Ш. Кара-оол: Тываның найысылалының сорунзалыг бир чери апаар ужурлуг

Республиканың аалчыларын бир дугаарында уткуп алыр Кызылче кирген орук - найысылалдың арны болганда, ол чоок кавы девискээрни чараш болгаш бир тускай кылдыр кылыр саналды Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол «Восток» кызыгаарлаан харыысалгалыг ниитилелдиң удуртукчузу Сергей Уюсовка берген турган. 

Тываның Баштыңының бодалы-биле алырга, Кызылче кирер орук онзагай, кижилерниң сонуургалын бодунче хаара тудуптар, ону көрген аалчылар аянныг чаражын магадаар, оларга кажан-даа уттундурбас болуп артар ужурлуг. Ынчангаш орук девискээриниң чаарттылга ажылдарынче архитекторларны болгаш культура ажылдакчыларын база эвилелдээрин ол саналдаан. Т

ус черниң даштарындан чыып үндүрген оваа орук аксында бедип үнүп, тыва черниң эрте-бурунгу овур-хевирин улам күштелдирип, аалчыларның сонуургалын оттурары чадап чок. Ооң бир көскү чижээ, бөгүн безин ында чурукта тырттыржып турар кижилер кайы хөй. Чонга билдингир хөгжүмчү Игорь Дулуш, чурукчу Юрий Ахпашев болгаш тудугжулар-биле кады Шолбан Кара-оол буянныг ажыл-иш хайнып турар черге база катап барып чораан. Бо девискээрни улам чараштыр кылып болурунга хамаарыштыр уран чүүлдүң ажылдакчылары-биле республиканың удуртукчузу чугаалашкан. 

Тываның Баштыңы орук комплекизиниң туттунуп турарынга хамаарыштыр бодунуң бодалын социал четкилерде арынында мынчаар бижээн: 

“Сергей Васильевич Уюсовтуң удуртулгазы-биле «Восток» орук-тудуг организациязы найысылалче кирер орукту чараштыр чаартырындан аңгыда, бодунуң эгелээшкини-биле улуг даштардан бүткен хоорайжыгашты тудуп турары бир онза. Орукчулар ол ажылды улуг хей-аът-биле чогаадыкчы тудуп турары илдең. Оон-на кирер орукка улуг тураскаал тургузар бодал төрүттүнген чүве. Ынчангаш скульпторлар аразынга чогаадыкчы мөөрей чарлаттынган. Даш хоорай база ам тургузар стеллага хамаарыштыр эртемденнер, культурологтар, хөй-ниити төлээлери боттарының бодалын илереткен. Баштайгы чогаадыкчы бо эгелээшкинге ам тургузар тураскаалдар дүгжүп турар кылдыр канчаар ону сайзырадырын кижи бүрүзү саналдаан. Уюсов чогаадыкчы ажылга ындыг шөлдү ажыткаш, сагыш-бодалдарны хөйү-биле оттурганы, мырыңай эки болган. Бөгүн орукчулар, архитекторлар-биле кады культура ажылдакчылары Игорь Дулуш, Юрий Ахпашев олар аңаа четтивис. Кижи бүрүзүнүң бодалы чаңгыс болду – бо чер чаңгыс аай аян-шинчизи болгаш хевири-биле кижилерни сорунзалай тырттып турар шөл апаар ужурлуг. Чугаа үезинде чогаадыкчы үре-түңнелдиг шиитпирлер төрүттүнгенинге бүзүрээр мен. Чүгле ооң ук дөзү чаңгыс бодалдыг, хевирлиг болгаш уткалыг болурун чедип алыр херек. Даш хоорай – чүгле баштайгы бодал-дыр. Тываның катаптаттынмас бир онзагай чери апаар кылдыр дараазында маңаа чүү турарын чугаалажып көөр дээш, аңгы-аңгы адырларда – хөгжүмден архитектурада база инженерияда чедир ажылдап чоруур профессионалдарны чалап алгаш чугаалашканывыс бо” – деп бижээн. 

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол улуг болгаш бир янзы ажылды чогаадыкчы сагыш-сеткил-биле кылып турары дээш, “Восток” КХН-ниң коллективинге, ооң удуртукчузу Сергей Уюсовка өөрүп четтиргенин илереткен.