Тывада М-54 федералдыг автоорук уун дургаар орук кыдыының сервизин хөгжүдер дөзевилелди ажылдап турар

 ТР-ниң Чазаанга февраль 15-ке чедир орук кыдыының сервизин сайзырадыр дөзевилелди дужаарын, оон ону бадылаан соонда, орук шывыын эде чаартыр ажылдар-биле чергелештир, орукка чоок чыдар девискээрлерде сервис объектилерин чаагайжыдар ажылдар эгелээрин республика Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң айтыышкыны-биле тургустунган ведомстволар аразының ажылчын бөлүү дыңнаткан. 

 Орук чоогунуң инфраструктуразын федералдыг ужур-дузалыг оруктарны чаагайжыдар негелделерге дүүштүр кылырын Тываның Чазааның даргазының оралакчызы, бөлүктүң удуртукчузу Артур Монгал чугаалаан. Дүрүмде кемпинг азы мотель, хөй-ниитиниң чемненилге пунктулары, автозаправка станциялары, автомашина чуур черлер, садыглар, теххандырылга станциялары, дыштаныр черлер турарын айыткан. СТО, АЗС азы кафе дээн ышкаш, ачы-дуза чедирер черлер аразының эң-не ыраа 100 км-ден ашпас ужурлуг.

 Тываның 7 кожуунунуң девискээрин таварып эрткен М-54 оруктуң чаа маршрудунда, амгы үеде ажылдап турар, орук кыдыының 60 объектизи барын ажылчын бөлүк санаан. Ында 18 столовая, 8 садыг чери, автокезектер садар 3 садыг, 22 АЗС, автомашина чуур ийи чер, шиномонтажтыг 5 СТО, 1 фельдшер-акушер пунктузу, 1 почта салбыры бар. Келир үениң федералдыг оруунда орук кыдыының аалчылар бажыңы база мотельдер шуут чок болган.  

 ТР-ниң Транспорт яамызының специалистери сервис инфраструктуразын хандырар каш-ла чер бар деп санааннар. Ачы-дузаның чамдык хевирлериниң турары тарамык. Ынчангаш М-54 орук дургаар чурттакчылыг черлерде объектилерге немей ачы-дузаның чамдык хевирлерин ажыдар. Ооң түңнелинде орукка чораан кижиге дээш ачы-дузаның бүгү талалыг комплекизин – тамчыктыг хонар черден эгелээш, эмчи дузазының пунктуларын, транспорттуң техниктиг хандырылга черлерин база терминалдарлыг садыгларны тудар. 

 Оон аңгыда төлевилел боттаныышкыны-биле орук кыдыының модульдуг үш комплекизин - республика найысылалы Кызылдың чоогунга база Шагаан-Арыг биле Чадаана хоорайларга куруг черден тудуп үндүрер. Оларга кафе, СТО, АЗС, садыг, хостел хевирлиг чурттаар чер база автомашина тургузар, хайгааралдыг черлиг бичежек мотелдер турар. Орук кыдыының сервис объектилериниң хевирлерин дөмейлештир тудуп база эде чаартыр.  

 Төлевилел хуу инвестиция акша-хөреңгизи-биле боттаныр. Оларны тударын шиитпирлээн сайгарлыкчыларга Тываның Чазаа ТР-ниң Улусчу банкызынга чээли шугумун ажытчып, чарыгдалдарның хуузунга субсидияны бээринге дузалажыр.

 Муниципалдыг эрге-чагырга орук кыдыының комплекизи турар черге чедир инженер инфраструктуразын шөер. Орук кыдыының ачы-дуза четкизин бадылаан соонда, объект бүрүзүнүң чижек үнези тодараттынып кээрге, республиканың эрге-чагыргазы инфраструктура төлевилелинге биче болгаш ортумак бизнес киржир кылдыр конкурс садыглаашканын чарлаары планнаттынган.  

 2017 чылдың январь 1-ден М-54 федералдыг оруктуң тыва участогунуң угланыышкыны өскерилгенин сагындыраал. Ам ол орук Кызылдан барыын чүкче, ооң мурнунда А-162 регион оруу-биле Чадаана хоорайже углааш, российжи-моол кызыгаарда Хандагайты кызыгаар пунктузунга чедер. Росавтодор бо чылдан эгелеп, техниктиг параметрлери-биле 60 хуузу IV категорияга хамааржыр оруктуң чаа угланыышкынын тудуп эгелээн. Кызылдан Хандагайтыга чедир участоктуң орук шывыын III категорияга чедир эде чаартыры планда.