Тывада информацияның айыыл чок чоруунуң айтырыгларын эртем-практиктиг конференцияда сайгарган

Тываның күүсекчи эрге-чагырга органнарының, эрге-чагырганың федералдыг органнарының территориалдыг структураларының, муниципалдыг тургузугларның болгаш организацияларның удуртукчулары болгаш информация камгалаар талазы-биле специалистер аңаа киришкен.  

 Тыва Республикада информацияның айыыл чок чоруун хандырарының күрүне политиказын боттандырары база информацияның айыыл чок чоруун хандырар системаны сайзыраңгайжыдар хемчеглерни ажылдап кылыры-биле конференцияны эрттирип турар. Специалистерни үш дугаар чыл конференция хевирлиг чыгган, а семинарлар 2010 чылда эгелээн.

 2016 чылдың декабрь 1-де Россияның Президентизи Владимир Путин Федералдыг Хуралга бодунуң Айыткалында инфраструктура, саң-хөө системазы, күрүне эргелеп-башкарылгазында шупту кезектерниң туружун быжыглап, киберкыжаныгдан камгалалды быжыглаары чугула деп чугаалаан.

 Техниктиг болгаш экспорт контролюнуң талазы-биле федералдыг албанның Сибирь федералдыг округда эргелелинден Иван Щелкачев күрүне болгаш муниципалдыг информация системаларында айыыл чок чорукту хандырарының дугайында чугаалаан. Россияның ФСТЭК башкарылгазынга информация болгаш телекоммуникация инфраструктуразының системаларында информацияның айыыл чок чоруун хандырарының, чурттуң девискээринде даштыкы техниктиг разведкага удур хөделишкиннер айтырыы хамааржырын ол демдеглээн. 

 Информацияның айыыл чок чоруун хандырары ВСТЭК-тиң информациязын, нормативтиг-методиктиг документилерин камгалаар адырда федералдыг хоойлужудулга негелделеринге даянган. 

 Томскиниң күрүнениң удуртулга системазы база радиоэлектроника университединиң төлээзи Никита Михайлов Тывада конференцияның ажылынга киришкен. «Информацияның айыыл чок чоруу» угланыышкында өөредилгениң нептереңгей апарганын ТУСУР-да айыыл чок чорук факультедин аңгылааны бадыткаар. 2014 чылда информация камгалаар адырда шупту угланыышкыннарны каттыштыргаш, ону ажыткан. Информацияның чажыдын, бүдүн-бүрүнүн болгаш чедингирин хандырар адырда специалистерге күрүнениң хереглелин өөренип көргеш, факультетти ажыткан. 

 Ынаар кирерде чүгле техниктиг эртемнерге эвес, өске-даа адырлар талазы-биле быжыг билиглер негеттинер. «Автоматчыткан системаларның информастыг айыыл чок чоруу» мергежилге өөренир дизе, абитуриентиниң баллы 229 баллдан эвээш эвес болур. Математика, информатика база ИКТ, орус дылга каттышкан балл ол хире. Доозукчулар автоматчыткан системаларның информастыг айыыл чок чоруун башкарар системаны, бооп болур кыжаныгларга удур модельди чогаадып шыдаар.

 Сайгарлыкчы чоруктуң айыыл чок системазын өөренип база шиңгээдиринче, сайгарлыкчыларның баш мунгаш хөделирин башкарар тускай белеткелче онза кичээнгейни углаан. Ажылдап турар специалистерге информацияны камгалаар болгаш тускай системаларны чагырар талазы-биле профессионал эде белеткел курстарын сүмелэн. Дээди өөредилге чери-ле ындыг ажылды чорудар эргези чок. ФСТЭК-тен эде белеткел программазынга чөпшээрелди алыр.  

 Конференцияның ажылында Тыва Республикада информацияның техниктиг камгалал системазын сайзырадыр концепцияны, ТР-ниң күүсекчи эрге-чагырга органнарының шуптузунга чедингир информация системазының кошкак черлеринге анализтиң түңнелдерин, амгы үениң киберкыжаныгларындан камгаланырының аргаларын, «Хууда медээлер дугайында» федералдыг хоойлуда өскерилгелерни база чугаалашкан. Эң-не чугула айтырыгларны «төгерик стол» хевирлиг сайгарган.

  ФСТЭК биле ТУСУР-нуң төлээлеринден аңгыда, информация камгалаар арга-хевирлерни ажылдап кылыр «Positive Technologies» компанияның Сибирь федералдыг округда төлээлери, «Грань Безопасности» компаниялар бөлүүнүң төлээлери (Новосибирск хоорай), информацияның криптографиктиг камгалал аргаларын ажылдап кылыр компанияның Сибирь федералдыг округда «ИнфоТеКС» ААН-ның төлээлери илеткелдерни кылганнар. 

 Хүннүң ийиги чартыында, чөпшээрел чок холгаарлаашкындан информацияны камгалаар аргалар талазы-биле практиктиг конкурстарны конференция чорудуу-биле эрттирген. 22 специалист онлайн-тестированиеге киришкен. ТР-ниң Одалга болгаш энергетика яамызындан Начын Маскыр, ТР-ниң Юстиция херектериниң талазы-биле яамыдан Белек Саая, ТР-ниң Информатизация болгаш харылзаа яамызын төлээлээн Алей Тумат, Тываның Кадык камгалал яамызының медицинаның информация-аналитика төвүнден Чайзат Монгуш эки түңнелдерни көргүскен.

  Бо чылын конференция сентябрь 30-де демдеглээр Россияда Интернет хүнүң бүдүүзүнде эрткени солун.