеп алды. Келир чылын болур маргылдаага эки белеткенип алгаш, албан киржир мен. Тиилеп албаан-даа болзумза, маргылдаага киржирге безин меңээ өөрүнчүг-дүр. Инвалидтерже сагыш салып, спортчу маргылдаалар эрттирип турары дээш четтиргенимни илередир тур мен.

Ольга Думная, Дүрген суурнуң инвалидтер болгаш кырганнар бажың-интернадының чурттакчызы:

— Мен «Сүбедей» спорт комплекизинге бир дугаар кээп тур мен. Спорткомплекс дыка делгем, чараш-тыр. Маңаа дыштанып, маргылдаалап келген чонга шупту таарымчалыг байдалды тургусканынга сеткилимден өөрүп тур мен. Спартакиадага бир дугаар киржип келдим. Коляскалыг инвалид херээженнер аразынга маргылдаага кириштим. Аажок девидеп, сүрээдеп турдум. Мээң удурланыкчым бо талазы-биле арга-дуржулгалыг болду. Белеткел чок болганым-биле шаңналдыг чер четпейн бардым. Ынчалза-даа келир чылын эки белеткенип алгаш, 1 дугаар черни алыр дээш киржир мен. Таныжып алган чаа эш-өөрүм-биле келир чылын албан ужуражырын дугуруштувус. Инвалидтер ортузунга спортчу хемчеглерни көвүдедир аргазы турган болза, бистерге дыка ажыктыг болгаш солун болур ийик.

Шончалай Ховалыг.

"Шын" солун