Тываның чазаа хуу инвестор-биле чедери берге ыраккы кожуунну электрофикастаар төлевилелди дугурушкан

Дугуржулгага Тыва Республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол, компанияның чиңгине директору Андрей Листков атты салган. Ук дугуржулга чедери берге Тожу кожуунну төпчүткен чырык-биле хандырар айтырыгны шиитпирлээр. 

Амгы үеде кожууннуң шупту суурларын дизельдиг генераторлардан чырык-биле хандырып турар. Чыл санында республика электростанцияны хандырарынга база кывар-чаар материалдар садарынга 460 млн. рубльди тускайлап турар. 

Дугуржулга ёзугаар Голев компаниязы кожууннуң ийи кол суурунче – административтиг төп Тоора-Хем биле Ырбанче чырык шугумун тудар хүлээлгени алган. Ол шугумну тудары компанияның Тываның девискээринде Ак-Сугнуң чес-порфир чыдынын шиңгээдир талазы-биле инвестиция төлевилелинде кирген. Компания Иркутскиниң чырык белдириниң четкизинден даг-болбаазырадылга комбинадынче чырык шугумун 2023 чылда киирер планныг. Тожунуң суурлары туттунар комбинаттың подстанциязынга коштунар. 

Россияның Чазааның бадылааны Тываның социал-экономиктиг бот-тускайлаң планынче Ак-Сугнуң төлевилелин кииргеш, республиканың эрге-чагыргазы социал төлевилелдерге бизнестиң киржилгезин чедип алган. Компания ооң ачызында, энергетика инфраструктуразын тударынга күрүнеден субсидияны алыр. 

«Голевтиң даг-руда компаниязы-биле чугула дугуржулгага атты салдывыс. Ак-Сугнуң чес-порфир чыдынын шиңгээдип эгелээни-биле ол ажылын эгелээр. Россия деңнелинде улуг ужур-дузалыг төлевилел болур. А республикага озалааш черде Тожу кожууннуң хөгжүлдезинге бурунгаар базым-дыр. Дугуржулга езугаар Голевтиң компаниязы Россияның чаңгыс аай электрохандырылга системазынга Тожуну кожар чырык шугумун тударын хүлээндирип турар. Бөгүн кожуун дизельдиг моторлардан чырык хандырылгазын ап турар. Ол чылда-ла он-он миллион рубль аар өртектиг хереглел-дир. Турум чырык хандырылгазының чогу экономикага, социал адырга хөгжүлде берейн, бизнестиң, ол ышкаш чурттакчыларның аргаларын кызыгаарлап турар. Ажыы-биле чугааларга, дугуржулганы чедип алыры амыр эвес болган. Удурланыышкыннар, чөрүлдээлер тургулаан. Ындыг болзажок, бөгүн тожуларның чаагай чоруу дээш чөпшээрежилге чедип алдынган» - деп, республика Баштыңы дугуржулга дугайында чугаалаан. 

Ак-Суг төлевилел чорудуу-биле 2000 ажыг ажылчын олуттар тургустунарын сагындыраал. Даг-болбазырадылга комбинадын ажыткан соонда, чылда-ла 24 млн. тонна руданы бүдүрер планныг (120 - 159 муң тонна чес).