Тываның Баштыңы Россияның камгалал сайыдының ажыл-албанының дугайында: Сергей Кужугетович Шойгунуң бистиң республикавыска келгени — биче төрээн чуртунга улуг хүндүткел

 Россияның камгалал сайыды Сергей Шойгу Кызылга февраль 16-да келгеш, республика Баштыңы Шолбан Кара-оол-биле ажыл-агыйжы ужуражылганы кылган. 

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол: Чаңгыс чер-чурттугларывыстың өмүнээзинден биче төрээн чериңерде чедип келгениңер дээш байыр чедирип тур мен. Бөгүн онзагай хүн – ай санаашкыны-биле чаа чылды азы Шагаа байырлалын демдеглеп турар бис. Силер камгалал яамызының айтырыглары, шериг херектер талазы-биле келгениңерни билир мен. Ындыг болзажок, республикага баар кылдыр бодуңарның ажыл графигиңерде демдеглеп алгаш, Силерниң мында чедип келгениңерни бо черге, биче төрээн чуртуңарга хүндүткел-дир көрүп, өөрүп четтирип тур бис. Тываның девискээринде шериг структуралар регионнуң эрге-чагыргазы-биле демниг кады ажылдап турарын илеткеп көрейн. 55-ки даг бригадазының чаа командири бис-биле сырый харылзаалыг. Шериг албанныглар-биле кады ажылдаар Хөй-ниити чөвүлелин тургузуп, патриотчу болгаш өске-даа хемчеглерни кады эрттирип турар бис.

 Силерниң шиитпириңер-биле Тываның күрүне университединде шериг кафедразы ажылдап эгелээн.

Студентилерниң күзелин өөренип көргеш, офицерлер курузун ажыдар аргазын Силерден дилеп тур бис. Бөгүнде сержант болгаш солдат эрге-дужаалдар бар. Шериг албанын эрттирген оолдар Тываның күрүне университединге өөренип тургаш, шериг кафедразынга ону чедип алыр аргалыг апаар боор. Ол бистиң дыка улуг чедиишкинивис болур.  

Бо чылын улуг спортчу хемчегни эрттирер бис. Россияның Камгалал яамызының шиитпири-биле спортчу хүрешке чепсектиг күштерниң бирги чери дээш маргылдаа маңаа эрттер. Биске көргүскен улуг бүзүрелди шынзыдар дээш, шыңгыы белеткенип тур бис. Чонга - байырлал, а спортчуларга - улуг аргалар-дыр. 

РФ-тиң камгалал сайыды Сергей Шойгу: Шолбан Валерьевич, бирээде, Чаа чыл-биле. Ийиде, тудугну тудар база шериглерни маңаа тургузар талазы-биле темпивисти ам-даа уламчылаарывыска дыка идегеп тур мен. Ам кол айтырыг – бистиң шериг албанныгларывыстың өг-бүлелерин бригада ышкаш турумчудары. Ол чурттаар оран-сава, ажылче хаара тудары, уруглар садтары болгаш школаларга хамааржыр. Туттунган комплекс – бистиң оолдар болгаш уругларывыска бедик билиглерни бээр өөредилге комплекизи-дир (Кызылдың президентиниң кадет училищезиниң дугайында – ред.) Бо өөредилге черинден бистиң чуртувустуң база республиканың келир үези, элита үнеринге бүзүрээр мен.

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол: Ол шын. Бистиң чурттуң Президентизинге база Силерге ол шиитпир дээш улуу-биле четтирдивис. Кызылдың президентиниң кадет училищезинде оолдар, уруглар дужаап кирерде, муниципалдыг деңнелде конкурсту эрттип турар. Ону эрте берген оолдарны чайгы лагерьге чыггаш, Кызылдың президентиниң кадет училищезинче дужаап киирер шылгалдаларга белеткеп турар. Чоокта чаа шуулганга ужурашканывыс эр башкылар шилилдени чорудуп турар.  

РФ-тиң камгалал сайыды Сергей Шойгу регионда шериг объектилерин болгаш социал инфраструктураны кылып турарын хынаан. РФ-тиң Камгалал яамызының баштыңы Кызылдың президентиниң кадет училищезинге, республиканың шериг комиссариадынга, 55-ки аңгы мото-адыгжы бригадага барган соонда, Тываның күрүне университединиң студентилери-биле ужурашкан. Дээди өөредилге черинде шериг кафедразы 2017 чылдың сентябрь 1-де ажылдап эгелээн болгаш ужуражылганың утказы улуг. Сергей Кужугетович Шойгу оолдар-биле чугааны эгелээр мурнунда Ай санаашкыны-биле Чаа чыл таварыштыр байырны чедирген:

 "Шуптуңарга Чаа чыл-биле! Кадыкшылды, чаагай чорукту, чедиишкиннерни, ак орукту күзедим! Боттарыңарга, чоок кижилериңерге болгаш төрээннериңерге чүнү күзээр-дир силер, ол бүгүдени күзеп тур мен. Бо улуг байырлал. Байырлалды эрттирбейн турганын, а байырлаар болза, чүгле чем кылыр өрээлге оожум демдеглеп турганын силерниң дыка хөйүңер билбес чыгыы. Шак мынчаар калбаа-биле демдеглевейн турганы шын».  

Россияның Президентизиниң даалгазы-биле шериг кафедраларын катап тургузар улуг төлевилел эгелээнин РФ-тиң камгалал сайыды чугаалаан. Владимир Путин 2014 чылда Федералдыг чыышка Айыткалында дээди өөредилге черлериниң доозукчулары өөредилгезин дооскаш мергежилинден хоорлуп, үе хилис эрттирбес ужурлуг деп демдеглээн. Ол шиитпир дыка шын дээрзин Сергей Шойгу айыткан.  

Амгы үеде 66 муң оолдар өөредилгезиниң үезинде, Тываның күрүне университединде база, шериг албанын эрттирип турар. РФ-тиң камгалал сайыды ол ынчан чугула дыңнадыгны кылган.  

"Республика Чазааның даргазының ыйыдыышкыны-биле, офицерлер белеткээр шериг кафедраны келир чылда ажыдар деп шиитпирни бөгүн хүлээп алдывыс. Амыр эвес шиитпир. Силерден дыка хөй чүүлдер хамааржыр. Республиканың удуртулгазындан, университеттиң удуртулгазындан база. Албан хүлээлге дээрге албан-дыр. Бистиң чуртувустуң чоргааралы, херек апарган үеде бистиң чуртувусту камгалаарынга белен армия биске херек» - деп, Сергей Шойгу чугаалаан.  

Албан хүлээлгениң чамдык негелделерин чаартканындан армияның ат-алдары бедээнин дидим чугаалап болур. Чурттуң эң-не шыырак дээди өөредилге чериниң доозукчулары эртем ротазында албанын эрттирип турарын Сергей Шойгу таныштырган. 1 олутче 25 кижи кордап турар улуг конкурстуг. Талантылыг, салым-чаяанныг оолдар чогааткан ажылдарынга чылда 15-20 чедир патентилерни ап, хөй санныг лизенция саналдарын киирип турар. Бо чылын ведомство технополис тудуун эгелээр. Шериг темазы-биле ажылдап турар аныяк эртемденнер эң-не чаа байдалдарда ажылдаар аргалыг апаар. 

Тываның күрүне университединиң шериг кафедразының курсантылары эң-не хөй айтырыгларны салган, Шагаа байырлалы-биле Сергей Кужугетович Шойгуга сеткилиниң ханызындан байырны кижи бүрүзү айтырыг салыр мурнунда чедирген.  

Кижи шериг албанынга канчаар депшиирин, канчап офицер апаарын, армияга керээлиг албанны каш харга чедир чарып болурун, курлавырда кижилерге мобилизастыг чыылданың негелделерин болгаш хуусааларын оолдар сонуургаан.  

Кыстар база шериг кафедразынче кириксеп турары билдинген. Амдыызында оларны албайн турар, келир үеде ындыг арга турар бе?  

"Амгы үеде ындыг шенелдени чорудуп турарывысты билир боор силер. Шын, улуг эвес. Петербургтуң саң-хөө-экономиктиг университединиң шериг кафедразында кыстарның бирги чыылдазын кылдывыс. Олар ону дыка күзээн, бижип-даа турдулар. Аңаа удур базымны кылдывыс. Өске талазында, мергежилдериниң саны кызыгаарлыг. 50 муң хире херээженнер албан шериин эрттирип турар, оларның 8 муң хирези — офицерлер. Чоокта чаа шериг ужудукчуларны белеткээринче кыстарның бирги шилилдезин чоруттувус. Хүлээп алыышкын комиссиязынга Совет Эвилелиниң ийи дакпыр маадыры Светлана Савицкая ажылдаан" – деп, РФ-тиң камгалал сайыды чугаалаан.