Бойдус-чурумалдыг черге онза-дыр…

«Байыр-наадым кайы хире эртип тур?» деп айтырыгны Тес-Хем кожуунга болган байырлал үезинде чондан айтырарга, дараазында харыыларны берген.

Батыгаа Кара-Тоду, Хубсугул аймак, Цагаан-Нуур сумунуң малчыны: «Байырлалды Тыва чуртунуң найысылалы Кызылга хүреш маргылдаазындан эгеледивис. Ресторанга-даа кирип чемнендивис. Оон кончуг солун концерт база көрдүвүс. Ам бо хүнде Тес-Хем кожуунда найырда келдивис. Наадым дыка солун болгаш чараш-тыр. Мен, бодум хуумда, база көдээ ажыл-агыйлыг малчын мен. Тыва чурту дыка онза чараш деп көрүп тур мен. Белеткел эки-дир».

Урад Батдорж, Хубсугул аймак, ивижи: «Мен бир дугаар бо Тыва черде кээп тур мен. Дыка өөрүнчүг-дүр. Байыр-наадым-даа онза чаагай-дыр. Биске ийи дакпыр өөрүшкү болуп турар, чүге дизе акы-дуңмалышкы, ук-дөзүвүстүң төлээлеринге-даа душтувус. Тожуда төрел аймаавыс бар деп билдивис. Амдыы чылын база келир бодап тур бис. Мен бодум иви малдап чоруур мен. Бойдус чурумалы кайгамчык чер-дир».

Данил Хомушку, Барыын-Хемчик кожуун, Эрги-Барлык суур: «Малчыннар байырлалы Наадым кончуг эки эртип турар деп санап тур мен. Аажок солун болгаш организастааны эки-дир. Мен бодум уран чүүл кижизи болгаш, фестивалынга киржип, өске кожууннарның төлээлериниң концерт программазын сонуургадым. Бо ышкаш улуг байырлал кожууннарга болур болза эки деп бодап тур мен. Бо черниң бойдузун, хөлбең-шыгын кайгап ханмас-тыр мен. Арыг агаарга байырлаарга, солун-даа, онза-даа, чараш-даа. Орук-суурну ырак дивейн, кожууннарның идепкейлиг киржип чедип келгенин демдеглевес аргажок. Ол дээрге улус-чоннуң малчыннар байырлалын ол хире сонуургаар болгаш хүндүлээриниң херечизи-дир. Наадым байырлалы кожууннарга болурга, эки чүүлү – кожууннуң амыдыралы-биле чоок таныжып, билчип алыры. Арга-дуржулга-даа солчурда, ажыктыг».

Наталья Сиилинмей, Тес-Хем кожуун, Y-Шынаа: «Көктүг-шыктыг черге болурга, дыка эки-дир. Байырлалдың эртип турары ниитизи-биле эки-дир. Кожууннарга бо ышкаш бойдус-чурумалдыг черлерге эртер болза, онза болур. Чамдык улус ыңай-бээр чорбаан-даа болур, оларга бо ышкаш байырлал дыка солун деп бодаар мен, Наадым байырлалын ажыглап, чер-даа көрүп алырынга хамаарыштыр».

Алдынмаа Дембирел, Тес-Хем кожуун: «Кожууннарга болурга, черле солун. Хурал-суглаа харын найысылалга болур болза эки, а бо ышкаш маргылдаалар, оюн-тоглаа бойдуска эртерге, кайгамчык солун-дур деп санап тур мен».

Виктория Саин.