Тываның Баштыңы кыштаглаашкынны чидириг чок ажар болгаш малдың чаш төлүн онча-менди камгалап алыр сорулганы салган

 «Малдың шупту чүзүнүнүң баш санын көвүдедип алгаш, кыштаглаашкынче кирдивис. Эрткен чылга деңнээрге, сиген-ширбиил бир бүдүн чартык катап хөй белеткеттинген. Ол дээрге кыштаглаашкынны хүр болгаш малдың чаш төлүн чидириг чок, онча-менди камгалап алырынга магадылал-дыр» - деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол демдеглээн. 

«Аныяк өг-бүлеге кыштаг» губернатор төлевилелиниң бо чылгы киржикчилериниң ажыл-агыйларынче онза кичээнгейни салырын республика баштыңы чагаан. «Ам малдың төрүүр үезин соңгаарлатпайн база хөй күштер болгаш курлавырлар чарыгдавазы-биле, ол ажыл-агыйларга боозадылга ажылдарын организастап чорудары чугула. Ынчангаш зоотехниктиг болгаш ветеринар албаннар тодаргай ажылдаар ужурлуг» - деп, республика Баштыңы сагындырган. 

Тываның Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем яамызының медээзи-биле алырга, эрткен чылга деңнээрге 6 муң баш хөй мал-маган (294 муң баш) азы 303 муң баш мал бажы: 

- улуг бода мал – 182,6 муң баш (эрткен чылдың бо үезинде 175,9 муң баш), ооң санында инектер – 68,6 муң баш (эрткен чылдың бо үезинде 69,6 муң баш);  

- шээр мал – 1,364 муң баш (эрткен чылдың бо үезинде 1,226 муң баш); 

- чылгы – 84,0 муң баш (эрткен чылдың бо үезинде 75,6 муң баш) база өске-даа малдар 2017-2018 чылдың кыштаглаашкынынче кирген.  

Көдээ ажыл-агыйының бараан бүдүрүкчүлери 237,9 муң тонна сигенни (эрткен чылын 180,0 муң тонна), саваңны – 1,9 муң тоннаны (эрткен чылын 5,3 муң тонна) база мал чиир тарааны – 2,5 муң тоннаны (эрткен чылын 5,8 муң тонна) белеткээн. Бир мал бажынга хереглел 3,8 санныг чем (эрткен чылда 3,1 санныг чем). 

Республикада шупту 2912 кышкы турлаглар (эрткен чылда 2833 кыштаг турган) бар: ооң санында көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелеринде – 293, арат-тараачын ажыл-агыйларында – 837, көдээ ажыл-агый бүдүрүлге кооперативтери (биче) – 191 база чурттакчы чоннуң дузалал ажыл-агыйы – 1591 санныг. 

Мал кажааларын чылыглаан. Черден үндүр каскан 283 кудукту, суг сөөртүр 179 машинаны, суг чедирер 597 база суг кудар 845 саваны мал суггарарынга ажыглаар. Суглуг черлер чоогунда 1532 кыштаглар турумчаан. 

«Аныяк өг-бүлеге кыштаг» губернатор төлевилелиниң киржикчилери 4861 тонна мал чеми белеткээр планын 4967 тонна кылдыр күүсеткен. 2016 чылдың киржикчилери 2827 тонна, 2017 чылдыы -2140 тонна сиген-ширбиилди курлавырлап алган.