Тываның Баштыңы экономика яамызынга мурнады боттандырар сорулгаларны айыткан

ТР-ниң экономика сайыдының албан-хүлээлгезин сентябрьның 22-ден эгелээн Д.Б. Ондар, бир дугаарында харыысалгалыг ажыл-дужаалга сүмелээн улуг бүзүрели дээш четтиргенин илереткен. Сайыт ажылын бир дугаарында Тываның социал-экономиктиг шапкын хөгжүлдезиниң бот-тускайлаң планын хандыр шиңгээдип, ол угланыышкында ажылдыг коллегалары-биле ужуражыр планныын чугаалаан. Отчеттуг 2020 чылдың 9 айын түңнээр, чүге дизе бо чылдың үре-түңнелдери дараазында үнер 2021 чылдың кол өзээ болурун, чыл төнчүзүнге чедир үе кызырылганда, мурнады боттандырар хемчеглерни дүргедедирин муниципалдыг тургузуглар даргаларынга сагындырган. Муниципалдыг тускай сорулгалыг программалар боттанылгазын муниципалдыг бюджет-биле чедип алыр болганда, сумуларның тус чер чагыргаларының специалистери-биле кады үндүрүглер болгаш чыылдалар көргүзүүн экижидер, социал болгаш өске-даа программаларның кады акшаландырыышкын айтырыын эде көөр, ылаңгыя көдээ ажыл-агыйынче, суурларның хөгжүлдезинче угланган программаларга киржилгени чедип алыр дээн ышкаш ажыл-чорудулганы эгелээрин Д. Ондар илеткээн. 

Тываның Баштыңы Ш. Кара-оол ажылды чиге ылавылап алыры-биле, сайыт чораан коллегазы Е. Каратаевадан, арга-сүмени алыры чугула деп сүмелээн. Тываны хөгжүдериниң бот-тускайлаң планы бүдүн чурттуң чазаандан деткиишкинни алган мурнады боттандырар улуг программа болганда, үре-түңнелди чедип алыр дээш чүгле чаңгыс яамы эвес, а шупту демниг ажылдаар. Чоокку чылдарда Тываның бурунгаар херии базымын магадылаан программаның кол пунктуларының баштайгы чадазы күүсеттинип эгелээн. Ынчангаш сайыт Е. Каратаевадан бүгү-ле документ-саавырларны, ылаңгыя федералдыг деңнелде инвестиция төлевилелдериниң папказын бо чоокку үеде хүлээп, оларга хамаарыштыр чедир эде кылыр ажылдарны шапкынчыдарын чагаан. 

Россияның экономика яамызының талазындан деткимче алган пунктуларның күүселдезин шуудадырын сүмелээн. “Бээр ужуп чанып кээр мурнунда, Москвага, бистиң сенаторувус Дина Оюн-биле ажыл-агыйжы чугааны кылдывыс. Республиканың бурунгаар хөгжүлдезинге эки салдарны бээр инвестицияларны хаара тудар ажылда аскак талалар барын чугаалады. Чижээ, чуртта туризмни хөгжүдер күрүне программазын сайгарып чугаалажып турар. Тыва ынаар чаңгыс-даа төлевилел киирбээн. Ол хире эки арганы канчап хилис эрттирер чүвел?! Инвестициялар хаара тударынга албан киржир херек. Мөңгүн-Тайгадан Чуйск оруу-биле Алтай Республикаже үнерин чедип алыры дижик. Кожа-хелбээ төрел чонувустуң аян-чорукчуларын Тываже бээр чүнүң-биле ээлдээртип алырыл деп айтырыг яамыны дүвередир ужурлуг. Ону чедип алырда, чаа оруктар, чаа инфраструктура объектилерин тудар, сайгарлыкчыларга база чонга орулга ажылдап алыр, республиканың ниити социал-экономиктиг хөгжүлде айтырыгларын шиитпирлээр арганы бээр программаларга киржир. Экономика сайыды республикаже инвестицияларны хаара тударын, күрүне программаларынга киржирин чедип ап, кол яамылар-биле сырый ажылдаар апаар. Харыысалгада адырыңарның айтырыгларын федералдыг яамыларның мурнунга тургузуп, чогуур деткимчени алырынга меңээ үндезинниг барымдаалыг төлевилелдерлиг программаны тургузуңар. Ам чоокку үш чылдың база үнер чылдың республика бюджедин хевирлеп эгелээн болганда, адырларның программаларын камгалап, инвестицияларны хаара турарынче күштү угландырар. Ол бүгүнү холга тудуп алыңар” - деп, Тываның Баштыңы чагаан.