Тываның чону республика чазааның ажылын «эки» деп үнелээн

 2015 чылда республика Чазааның ажыл-чорудулгазын хөй-ниитиниң чугаалажып көөрү дооступ турар. Ужуражылгаларга болгаш хамаатыларның чыыштарынга отчетту чугаалажып турда, санал бергеннерниң хөй кезии Тываның күүсекчи эрге-чагырга органнарының ажылын чогумчалыг, республиканың сайзыралының стратегтиг сорулгаларынга, ол ышкаш чоннуң хүн бүрүдеги негелделеринге дүгжүп турар деп демдеглээннер. 

  Отчет кампаниязын организастап турган кижилер Чазактың ажыл-чорудулгазын чурттакчыларның 85 хуузу эки деп үнелээн дээрзин демдеглеп турарлар. Чижээлээрге, Балгазын суурда башкы Надежда Мальцева эрге-чагыргаларның ажыл-чорудулгазында чүгле улуг-улуг төлевилелдер эвес, бөдүүн ишчилер дээш сагыш салыышкын база кирип турар дээрзин демдеглээн. «Ону медээлерден болгаш статистиканың сан-чурагайларындан, экономиктиг бергелер турза-даа, амыдыралдың бодундан чогумчалыг өскерилгелерни көрүп болур» — деп, ол санаан.

  Күш-ажылдың кижизинче угланган, акшаны ак сеткил-биле ажылдап алырын күзээн кижилерге деткимче көргүзүп турар төлевилелдерни чон эскерген. Оларның аразында «Чаңгыс суур — чаңгыс бүдүрүлге» деп губернатор төлевилелдери, аңаа республика Баштыңының чаа эгелээшкиннери — «Өг-бүле бүрүзүнге — дээди эртемниг бирден эвээш эвес уруг», «Аныяк өг-бүлеге — кыштаг», «Инек — чемгерикчи малым» деп төлевилелдер немежир. 

 Регионнуң «Херээженнер эвилели» организациязының идепкейлиг киржикчизи Татьяна Ондар ол төлевилелдерни республиканың эрге-чагыргаларының чогумчалыг тывыышкыны деп санаан. «Бистиң эконмика яамывыска тодаргай болгаш боттуг түңнелдер херек, а бюджет акша-хөреңгизин үлээри эвес» - деп хөй чылдарда күрүне албанынга ажылдап чораан Т. Ондар демдеглээн. 

 2015 чылда «Херээженнер эвилелин» дамчыштыр 2015 чылда элээн каш ындыг төлевилелдерни көдээге боттандырган. Оларның киржикчилери пекарняны, амыдырал ачы-дузазын чедирер төптү, дааранылга мастерскаязын ажыткан, суй белектерни бүдүрүп турар апарган. 

 Мурнуку чылдарга деңнээрге, Чазак отчедун чугаалажырынга сайгарлыкчыларның хөйү-биле киржип келгени онзагай болган. Чамдык ужуражылгаларга олар чугааны эгелеп турганнар. Оларның дыка хөйү чазактың төлевилелдериниң ачызында тургустунган. 

 Чижээ, Эрги-Барык суурнуң чурттакчызы Сылдыс Куулар «Бир суур – бир бүдүрүлге» төлевилелдиң күүселдези-биле грант деткимчезин алгаш, бажың дериг-херексели кылыр цехти ажыткан. Ооң бизнези ам Ак-Довурак хоорайже көжүп, улам сайзыраан. Ачы-буян акцияларының киржикчизи ам бодунуң бүдүрүлгезин улгаттырып, садыг четкизин ажыдар сорулгалыг. 

 Боттарының дуржулгазынга үндезилээш, сайгарлыкчылар чаа-чаа кижилерни бизнес ажыл-херектеринче хаара тударының талазы-биле информастыг көскү политиканы чорударын Чазакка күзээннер. Яамыларның болгаш ведомстволарның сайтыларында, интернет четкизинде сайгарлыкчы чорукка күрүне деткимчезин бээр арга, хевирлерни болгаш ооң негелделериниң дугайында шупту медээлерни чарлаан-даа болза, хөй чонга ол билдинмес бооп артпышаан деп айытканнар. Ындыг медээлерни ниитилелже тарадырының өске хевирлерин тывар дээн «Херээженнер эвилелиниң» саналы чөптүг. 

  «Көдээниң чурттакчылары оожум болгай, оларны сайгарлыкчы дидим ажыл-ишче хаара тудар дизе, оларны сургаар, чүве бүрүзүн эчизинге киир тайылбырлаары чугула» — деп, олар сүмелеп, кандыг-бир ажыл-херекти эгелеп чоруур кижилерге бодунга бүзүрелди оттурар кылдыр, чазактан кандыг дузаларны манап таныштырарын дилээннер.