Тываның Шолбан Кара-оол Кызыл кожууннуң Баян-Кол суурга чораан

Школачыларны багай чаңчылдардан чайладыры – чыыштың темазы ол. Республиканың 19 кожуунундан база хоорайларындан 217 эр башкы чыышка чыглып келген. Бо удаада чүгле өөредилге албан чериниң башкылары эвес, а тренер башкылар, адалар чөвүлелдериниң удуртукчулары, яамылар болгаш ведомстволар төлээлери Баян-Кол школазының улуг залынга чыылган. 

Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол өөредилге системазынче эр кижилерни сорунзалап, школаларның удуртулга ажылынче эр башкыларны хаара тударын ам-даа уламчылаарын кыйгырган. Ооң-биле холбаштыр, «Эр башкылардан өөредилге организацияларынга удуртукчу кадрларны хевирлээри» төлевилелди уламчылаарын ол демдеглээн. 

"Бөгүн эр башкылар-биле кады элээн шыңгыы чугааны чоруттувус. Өөредилге шугумунда удуртукчу кадрларны эр башкылардан быжыглаар талазы-биле эгелээн төлевилеливис ам дөрт чыл чеде берген. Бөгүн республикада 7 башкының бирээзи-ле эр башкы. Езулуг ажылдап турар кожууннарда төлевилелдиң дээштии көскү. Чижээ, 22 эр башкылар ажылдап турар Чаа-Хөл кожуунда 2017 чылда назы четпээннерниң талазындан чаңгыс-даа кем-херек үүлгедиишкини бүрүткеттинмээн. Ол көргүзүгнү бичии-даа кошкадып болбас. Бистерден, эр кижилерден, бистиң чаштарывыстың келир үези хамааржырын ижин-кара чок чугаалаштывыс. Эр ат-алдар, хууда үлегер-чижек эң эки дээштиг. Боттарының кижизидип турары оолдарны эр көрүш-биле шинчилеп, Кызылдың Президентиниң кадет училищезинче киреринге дузалажырын диледим. Чугула хөй-ниити ажылының хажыызынга артпазын дугуруштувус. Төрээн черинге, амыдырал-чуртталгага ынакшылдың үлегерин көргүзүп, биче суурларны хөгжүдер төлевилелдерге идепкейлиг киржир херек. Бистиң чаштарывыстың келир үези дээш кады ам-даа бурунгаарлаар бис» - деп, Тываның Баштыңы шуулган соонда бодунуң блогунда бижээн.  

Школаларже эр башкыларны хаара тудар талазы-биле төлевилелдиң күүселдезин ам-даа уламчылаар дээн Тываның Баштыңының инициативазын шуулганның киржикчилери деткээн. Эр башкыларның профессионал этиказы, ханы билиглии база хөй-ниитичи идепкейжизи бедээн-даа болза, ук тема дээштиин ам-даа салбаан.  

Каа-Хем суурнуң 1 дугаар школазының директору Николай Ашанин башкылар биле адаларның кады ажылдажылгазының үлегерин сонуургаткан. Школа башкылары адалар чөвүлели-биле быжыг харылзаалыг. Олар кады күжениишкинниг ажылдаанының түңнелинде, өөреникчилер ортузунда чурум үрээшкиннери эвээжээн. 

Эйлиг-Хем ортумак школаның директору Владимир Дамдын корум-чурум үрээшкиннеринге удур профилактика ажылдарының талазы-биле арга-дуржулгазын солушкан. Өөреникчилер ортузунда корум-чурум үрээшкиннерин эвээжедип, немелде өөредилге черлеринче школачыларны хаара тударын көвүдеткен республиканың он өөредилге чериниң санынче Эйлиг-Хем школазы кирген. 

"Кызыл кожууннуң эр башкыларының планнары болгаш бодалдары солун. Сагыш-сеткил, мөзү-бүдүш база патриотчу кижизидилгеже угланыышкынны күштелдирип, ажылывысты ам-даа экижидер бодап турар бис. Оолдарны езулуг эр база чедиишкинниг кижилер кылдыр хевирлээр ужурлуг бис» - деп, Кызыл кожууннуң өөредилге эргелелиниң начальниги Мерген Даваа бодалын үлешкен. 

Арга-дуржулга солчулгазын удаа-дараа чорудуп турарын чыыштың түңнелинде дугурушканнар. Эр башкылар чер-черлерде чөвүлелдерже каттыжып, айтырыгларны үезинде дүрген солчуп, сайгарар. Хөй чыл арга-дуржулгалыг башкыларны аныяк башкыларга дагдыныкчы кылдыр хуваар. Эр башкыларның назы четпээннер ортузунда корум үрээшкиннеринге удур эң эки ажылдарын массалыг информация чепсектери таварыштыр нептередир. Школачыларның спортче база амыдыралдың кадык овур-хевиринче хаара тудары дээш билдингир спортчулар-биле ужуражылгаларны доктаамал эрттирер. Алдар-аттыг спортчуларга учетта оолдарны кожуп, кады ажылдаарын чедип алыр.