Тывада хоорайлар аразынга пассажирлер аргыштырылгазын чурумчудар

 ТР-ниң Орук-транспорт комплекизиниң яамызы эрткен неделяда муниципалдар аразының маршруттарынга доктаамал пассажирлер аргыштырарын боттандырар эрге дээш ажык мөөрейни чарлаан. 

 Яамының дыңнатканы-биле, Россияның төөгүзүнде бир дугаар бүгү чурттуң девискээринге оларны организастаарының чаңгыс аай чурумнарын киирип турар 2017 чылдың январь 1-де күш кирген № 220 федералдыг хоойлуга дүүштүр мөөрейни эрттирер. Ол хоойлу хөй-ниитиниң транспорт адырынга корум-чурумну кииреринче угланган. 

 Лицензиялыг шупту сөөртүкчүлерни автовокзалдарга быжыглаары, шимчээшкин чурумун, социал чиигелделерлиг кижилерни – инвалидтерни аргыштырарының дүрүмнерин, пассажирлерни чүгле маршрут картазында бадылаттынган доктаам черлеринге олуртурун болгаш дүжүрерин сагыыры, автобустарны тахографтар болгаш ГЛОНАСС херекселдери-биле дериири ында көрдүнген. 

 Ооң дүрүмнери пассажирлер аргыштырарының бо хүнде чедимче чок аргыштырылга практиказын узуткаарынче угланган. Рейс мурнунда автобус бажың чанынга азы хууда гараж иштинге эвес, а Орук-транспорт яамызының негелделеринге дүгжүп турар тускай «парковкаларга» турар ужурлуг. Аңаа теххыналда болгаш чолаачының эмчи хыналдазын эрттиргениниң дугайында документилерни көргүспээн шаанда, ону орукче үндүрбес. Пассажирлер аргыштырары-биле лицензия алырының чурумун база шыңгыыраткан. Аккредитация эртери-биле аргыштырыкчы ишкир автобустуг, механик болгаш эмчи ажылдакчыларлыг болур, ол ышкаш пассажирниң мурнунга хамааты харыысалгазын камгаладып алыр ужурлуг. 

 Республиканың найысылалының болгаш кожууннарының административтиг төптериниң аразында муниципалдыг 8 маршрут тургустунган болгаш садары-биле чарлаттынган. Оларның аразында Шагаан-Арыг болгаш Туран хоорайларже, Чаа-Хөл, Тээли, Сарыг-Сеп, Самагалдай болгаш Эрзин суурларже автобус маршруттары бар. Аргыштырыкчылардан чагыгларны ТР-ниң Орук-транспорт яамызы апрель 3-ке чедир хүлээр. 

 Мөөрейниң киржикчилерин оларның пассажирлер аргыштырар талазы-биле арга-дуржулгазы, оларның кылганы кемдээн кижилерлиг орук озал-ондактарының саны, транспортунуң клазы болгаш ажыглаан үе-хуусаазы, пассажирлерге таарымчалыы, чижээлээрге, серииттендирер соодукчузу дээш өске-даа херекселдериниң бары, инвалидтер аргыштырарынга таарыштыр дериттингени дээш оон-даа өске талаларын барымдаалап көөр дөрт критерий езугаар үнелээр. Параметр бүрүзүнүң аайы-биле жюри баллдар салыр, оларның түңү-биле тиилекчини тодарадыр. 

 Бо дээрге пассажир транспорт ээлерин мөөрейге киириштирер талазы-биле ТР-ниң Орук-транспорт яамызының ийи дугаар оралдажыышкыны-дыр дээрзин демдеглээри чугула. Баштайгызы 2016 чылда болган. Ынчан мөөрейни эртпээн кылдыр санаан, чүге дизе аңаа чаңгыс-даа чагыг кирбээн. 

 Хоорайлар аразының маршруттарынга хоойлу езугаар ажылдаар күзелдиг улустар бар-даа болза, бо удаада база бүтпейн барып болур деп специалистер санап турар. Чамдык эксперттерниң бодалы-биле, 90 чылдарның эгезинден тура пассажирлер аргыштырарынга тергиидеп турган, үндүрүглер төлевес дээш, чажыт ажылдаарын бодаар он-он чылдар дургузунда хостуг халдып чаңчыккан кижилер оларга шаптыктап турар. 

 Бүгү деңнелдиң эрге-чагыргазының муниципалдар аразынга пассажирлер аргыштырарының рыногун аразында үлешкен хууда аргыштырыкчыларга салдар чедирер бүгү деңнелдиң эрге-чагыргазының кандыг-даа аргазының чогу байдалды улам нарыыдадып турар. 2017 чылдың январь 1-де күш кирген пассажирлер аргыштырылгазын организастаарының дугайында хоойлу езугаар хайгаарал органнарының аккредитация эртпээн транспорт ээлерин торгаап кезедир эргези бар-даа ышкаш, ындыг-даа болза сайгарлыкчыларны деткиириниң дугайында өске федералдыг хоойлу езугаар оларны торгаар хамаанчок, хынаары безин хоруглуг дээрзи билдингир. Бети-ле дээрге 2018 чылга чедир. 

 Ындыг-даа болза хөй-ниитиниң пассажирлер аргыштырылгазының рыногунга үрде манаан корум-чурумну кииреринге базымны республиканың эрге-чагыргазы кылган.