Федералдыг М-54 автооруктуң Тывада оруун чаартып кылырының мөөрейин Росавтоорук чарлаан

 2017 чылдың январь 1-ден эгелеп М-54 федералдыг оруктуң угланыышкыны Тывада өскерилген. Ам Кызылдан ол орук республиканың барыын талазынче — Шагаан-Арыг — Чадаана — Хандагайты — Боршооже, Моол-биле кызыгаарже углаар. Федералдыг удуртулгаже дамчыткан оруктуң узун дурту 310 километр. 

 Ам немелде инвестициялар, орук адырынче хаара туттунган ажылдакчыларның санын немээри, орукту чаартып кылыры болгаш болур-чогууру-биле ажаап-тежээри негеттинип келир. Бо чылын орукка ажыглаар кылдыр 100 ажыг миллион рубльди көрген, мөөрей январь төнчүзүнде болур. Оруктуң агар септелгезинге 350 млн. рубльди федералдыг бюджеттен чарыгдаары көрдүнген. Федералдыг «Енисей» М-54 оруктуң чаа адырын септээринге болгаш чаар­тып кылырынга үш хире чыл негеттинер деп, Тываның Орук-транспорт яамызы санап турар. 

 «Росавтоорук федералдыг М-54 автооруктуң чаа оруун септеп кылырынга мөөрей чарлаан. Ол январь төнчүзүнде болур. Силерге байыр чедирип тур мен, чаңгыс чер-чурттугларым! Барык 5-6 чыл дургузунда ол дээш туржуп келген бис, ам чедип алдывыс. Туржуру чөп турган. Бо чылдан эгелеп Тываның экономиказынче М-54-биле кады эвээш эвес инвестициялар кирер. Чүгле 2017 чылда орукту септээринге болгаш ажаап-тежээринге 460 млн. рубль келир. Ол дээрге чүс-чүс орукчуларга эки шалыңныг доктаамал ажыл-дыр. Кызылдан Хандагайтыга чедир чогумчалыг орукту туткужеге чедир адак дээрге үш чыл уламчылаар болгай» – деп, Шолбан Кара-оол бодунуң блогунга бижээн.  

 Орук-транспорт комплекизиниң сайыды Олег Бады республика барыын чүкче углаан орукту, федералдыг эрге-байдалдыг апаарын биле тура-ла, ажаап-тежээп турган дээрзин дыңнаткан. «Эрткен чылын элээн каш участоктарга септелге кылган бис. Улуг кичээнгейни Элегес-Аксы суурнуң ындыы талазынче, Баян-Колче угландырган бис. Орукту эде углаарының, хүлээп алырының болгаш «Кызыл — Чадаана — Хандагайты» оруун федералдыг өнчү кылдыр дамчыдарының дугайында РФ-тиң Чазааның доктаалы 2015 чылдың сентябрь 14-те хүлээп алдынган. 2016 чылдың январь 1-де бо айтырыг шиитпирлеттинер боор деп бодап турган бис, ынчалза-даа 2015 чылдың декабрь 27-де нормативтиг ол эрге-хоойлу актызының күш кирер хуусаазын 2017 чылдың январь 1 кылдыр өскерткен. Улуг ажылдар кылдынган, Тываның Баштыңы Шолбан Валерьевичиниң бо айтырыг талазы-биле Россияның Президентизи-биле, транспорт сайыды Михаил Соколов-биле 2016 чылдың марта ужуражылгазы болган, ынчан Күрүне Баштыңының ат салган холунуң үжүүн база катап алган болгаш дамчыдар талазы-биле ажылды канчаар боттандырарын дугурушкан. 

 Эрткен чылдың ноябрьда Тываның Баштыңының эгелээшкинин езугаар РФ-тиң транспорт сайыды Максим Соколов-биле база катап ужуражыышкын болган, аңаа документилерни долдуруп эгелээриниң дугайында түңнел шиитпирни хүлээп алган» – деп, Олег Бады чугаалаан. 

 Оруктуң угланыышкынын эде көөр ажылче ийи чыл бурунгаар ТР-ниң орук-транспорт сайыдынга ажылдай бергеш, киргенин сайыт чугаалады. Барыын-Хемчик кожууннуң чагырга даргазы тургаш база ол ажылды сонуургап турган. Ооң санап турары-биле алырга, Тываның Баштыңының киржилгези-биле, ооң туруштуу-биле, Россияның Президентизиниң деткимчези-биле бо айтырыг чогумчалыг шиитпирлеттинген. 

 2017 чылдың январь 1-ден эгелеп «Тываавтоорук» эргелели Кызыл — Самагалдай — Эрзин оруун ажаап-тежээрин бодунга алган. Агар септелге ажылдарын аңаа уламчылаар, ооң аңгы-аңгы участоктарынга капитал септелге чорударының төлевилел-смета документилерин белеткээн деп, Олег Бады дыңнаткан.