Инженерниң оруу

Бо чылын Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чыл оюнга тураскааткан «Инженерниң оруу» деп ном чырыкче үнген.

Ук номну хоочуннарывыстың хоочуну, ховарларның ховары болуп алдаржып чоруур, кылбаан ажылы чок, чалаттырып, барбаан-баспаан чери чок баштайгы инженерлеривистиң бирээзи, дуржулгалыг удуртукчу, политик Чимит-Доржу Байырович Ондарга тураскаадып бижээн.

Номнуң хемчээли бичии-даа болза, ниити утка-шынары-биле Тыва Республикавыстың 1960-1990 чылдарда экономиктиг шалыпкын хөгжүлдезин, чаа-чаа бүдүрүлгелерниң тыптып, тургустунуп турган барымдааларга даянып бижээн төөгү материалы болуп артар улуг ном дээрзинге бүзүрээр мен.

Ол үеде ССРЭ-ниң бүгү республикаларындан, ооң хөй националдыг чонунуң эң хеймери Тыва АССР-ниң экономиктиг болгаш культурлуг хөгжүлдезиниң деңнелин бедидер дээш акы-дуңманың үнелеп четпес деткимче-дузазын, материалдыг хандырылгазын ында шынныы-биле бижээн. Тыва аныяктар төрээн чер-чуртунуң хөгжүлдези дээш патриотчу чоруун көргүзүп турган.

Тыва АССР-ниң чижээнге ССРЭ-ниң бүгү чонунуң эп-найыралчы, интернационалчы кады ажылдажылгазының күжүнүң кызыгаар чогун, ажык-дузазын автор боду көрүп бүзүрээнин, ындыг болур-даа ужурлуг деп бодалын келир үениң кижилеринге, аныяк удуртукчуларга кол сагып чоруур ужурлуг негелде дээрзин сеткилимниң ханызындан чагып турарын, номну номчааш, билип алыр бис.

Россия улуг. Ооң чону тус-тус республикаларга төрүттүнүп өскен-даа болза, Тывага кээп ажылдааш, чуртувустуң каас-чаражынга, чонунга бүгү назынында ынакшып артканының дугайында сактыышкыннар, аныяк-өскенге эп-найыралды кезээде сагып чоруурун хоочунувус ада сагыш човаашкын-биле илереткен.

Манчы Кыдаттың дарлалындан чаа-ла адырылгаш, бот-догуннаан Тыва Арат Республика тургустунуп эгелеп турда төрүттүнүп, ада-иезинге мал-маган кадарарынга дузалажып, аар-берге, хожудаңгай амыдыралды көрүп эрткен оол амгы чаа Тываны тургусчуп, инженер-электромеханиктеп эгелээш, удуртукчу албан ажылдарынга ажылдап чорааны — кижи бүрүзүнге өөредиг.

Чедип ап чораан чедиишкиннеривистиң буступ дүшкенинге ол аажок хомудап чоруур. Мону болдурбазы-биле эрткен оруувусту эргий көрүп, чаа чүүлдү бодамчалыг кылырын хоочун удуртукчу кол чүүл деп санап чоруурун номдан билип алыр бис.

Комбу Бижек.
РФ-тиң Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү