Тываның Баштыңы республикада чуртталга бажыңы тудуп алырынга чиигелделиг хамаатыларының санын көвүдедирин саналдаан

 Тываның Баштыңы Айыткалында республиканың эрге-чагыргазынга хуу бажың тудуунга ыяш алыр эргелиг хамаатыларының бөлүүн 2017 чылдан эгелеп ам-даа калбартыр саналды киирген. Ылаңгыя чедери берге черлерниң чурттакчыларынга чиигелдени бээрин саналынга тодараткан.

 «Тудуг ажылынче хөй-ле кижини хаара тудар күзелдиг бис. Чуртталга бажыңнарын тударының талазы-биле сөөлгү чылдарда чедип алган чогумчалыг түңнелдеривис дээрге хуу тудугжуларның ачызы деп санаар апаар. Бир эвес чеди чыл бурунгаар 30 муң дөрбелчин метр тудугдан эгелээн болзувусса, бо хүнде 100 муңну тудуп турар бис. Чуртталга бажыңын ажыглалга киирериниң темпилериниң талазы-биле Россияның болгаш Сибирь округунуң ортумак деңнелинден ажа бердивис.  

 Бажың тударынга белен чоруу дээш кижилерге, ылаңгыя көдээниң чурттакчыларынга четтиргенивисти илереттивис, оларның чүткүлүн шыдаар шаавыс-биле деткиир бис. Чиигелделиг ыяш бээрин, хамаатыларның чиигелделиг категорияларынга черни халас тускайлаарын уламчылаар бис. Тус чер эрге-чагыргаларынга, ылаңгыя ырак-узак суурларның удуртулгазынга чиигелделиг хамаатыларның даңзызын калбартыр арганы көөрүн саналдап тур мен. Чижээ, ырак-узак болгаш чедери берге Мөңгүн-Тайгага бодунуң бажыңын тудуп алыр күзелдиг кижилерниң шуптузунга чер участоктарын халас берип болур.  

 Ырак-узак суурлар дугайында чугаа чоруп турар деп база катап демдеглээйн. Чүге дээрге найысылалда, Кызылдың чоогу Сукпакта, Каа-Хемде, Ээрбекте байдал өске. Бо черлерге хуу бажыңнар тудуун шаа-биле кызырар. Чүге дизе агаарже үнген ыш экологияга-даа, кижилерге-даа аар уржукту чедирип турар» - деп демдеглээн.