Россия-биле харылзааларны быжыглааны дээш

Бо чылдың ноябрь 4-те Кремльге Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү-биле холбашкан хүлээп алыышкын болган, аңаа Владимир Путин Россия-биле найыралды, кады ажылдажылганы быжыглаарынга, культура харылзааларын сайзырадырынга улуг салыышкыны дээш чамдык даштыкы хамаатыларга Россия Федерациязының күрүне шаңналдарын тывыскан.

В. ПУТИН: Эргим өңнүктер! Хүндүлүг агайлар болгаш дээргилер! Чоннуң чаңгыс деминиң хүнү-биле - мөзү-шынарның онзагай байырлалы-биле, төөгүнүң эң чугула кичээндириглеринче бистиң кичээнгейивисти углап турар болгаш Ада-чурттуң бот-догуннаашкынын болгаш хамаарышпас чоруун камгалаарының ужур-дузазын бадыткап турар байырлал-биле байыр чедирип тур мен.

Дүвүрээзинниг үелер—ол дээрге Россияның төөгүзүнде нарын-берге, айыыл-халаптыг арын болуп, салгалдарга уттундурбас чагыг-дыр. Ол болуушкуннарның дугайында чүгле билир эвес, а ол чүүл—бистиң чуртувус ынчан кайы хире айыылдыг бистиң кырынга келген турганын утпазы, национал эрге-ажыктарны тоомчага албас, моральдыг үндезиннерни болгаш бодунуң онзагай талаларын уттур чорук кандыг хоозуралга болгаш когаралга чедирип болурун медереп билириниң сагындырыы-дыр

Россияны ынчан камгалап алганнарга, ол дээш сагыш-сеткилинден аарып турган, Ада-чуртунга шынчы болуп, ооң салым-хуузу дээш харыысалганы бодунга алган мерген угаанныгларга болгаш күрүне ажылдакчыларынга, аңгы-аңгы байдалдарлыг, сөөк-язылыг болгаш шажын-чүдүлгелиг кижилерге ханы хүндүткелди бөгүн көргүзүп турар бис. Эрге-чагырга чок чорукка болгаш дүвүрээзинниг үеге бистиң чонувус бодунуң чаңгыс демин, хамааты болгаш патриотчу чоруун ханы медереп билип турарын удур тургускан. Чаңгыс демниг болурун, дем каттыштырылгазын медереп билир чорук Россия күрүнезинге быжыг чөлеңгииш болган.

Чоннуң ындыг чарылбас чаңгыс деми Россияга бодунуң хосталгазын болгаш национал хамаарышпас чоруун камгалаарынга, берге үелерни ажып эртеринге, делегейге турбаан чедиишкиннерни чедип алырынга чаңгыс эвес удаа дузалап келген. Хөгжүлдениң сорулгаларын чедип алырынга ниитилелди каттыштырары бөгүн бистиң бурунгаар шимчээшкинивиске эң кол негелде болуп, сайзыралдың ол оруунга бүзүрелди болгаш күштү биске берип турар.

Россияның муң-муң чылдарда төөгүзүнге каттыштырыкчы улуг ужур-дузаны орус чон болгаш орус дыл ээлеп келген. Чүгле орус дыл чоннуң чаңгыс деминиң кол илередикчизи болгаш чедирикчизи болуп, бистиң чуртувустуң кызыгаарындан дашкаар нептерээн орус амыдыралды тургузуп шыдаан. Орус амыдырал кажан-даа сөөк-язы, төрел бөлүк байдалдарга тургустунмайн келген, бодун Россияның кезии деп санап, Россияны бодунуң Төрээн чурту деп хүлээп көрүп турар кижилерге ол кажан-даа ажык болуп арткан.

Чоннуң чаңгыс деминге алдар бодурган бо байырлыг хүлээп алыышкынга даштыкыда бистиң чаңгыс чер-чурттугларывыстың киржири чаңчыл апарган. /ндезин Төрээн чуртуңар-биле хөй талалыг харылзааларны быжыглап турарыңар дээш, орус культураны нептередип турарыңар дээш, орус дылды камгалаарының болгаш сайзырадырының талазы-биле сагыш салыышкыныңар дээш өөрүп четириишкинимни сеткилим ханызындан илередип тур мен. Ол дылдың Россияның даштынга дыңналыры, бистиң ажы-төлүвүстүң аңаа ынак болуру, ооң байлаан болгаш өндүр улуун, улустарынң аразынга кады ажылдажылганы быжыглаарынга ооң ужур-дузазын медереп билири аажок чугула.

Байырлал-биле база катап чүректиң ханызындан байыр чедирдим, чаагай чүүлдерни болгаш чедиишкиннерни күзедим.

Кичээнгейлиг дыңнааныңар дээш четтирдим.

Ол хүлээп алыышкынга Тыва Республиканың Хөй-ниити палатазының даргазы Хонук-оол Доржуевич Монгуш киришкен.

Долаана Салчак.