Тывада мал чеми белеткээр кампания сентябрь төнчүзүнде доостур

 Бо айның төнчүзүнге чедир планны ажыр күүседириниң магадылалы бар. Сентябрь төнчүзүнге чедир кампания уламчылаар, артыкшылдыг мал чеминден курлавыр баазаны тургузар. Эрткен чылын 160 муң тонна сиген-ширбиилди кезип белеткээн болза, бо чылын оон 41 хуу хөй, азы 226 муң тоннаны белеткээр. 

 Ниити хемчээлдиң 63 хуузун, азы 130,5 муң тоннаны чурттакчы чоннуң хуу дузалал ажыл-агыйлары, а тараачын-арат ажыл-агыйлары 40 муң хире тоннаны, 31 муң ажыг тоннаны - көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелери белеткээн.  

 «Аныяк өг-бүлеге – кыштаг» губернатор төлевилелиниң киржикчилери 4,3 муң тоннаны, планының 91 хуузун кезип алган.  

 Улуг-Хем, Таңды, Каа-Хем база Тожу кожууннарның көдээ ишчилери онаанган көрүзүглерин ажыр күүсеткенин Тываның Көдээ ажыл-агый яамызы демдеглээн. Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл, Кызыл, Барыын-Хемчик база Чеди-Хөл кожууннарда мал чеминиң белеткели адакталган, олар тус-тузунда планын 90-99 хуу күүседип алган. А Мөңгүн-Тайга, Бии-Хем, Бай-Тайга, Өвүр база Чаа-Хөлдүң ажыл-агыйлары планын 70-80 хуу чедирип алган.  

 Үш муниципалитетте темп кошкак: Тере-Хөл кожуун - 44 хуу, Эрзин кожуун - 51 хуу база Тес-Хес кожуун - 62 хуу. Өвүр кожууннуң Ак-Чыраа деп черде сиген кезилдези саадап турар. Ында Чөөн-Хемчик, Өвүр база Мөңгүн-Тайга кожууннардан 2-2, механизастаттынган 6 бригада ажылда.

 Республикада сиген кезилдезинде 670 бригада, азы 8,5 муң кижи хаара туттунган. 867 тракторну, 649 сиген кезер машинаны, 408 кадыырларны база 76 тырып-борбактаар машиналарны ажыглап турар. 

 Мал чеми белеткээр кампания доостурга, Тываның Чазааның чарлааны конкурстуң түңнелдерин үндүрер. Тиилекчи – "Тергиин муниципалдыг кожуун" шаңнал кылдыр "МТЗ" маркалыг тракторну алыр. Мурнакчы үш организацияга акша шаңналдарын тыпсыр.

 Тывада мал чеминиң белеткели-биле чергелештир көдээ ажыл-агый культураларының ажаалдазы база эгелээн. Ниитизи-биле 30 муң га черден күскү дүжүттү ажаар. Ооң хөй кезиинден – барык 20,5 газындан мал чиир культураларның, а 5,4 гадан – тараа культураларының, 3,5 га черден – ногаа аймаан болгаш картофельдиң дүжүдүн алыр.

  Каа-Хем кожууннуң ажыл-агыйлары тараа культуразын ажаап эгелээн. Арткан кожууннар тараа ажаалдазынче сентябрь 20 соонда кирер. Тес-Хем кожуундан аңгыда, өске кожууннар мал чиир культураларны ажаап эгелээн. Ниити шөлдүң 21 хуузун, азы 4914 газындан дүжүттү алган. Бир гадан ортумаа-биле 13,6 центнерни ажаап, 6464 тонна ногаан масса дүжүдүн алган. Дүжүт ажаалдазында 14 комбайнны хаара туткан.

 Бо хүнге чедир 20968 тонна картофель, 2838 тонна ногаа культураларының дүжүдүн алган. Агаар бойдустуң байдалы-биле республикада массалыг дүжүт ажаалдазы сентябрь ортан үезинде эгелээнин сагындыраал.