17.03.2016
Чоокта чаа РФ-тиң Президентизи биле республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң ужуражылгазының түңнелинге даянгаш, март 15-те, сайыт Максим Соколов Россияның Транспорт яамызынга Тываның Орук-транспорт адырын хөгжүдер айтырыглар талазы-биле ажылчын хуралды удуртуп эрттирген. Хуралга федералдыг сайыттың оралакчылары база Росавтооруктуң удуртулгазы олурушкан.
Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республика территориязында М-54 оруктуң чаа маршрудун федералдыг өнчүже албан езузу-биле дамчыдар ажылдарны дүргедедип база 2016 чылда ооң акшаландырыышкынын эгелээри чугула деп бодунуң туружун дыңнаткан. Ол-ла дилегни Россияның Президентизи Владимир Путин-биле ужуражылга үезинде база чугаалаан. Федералдыг оруктуң маршрудун чурттуң баштыңы деткип, акшаландырыышкынның хуусаазын тодарадырын сайыт М.Ю. Соколовка дааскан.
Амгы үеде Кызыл–Чадаана-Хандагайты–Моол-биле күрүне кызыгаары («Хандагайты» КЭП) автомобиль оруу бүрүн ажыглалда болгаш IV база III категорияның оруктарының негелдезинге дүгжүп турар деп, Тываның Баштыңы дыңнаткан. Федералдыг өнчүже бо автоорукту ол шынарлары-биле дамчыдып болур. Бо хүнде «Енисей» М-54 автотрассаның мурнуу угланыышкынын ажыглалга тударынче көрдүнген 140 млн. рубль хемчээлдиг акшаландырыышкынны Кызыл–Чадаана-Хандагайты–Моол-биле күрүне кызыгаары чаа маршрутче угландырар болза, ажырбас.
Кризистиг чылда инвестиция төлевилелдерин боттандырары республикага дыка херек деп, Шолбан Кара-оол санап турар. М-54 орукту өскээр угландырары шак-ла ындыг инвестиция төлевилелинге хамааржыр. 1 муңдан эвээш эвес ажылчыннарны («Восток» КХН) автоорукту чүгле эде чаартыр ажылдарга безин хаара тутканындан, олар доктаамал шалыңныг апаар.
«Енисей» М-54 федералдыг оруктуң Кызыл хоорайдан Хандагайты-Боршоо эрттирилге пунктузунга чедир чаа маршруду 19 муниципалдыг районнарның 9-ун таварып эртер болгаш, транспорт адырында инфраструктура кызыгаарлаашкынын чайладып, кожууннарның хөгжүлдезинге салдарны бээрин сагындыраал. Республиканың чурттакчы чонунуң 62 хуузунуң орук аргыжылгазы экижиир. Делегей чергелиг транспорт коридорун тургузарынга инфраструктураның чугула объектилери-биле хандырттынган турум транспорт судалын тургузуп, республиканың бойдус курлавырларын шиңгээдир арганы берип, Тыва Республикага база ниитизи-биле Россия Федерациязынга социал-экономиктиг шынарлыг өске-даа төлевилелдерни боттандырарынга дузалыг.
Автооруктарга шимчээшкинни төлевилел хандырар. Моолдуң транспорт коридорунуң бирээзинче үнер чаа арга тургустунуп, Төп-Азия күрүнелери-биле регионнуң экономиктиг кады ажылдажылгазынга идигни бээр.
«Орукту федералдыг өнчүже шилчидерин база ооң акшалындырыышкынын дүргедедирин шиитпирледивис» - деп, Шолбан Кара-оол бодунуң блогунга РФ-тиң Транспорт яамызынга ужуражылганың түңнелин бижээн.
Оон аңгыда, РФ-тиң Транспорт яамызынга хуралдың түңнелинге даянгаш, «Тыва Рспубликаның орук системазын хөгжүдери» республиканың күрүне программазын боттандырарынга 300 млн. рубль федералдыг акша-хөреңгини Тываның Орук фондузунче шилчидерин шиитпирлээн.
Тываның Баштыңы Кызыл аэропортунуң ужудуп-хондурар шөлүн эде чаартыр ажылдар эгелээрин сайытка дыңнаткан. Бо чылын 2700 метр дилиндекти солуур. Тудугжулар ажылды үезинде доозарын аазаан. Ынчангаш объектиде ажылдарны үе-шаанда акшаландырар айтырыгны бодунуң контролюнга алырын, сайыттан Шолбан Кара-оол дилээн.