Субурган тудуун эгелээн

Yстүү Усинскиде тываларның субурган тудуп алыр бодалы ийи чыл четкен. Оларның ол күзели бо чайын боттанган. Июль 10-да Кызыл хоорайның Орус культура төвүнге ачы-дуза марафонун эрттирген, ооң түңнелинде тудуг материалдары садып алырынга 136 муң рубль кирген. Ол хүннү субурганны тудуп эгелээни кылдыр санап болур.

Чаньчуп субурган тудуунуң эгелей бергенинге чоннуң өөрүшкүзү оларның арын-шырайындан-на илдең болду. Журналистерниң салган айтырыгларынга суурнуң чурттакчылары күзелдии-биле харыылап бергеннер.

Алексей Флегентов, Yстүү Усинск суурнуң чагырга даргазы:

— «Мында чурттап турар тываларга субурганны тудуп тургусканы — тыва культураны тургузарының бир демдээ. Yстүү Усинск суурда 300 ажыг тывалар бар, шупту чурттакчы чоннуң 15 хуузу. Мооң мурнунда тывалар хөй турган, малчыннар уругларының интернады болгаш тыва дылды 9 класска чедир башкылап келгени солун. Амгы үеде бо эртемни өөретпейн турары харааданчыг. Школа программазынга тыва дылды оода-ла факультатив кылдыр өөредир болза эки. Мында бичии тыва уруглар боттарының төрээн тыва дылын билбес. Татьяна Чыргал 30 чыл иштинде төрээн дылынга уругларны өөреткен, ол ам хүндүлүг дыштанылгада. Бо суурнуң орус-тыва чурттакчылары шагдан бээр бот-боттарын хүндүлежип чурттап келгеннер».

«Бо суурнуң бир онза, солун чери субурган болур дээрзинге бүзүрээр бис. Yстүү Усинскиниң чону кончуг найыралдыг, демниг, кажан-даа боттарын өскелешпес. Район төвүнден 200 ажыг километр озалааш черде турар болгаш, ындыг боор» – деп, ол суурнуң чурттакчызы Сайлык Тюлюш чугаалады.

Татьяна Чыргал, Yстүү Усинск суурнуң чурттакчызы:

— «Тывадан дыка ырак, аңгы турар-даа болзувусса, бодувустуң чаагай чаңчылывысты утпайн, сагып чоруур бис. Мында бичии тыва уруглар дыл билбес, ада-өгбелерден дамчып келген чараш чаңчылдарын уттуп бар чыдар, амгы үениң салгалынга ону өөредири кончуг чугула деп бодаар мен. Тыва национал байырлалдарны кезээде демдеглеп эрттиреривис чаңчылчаан. Чылдың-на чайгы үеде Наадымга өөрүш- күлүг барып киржип турар бис. Республика хүнүнде Тываның Чазаа чаңгыс чер-чурттугларын утпайн, дузалап, деткип турары өөрүнчүг-дүр. Бистиң суурда Тыва үндезин культура төвү ажылдап турар, ол төптүң тудуунга капитал септелгени кылып бээрин республиканың эрге-чагыргазы аазаан. Бистер ону дыка амырап манап турар бис».

«Yстүү Усинск суурга Чаньчуп субурганы төөгүге артып каар, ол суурнуң чонунуң онзагай булуңу болур» – деп Орус культура төвүнүң директору онзалап демдегледи.

Ася  Базыр-оол.