РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга ГОЛОДЕЦ: «Тываның арга-дуржулгазын нептередип болур-дур»

Октябрь 1-де РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга Голодец ажыл-албаны-биле Тывага кээп чораан. Чаңгыс хүн дургузунда ол чеди эң чугула социал база тудуг объектилеринге четкеш, ТР-ниң Чазааның Бажыңынга болган хуралга чидиг айтырыгларны сайгарып чугаалашкан. Хөй кижи киржикчилиг хуралга Тываның Баштыңы – Чазааның Даргазы Ш. Кара-оол, ооң оралакчылары, социал адырны харыылап турар сайыттар, депутаттар, федералыг девискээр органнарының удуртукчулары киришкен.РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга Голодец-биле кады Россияның Чазааның бүрүн «десантызы» – Россияның культура сайыдының бирги оралакчызы Владимир Аристархов, Россияның кадык камгалал сайыдының оралакчызы Айрат Фаррахов, Россияның социал камгалал база күш-ажыл сайыдының оралакчызы Любовь Ельцова, Россияның өөредилге база эртем сайыдының оралакчызы Вениамин Каганов олар Тывага келгеш, республиканың яамыларынга тодаргай ажылдарны кылган.

Эртенги үеде Ольга Голодец биле Шолбан Кара-оол КХН «Востокка» хамааржыр асфальт-бетон заводунуң улуг ажылчын коллективи-биле ужурашкан. 700 хире кижи ажылдап турар бүдүрүлге коллективинге анаа эвес келгенин, ажылчыннар-биле чүгле хүннүң чугула айтырыгларын эвес, а социал айтырыгларны сайгарып чугаалажып болурун Ольга Юрьевна чугаалаан. Ооң бодалы-биле, чугаа үезинде күрүнениң чорудуп турар политиказының дугайында кижилерниң санал-оналын база дыңнап болур. Бүдүрүлгениң ажылчыннары бичии чаштарны уруглар садтары-биле хандырарының база аныяк специалистерге чурттаар оран-бажыңны бээриниң дугайында айтырыгны көдүрген. Заводта шалың төлевири ортумаа-биле 25 муң рубль, коллективтиң бодалы-биле ол ажырбас бооп турар. Бүдүрүлге республикада училищелерниң доозукчуларын ажылче хаара тудуп турар. Оларның бирээзи Долаан Тамба Ольга Юрьевнага Сүт-Хөл кожуундан келген болгаш Кызылда ниити чуртталга бажыңында чурттап турарын база ажылдап турар организациязы республикада быжыг, турум ажылдыг болганындан аңаа тааржып турарын чугаалаан. Асфальт-бетон заводунуң бүдүрүлге материалдарынга хереглел чүгле Тывада эвес, оон дашкаар регионнарда улгадып турар. Чижээлээрге, Хакасия аэропорт шөлүн тударынга херек материалды садып ап турар.

Бүдүрүлгениң кол инженери Эдуард Добросотцкийниң чугаалап турары-биле алырга, Тываның девискээринде КХН «Восток» үш биче заводтуг, ийизи — Кызылда, бирээзи Тес-Хем кожууннуң Шуурмак суурда ажылдап турар. Ольга Юрьевна бүдүрүлгениң ажылын улуг сонуургал-биле өөренип көргеш, ажылчын коллективке чаа-чаа чедиишкиннерни база экономиктиг өзүлдени күзээн. Федералдыг Чазактың хүлээп ап турар шиитпирлериниң база ап чорудуп турар хемчеглериниң дугайында чугаалааш, социал камгалалдың системазын сайзыраңгайжыдарынга хамаарышкан шупту санал-сүмелерни кичээнгейлиг дыңнаанын бүзүреткен.

Ооң соонда РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга Голодец республиканың перинаталдыг төвүнге, терапия комплекизиниң тудуунга, Кызыл хоорайның №21 уруглар садынга база Күрүне лицейинге чедип чораан. Ол ышкаш Тыва культураның төвүнге республиканың культура ажылдакчылары-биле чугаалажып четтигип, Тываның күрүне университединиң өөредилге-лаборатория комплекизиниң тудуунуң байдалын хынаан.

Республиканың Күрүне лицейиниң ажыл-амыдыралын О.Ю.Голодецке директор Татьяна Санчаа тодаргайы-биле таныштырып, лицейниң инновация талазы-биле угланыышкыннарының, хөй баллдыг демдектер системазының дугайында чугаалаан. Ольга Юрьевна лицейниң башкыларының ажылдап кылгаш үндүргени өөредилге номнарын сонуургал-биле таныжып көргеш, бедик үнелелди берген.

Аалчыларны шыдыраа клазы, интернаттың бир өрээли, столовая, компьютер клазы база конференц-зал-биле таныштырган. Ол үеде аңаа кичээлдеп турган 7 «а» класстың оолдар, уруглары-биле Ольга Юрьевна чугаалашкаш, өөредилгезин сонуургап айтырган. Бир уруг Красноярскиде чурттап турар-даа болза, бо лицейде өөренип турарының чылдагааны – авазы база маңаа өөренип турган. Таңдыдан келген бир оол берге-даа болза чаңчыга бергенин чугаалаан.

Директорнуң өөредилге талазы-биле оралакчызы-биле Вера Алдын-оол өөредилге чериниң келир чылын бүгү школаларга сүмелээр бодап турар электроннуг башкарылгазының дугайында тайылбыр чугаазы аалчыларга солун болган.

Кызыл хоорайның өөредилге албан черлериниң ажылы-биле танышканының түңнелдерин Тываның Чазаанга болган хуралга Ольга Голодец чугаалап тура: «Тывада салым-чаяанныг уругларны үнелеп, өөредип билир-дир. Солун педагогиктиг ажылдар бар-дыр. Бо арга-дуржулганы өске регионнарга нептередип, тарадып болур-дур» деп үнелээн.

Тываның Чазаанга болган ажылчын хуралга республиканың социал адырында тургустунуп турар шиитпирлээр ужурлуг чугула айтырыгларны бүгү талалыг сайгарып чугаалашканының соонда, РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы Ольга Голодец база Тываның Баштыңы – Чазааның Даргазы Шолбан Кара-оол республиканың массалыг информация чепсектериниң журналистери-биле ужуражып, сонуургаан айтырыгларынга харыылаан.

«Элээн каш объектилерге, албан черлеринге барып, ажылы-биле таныштым. Республиканың удуртулгазы-биле хүн бүрүнүң чугула айтырыгларын сайгарып, чугаалашкаш, Тываның эрге-чагыргазының төлээлери – кадык камгалалының, өөредилгениң, социал адырның база күш-ажыл рыногунуң ажылдакчылары айтырыгны ханы тургузуп, хөгжүлдениң келир үезин көрүп турар-дыр деп түңнелге келдим. Республикага хөй акша-хөреңгини тускайлап берип, социал адырны хөгжүдеринге шыңгыы дузаны көргүзүп турар. Амгы үеде школа назыны четпээн өөредилге системазын хөгжүдериниң программазын боттандырып турар. Ол регионнуң дыка хөй чурттакчыларынга деткимче-дуза болурунга идегеп тур мен. Кадык камгалалының программазы база хөгжүп турар, бөгүн перинаталдыг төп база ажыттынды. Меңээ ажылдаары өөрүнчүг-дүр, чүге дээрге бис шынап-ла бодунуң ажылын кылыксаар, бедик мергежилдиг профессионалдарның ажылынга даяанып турар-дыр бис» – деп, О. Ю. Голодец журналистер-биле чугаа үезинде демдеглээн.

Тываның Баштыңы Ш. Кара-оол хуралдың ажылының дугайында чугаалап тура: «Ольга Юрьевна-биле кады келген яамыларның удуртукчулары федералдыг тускай сорулгалыг программаларны боттандырарының талазы-биле ажылды дорт чорудуп турарлар. Бистер дыка хөй ажылчын айтырыгларны сайгарып чугаалаштывыс. Шиитпирлээр ужурлуг айтырыгларны көрүп, элээн кажын Тываның Чазаа шыңгыызы-биле чедир ажылдаарын демдегледивис. Мындыг чымыштыг ажылдың түңнелинде чугула тудуг объектилерин кады акшаландырарының айтырыынга деткимче көргүзериниң аазаашкынын алдывыс. Республикага келгеш улуг ажылды кылганы дээш Ольга Юрьевнага өөрүп четтиргенимни илередип тур мен. Моон-даа соңгаар федералдыг яамылар-биле сырый харылзаалыг ажылдаар бис» - деп түңнээн.

Чурукта: РФ-тиң Чазааның Даргазының оралакчызы О.Голодец (ортузунда), ТР-ниң Баштыңы — Чазааның Даргазы Ш.Кара-оол база «Восток» КХН-ниң чиңгине директору С.Уюсов асфальт-бетон заводунга ужуражылга үезинде.

Адыгжы Саая.