2016 чылда Бүгү-Россияның көдээ ажыл-агый чизезинге белеткелдиң кол чадазы эгелээн

 Тываның Чазааның бажыңынга көдээ ажыл-агый чизезин белеткээр болгаш эрттирер талазы-биле республика комиссиязы муниципалитеттерниң киржилгези-биле видеохарылзаалыг конференцияны эрттирген. ТР-ниң Чазааның Даргазының агроүлетпүр талазы-биле оралакчызы Сергей Ондар ол комиссияны удуртуп турар. 

 Чыл эгезинден, бо үш айда, чурттакчы чонга хамааржыр объектилерниң даңзызын ылавылаар ажылдарны чоруткан. Бүгү-Россияның көдээ ажыл-агый чизези-2016-ның чорудуу-биле, республикада 44307 объект чизеге кирер ужурлуг, бүдүрүлгелер болгаш организацияларның 340 хире объектизин олар боттары чизе саазынынга демдеглээр. А тараачын (арат) ажыл-агыйларын, хуу сайгарлыкчыларны, дача каттыжыышкыннарын чизечилер чизелээр. 2015 чылдың төнчүзүнге деңнээрге, тараачын (арат) ажыл-агыйларының, хуу бүдүрүлгелерниң база көдээ ажыл-агыйлыг эвес организацияларның дузалал ажыл-агыйларының саны кызырылган, деп Тывастаттың удуртукчузу Виктория Талтаева демдеглээн.

  - Тараачын (арат) ажыл-агыйларының, хуу бүдүрүлгелерниң база көдээ ажыл-агыйлыг организациялары болур коммерциялыг объектилерниң санының кызырылганын күрүне бүрүткелин эртсе-даа, Росреестр эргелелиниң баазазында черин демдегледип албаан ийикпе, азы кадастр база үндүрүг учедундан уштааны-биле тайылбылаар – деп, Виктория Талтаева чугаалаан. 

 Ындыг болзажок, хамаатыларның хууда дузалал ажыл-агыйларының база өске-даа хуу ажыл-агыйларының саны 300 объектиге көвүдээн. Көдээ ажыл-агый чизези муниципалдыг тургузугнуң удуртукчуларынга дорт хамаарылгалыг, чүге дизе бодунуң территориязынга ол ажылды организастаар кол кижи ол деп, хурал үезинде республика комиссиязы база катап сагындырган. Чизе объектилериниң 62 хуузу болур хамаатыларның ажыл-агыйларының санын кожуун деңнелинге тодарадыр ажылдар ыяк чорудуп турар. Ынчангаш удуртукчу кижи байдал кандыгыл, кандыг айтырыглар барыл, ону канчаар шиитпирлээрин билген турар ужурлуг. Оон аңгыда, чизеге белеткел чоруп турда, муниципалдыг тургузуг бүрүзү ажыл-агыйларның адрестиг байдалын база чурттакчы чоннуң ажыл-агый учедун хынаар. Чизе эгелээрге чедир адерстерни чаартыр болгаш дугаарлаашкын демдектерин доозар ужурлуг. Тываның кожууннарында белеткел ажылдары кайы хире чоруп турарын хынаары-биле Тывастаттың специалистери доктаамал үнүүшкүннерде. 

 Республиканың Кадык камгалал, Өөредилге, Күш-ажыл яамыларының ведомство организацияларында көдээ ажыл-агыйының дузалал ажыл-чорудулгазын бүрүткээр талазы-биле айтырыгны аңгы көрген. Чамдык уруглар садтары, школалар, эмнелгелер болгаш социал албан черлери боттары малдыг, тарылга шөлдерлиг база дузалал ажыл-агыйларлыг. Оларның хөй кезии үндүрүгден корткаш, немелде ОКВЭД бүрүткетпээн. Федералдыг үндүрүг албанының Тывада эргелелиниң удуртукчузунуң оралакчызы Евгений Вачеланов ындыг айтырыглар талазы-биле Үндүрүг албанының эргелелинден консультацияларны алырын сүмелээн. 

 Республикада ниитизи-биле 19 инструктор участоктарын тургускан, оларның 10 участогу июньнуң 9-тан сентябрь 3-ке чедир, а 9 участок - сентябрьның 9-тан декабрь 3-ке чедир ажылдаар. 19 инструктор база 113 чизечи участоктарга ажылдаар. Шынарлыг чизе ажылын чорудар кижилерни Тывастатка шилип-тыварынга муниципалитеттер дузалажыр. Бөгүн Тыва студент отряды ол ажылдарга киржиринге беленин, республика комиссиязынга дыңнаткан. Амдыызында кордакчылар билдириишкинни бижип, анкетаны долдуруп турар. Тестированиеның түңнелдери-биле түр када ажылдаар кижилерни шилип алыр. 

 Тывастат июньда, регион болгаш муниципалдыг деңнелге, көдээ ажыл-агый чизезиниң ажылдакчыларынга өөредилгени организастаар. Тывастаттың специалистери Москва хоорайга, март айда, "Бүгү-Россияның көдээ ажыл-агый чизезиниң автоматчыткан системаның иштинде система" деп программа-биле өөредилгени эрткен. Белеткел ажылдарындан эгелээш, түңнелдерни үндүргүжеге, чизе чоруудунуң бүгү чадазында ол система-биле ажылдаар. 

 2016 чылда бүгү Россияның көдээ ажыл-агый чизезиниң чизе кылыр саазыннарының майыктары Тывастатта чедип келген.