Тыва Республиканың хүнү-биле!

Хүндүлүг чаңгыс чер-чурттугларывыс!

Тываның кол күрүне байырлалы –Республика хүнү-биле сеткиливис ханызындан Силерге байырны чедирип тур бис!

Суг-Бажы деп черге Урянхай крайның кожууннарындан төлээлер чыылган бүгү Тываның тургузукчу хуралынга Тыва Арат Республиканың тургустунганын чарлааны төөгүлүг болуушкундан бээр бөгүн 92 чыл бооп турар.

Акы-дуңмалышкы Россияның идепкейлиг деткимче дузазы-биле Азия диптиң төвүнде бот-догуннаан күрүнениң тургустунганы ооң күрүне тургузуунуң эгезин салып, тыва чоннуң чүс чылдарда эрткен төөгүзүнде чаа арынны ажыткан.

Ол болуушкун аңгы-аңгы чоннарның бот-билчилгезиниң болгаш сонуургалдарынга хүндүлелдиң туружу-биле нацияның бот-тускайланыр нарын айтырыын шиитпирлээр аргазының бирээзин бүгү делегейге көргүскени ооң төөгүлүг ужур-утказы болбушаан, Россия биле ТАР-ның аразында найыралдың болгаш кады ажылдажылганың, аныяк республиканың хөй янзы дылдарлыг чурттакчы чонунуң националдар аразында эп-чөвүнүң үндезини болган.

Тыва Арат Республика үезиниң чылдары – бистиң чонувустуң төөгүзүнде чугула үе-чада. Араттар шудургу күш-ажылы-биле Россияның чоннарының бүгү талалыг дузаламчы деткимчезиниң ачызында кыска хуусаа дургузунда бурун тыва черге социал-экономиктиг, культура, сагыш-сеткил адырынга бүрүнү-биле чаартылгаларны боттандырган.

Россия биле Тываның чоннарының аразында Ада-чурттуң Улуг дайынының тулчуушкун шөлдеринге төккен ханы-биле доңнаттынган доктаамал быжыг харылзаалар 1944 чылдың октябрьда Россияның составынче Тыва Арат Республиканың эки тура-биле каттышканының соонда улам быжыглаттынган.

Тыва Республика бөгүн — чурттуң чаңгыс аай экономиктиг, политиктиг болгаш эрге-хоойлу делгеминде чурттап турар Россия Федерациязының дең эргелиг субъектизи. Ол төрээн республикавыска социал-экономиктиг шапкын хөгжүлдеже угланган хөй планнарлыг болгаш улуг хемчээлдиг айтырыгларны шиитпирлээринге калбак сорулгаларны ажыдып турар.

Тыва Арат Республиканың тургустунганындан бээр чылдар эрткен тудум, Россияның салым-чолу биле бистиң салым-чолувусту каттыштырган өгбелеривистиң политиктиг мерген угаанын болгаш чиге бодалдарын бистер тодазы-биле медереп турар бис.

Россияның чоннары-биле быжыг харылзаа, националдар аразында эп-найырал болгаш ниитилел-политиктиг турум чорук – бистиң ук төөгүвүстен кол чүүлүвүс. Өгбелерниң ол салгалын кадагалап, ону көвүдедери – бистиң ыдык хүлээлгевис.

Россия биле Тываның демнежилгезиниң 100 чылын байырлаарының бүдүүзүнде Республика хүнүн демдеглеп тура, кижи бүрүзү күчүлүг Россияның чоннарының чаңгыс өг-бүлезиниң дең эргелиг кежүгүнү, Тываның хөй националдыг чонунуң бүрүн кезээ мен деп онза чоргаарал болгаш хамааты харыысалга-биле миннир боор.

Силерге эки кадыкшылды, даартагы хүнге бүзүрелди, чаагай үүле-херектерге болгаш эгелээшкиннерге чедиишкиннерни, аас-кежикти болгаш чедимчени, тайбыңны болгаш билчилгени күзедивис, эргим чаңгыс чер-чурттугларым!

Тыва Республиканың Баштыңы Ш. Кара-оол.

Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламентизиниң) даргазы К.Даваа