Кызылга Бүгү-делегейниң уруглар камгалалының хүнүн байырлаарының кол черлериниң бирээзи Тываның Национал музейинге болган

 Фестиваль уруглар болгаш ада-иелерге орук шимчээшкининге дүрген айтырыг эрттирер «Чаштарның айыыл чок чоруу дээш кады» деп зонадан эгелээш, янзы-бүрү чүүлдер кылыр мастер-класстарга чедир угланыышкыннарны сүмелээн. 

 Россияда Экология чылынга тураскааткан «Бөмбүрзектиң кадыкшылы бистиң холувуста» деп ниити аттыг уруглар чуруктарының болгаш кылган чүүлдериниң делгелгезин организастаан. Аныяк армейжилер байырлалга бир дугаар киржип, АК автоматты чазып, чыырын, марштаарын көргүскен. 

 Фестивальдың чаңчыл болган кол каасталгазы «Мастерлер аллеязы» болган. Бай-Тайга кожууннуң «Авырал» немелде өөредилге төвү 260 ажыг оолдар, уругларны хаара туткан. Ында уран чогаадылга, спорт, техника, турисчи бөлүк база ойнаарактар театры бар. Чүгле өөреникчилер эвес, а школа назыны четпээн, уруглар сады барбайн турар чаштарны база өөредип турар бис деп, төптүң башкызы Анна Хертек чугаалаан. Уруглар хүнүнге тураскааткан Кызылда фестивальдарның доктаамал киржикчизи бо удаада национал идик-хеп мөөрейинге 4 кижизидикчизин киириштирген.  

 Тоора-Хем ортумак школазының уруглары ыяштан чүүлдерни делгээн. Эки дээн ажылдарын республика найысылалында эккелгени бо. Бөлгүмче 10 хардан улуг оолдар, урууларны хүлээп турар, а эң-не шыдамыктары болгаш чүткүлдүглери артып каар. Школаның башкызы Сергей Посохин ыяшка дүрзүлер кезип ояр 11 классчы оглу Тимофей-биле келген, фестиваль үезинде бир өске угланыышкын ооң сонуургалын болдурган.  

 "Делгелгени шуптузун көрдүм. Ыт сагыжымга дыка кирди. Дириг эвес, а механиктиг. Роботехника дыка солун-дур. Ону шиңгээдип, өөренир бодай бердим» - деп, Тимофей бодалын үлешкен. 

 Тываның Баштыңы фестивалга келген дораан, ОБЯ техниказының чанында дежурный кадеттер-биле чугаалашкан. Кажан өөредилгези доостурун, мергежил шилилгезин чугаалажып, байырлал-биле байырны чедирген.  

 Республика Баштыңының кичээнгейин "Мастерлер аллеязы" сорунзалаан. Аңгы-аңгы ажылдарын делгээн салым-чаяанныг оолдар, оларның башкылары-биле чугаа солушкан. Уруглар чогаадыкчы ажылдарында, идик-хептен аңгыда, чараш, тускай чуруктар чуруунга дүктү хөй ажыглап турары эки. Азы фелтинг – дүк өйерин ажыглаан.  

 Холда туттунган чүүлдерден улуг кижилерниң айтып бергени-биле уруглар Экология чылында арга-арыг пейзажтары биле дириг амытаннарны кылып эгелээни солун.  

 Бо удаада бөдүүн чинчи-шуру безин көңгүс өскээр көзүлген. Кызыл кожуунда «Эврика» немелде өөредилге төвүнүң башкызы Наталья Венгер уругларга чинчилерден өрүүрүнүң чажыттарын өөредип турар. Бурганнар чуруу, каасталгалар, савада олурткан чечектер ышкаш ажылдар кичээнгейни ала чайгаар хаара тудуптар. Ооң өөреникчилериниң бирээзи Виктория Межерицкаяның кайгамчык ажылдары тускай делгелгеге төлептиг. Чинчилерден роза чечектер-биле каастаан чайгы ак сарафаны онзаланып ылгалып кээр.

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол суй-белектерге чеже үе үнерин мастерлерден сонуурган. Чижээ, чонар-даштан бичежек шыдырааны чонарынга ай хире хуусаа херек. Кызылдың немелде өөреждилге төвүнүң башкызы сөөлгү үеде чүгле оолдар эвес, уруглар база ону сонуургап турар апарганын чугаалаан.

  Кызыл кожууннуң «Эврика» төвүнде робототехника бөлгүмү база бар. Башкы Владислав Араптанда 31 школачы барып турар. Олар фестивальга бир дугаар киришкен. Бөлгүмчүлер Алексей биле Данил боттарының ажылы – хат дээрбезин республика Баштыңынга сонуургаткан. 

 "Дээрбевистиң бичии моторжугажын батарейкалар ажылдадыр. Оларның күжү-биле дээрбе долганыр» - деп, школачылар тайылбырлаарга, Тываның Баштыңы: - «Бо хат дээрбезин каяа ажыглап болурул?» - деп айтырган. Аңаа харыы тывылбаан. Дээрбени улам күштелдирип, ооң бүдүрүкчүлүүн улгаттырар даалганы оолдарга берген. 

 "Эргим оолдар, уруглар! Бистиң күрүнениң баштыңы, Россияның Президентизи Владимир Владимирович Путин бо чылын дыка чугула шиитпирни чаа хүлээп алган – Россияда чаштарга тураскааткан он чылды чарлаар дугайында чарлыкка атты салган. Ол чурттуң хөгжүлдезинге чаа эгени салыр дээрзинге бүзүрээр мен. А силер, эргим оолдар, күрүнеден улуг кичээнгейге харыы кылдыр, кадык болгаш күштүг, угаанныг болгаш кижизиг, чогаадыкчы салым-чаяанныг болгаш ханы билиглиг, амгы технологияларын ажыглап билир кижилер бооп өзер силер. Депшилгелерлиг уруглар садтарынче баар, эң-не сөөлгү үении-биле дериттинген школалар болгаш класстарга өөренир, чаагайжыттынган лагерьлерге болгаш санаторийлерге дыштаныр, аңгы-аңгы бөлгүмнер болгаш секцияларга белеткенип, боттарыңарның арга-шыдалыңарны болаш салым-чаяаныңарны сайзырадып, көргүзер аргалар оолдар силерге ам-даа тургустунар. Ындыг салым-чаяанныглар болгаш талантылыглар хөй болгаш каш янзы-дыр дээрзин байырлалдың фестивалындан көрүп болур» - деп, Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол фестивальдың ажыдыышкынында чугаалаан.