Күрүне Думазының депутады Лариса Шойгу журналистерниң айтырыгларынга харыылаан

 Күрүне Думазының депутады Лариса Шойгу, «Чаңгыс демниг Россия» партияның иштинге май 22-де эртер бадылаашкынынга киржири-биле, март 2-де документилерин дужааганын, парлалга конференциязында дыңнаткан. 

  2016 чылда Күрүне Думазының депутадынче кандидат кылдыр кордап турары ол. Оон аңгыда, партияның соңгулдазынга киржири-биле, ТР-ниң Дээди Хуралының депутады Виктор Глухов база ИХЯ-ның хоочуннар чөвүлелиниң даргазы Марат-оол Ондар документилерин киирген. 

 Удурланыкчылары кризиске хамаарыштыр 100 хуу аазаашкыннарны берип турда, бо чылдың соңгулдаларынче «Чаңгыс демниг Россия» партиязы кандыг кыйгырыглыг киржип турарын, Күрдуманың амгы үеде депутадындан "Тыва" КТРК-ның журнализи Виталий Кузнецов сонуургаан.

  «Айтырыыңарга боттарынар-ла харыыны бердиңер ышкажыл. Өске партиялардан коллегаларымга кезээде чугаалаар кижи мен: шупту чүве багай деп чугаалааш, ол дээш харыылавазы силерге эки-ле ыйнаан деп. Чугаалааш-даа, чүнү-даа саналдавазы аан. Бис кошкак талаларывысты, кайда аскап турарывысты эки билип, кризисти ажып эртериниң аргаларын дилеп турар бис. Боттарывыстың хөделиишкиннеривис дээш харыылап, чүү болдунмаанын, чүнү эдерин ажыы-биле миннип турар бис. Чонга чугула херек социал айтырыгларны билип, бодаарга-ла ындыг чугула эвес ышкаш шиитпирлерни хүлээп турарывысты база тайылбаар апаар бис» - деп, Лариса Шойгу чугаалаан. 

 2015 чылдың түңнелдерин чугаалап тура, Тыва Республиканың Баштыңы Ш.В. Кара-оолдуң күжениишкини-биле чедип алдынган, 2015-2025 чылдарда Тываның социал-экономиктиг хөгжүлдезниң дугайында Россияның Чазааның хүлээп алганы айтыышкынны - кол болгаш стратегиктиг онза болуушкун деп, депутат демдеглээн. Эрткен чылдың апрельде, Россияның Чазааның даргазы Дмитрий Медведев регион хөгжүлдезиниң элээн каш угланыышкыннары айыттынган ол документиге атты салган. Республика МИЧ-териниң төлээлери, Кызылда терапия корпузунуң чедир туттунмаан тудуунуң айтырыы айтыышкында канчап кире бергенин сонуургаан.

 - Узун төөгү. Саң-хөө база кадык камгалал яамылары-биле кады ол айтырыгны шиитпирлээрин кызыткан бис. Төнчүзүнде, «Чаңгыс демниг Россия» партияның удуртулгазының деткимчези-биле элээн ведомстволардан чөпшээрелди алыр аргалыг болдувус. Ынчаар ол айтырыг тургустунган – деп, Лариса Шойгу тайылбырын эгелээн. – Ооң соонда Россияның Чазаанда эксперт комиссиязының ажылының үезинде, оралакчы-премьер Ольга Юрьевна Голодец бистиң корпузувус биле Хакасияда объектини үндүр шыйып каапкан. Ажыл-агыйжы ол чүүлге дыка хараадаан бис. Ынчан, Күрүне Думазында Бюджет талазы-биле комитетке ол айтырыгны ажылдап көөр деп, шиитпирледим. Бергедээшкиннер турза-даа, федералдыг бюджетке эдилгелерни немеп, терапия корпузунуң тудуун киирип алганывыс дээш, оларга өөрүп четтирер мен. Ооң тудуунга 440 млн. рубльди аңгылаан. Чугула айтырыгларны шиитпирлээриниң аңгы-аңгы аргаларын ажыглаарының бир чижээ ол-дур. Россияның Чазаа-биле чөпшээрешпээн саналдар дээш, Думаның депутаттары кады туржуптар чүүлдер база тургулаар. 

 Лариса Шойгунуң партияның баш удур бадылаашкынынга киржири билдине берген болганда, соңгулда мурнунуң программазының дугайында айтырыгны "Кызыл-телесеть" телеканалдың кол редактору Айсу Дапы салган.

 - Мээң кол угланыышкыным – социал кезекте. Республиканың Чазаа-биле сырый харылзаалыг ажылывысты демдеглейн. Тываның депутады дээрзимни каяа-даа чугаалап чоруур кижи мен. Менде партийжи аңгылаашкын деп чүве чок, ында чааскаан болганымда, республиканың шупту чурттакчы чонунуң төлээзи мен. Дээди Хурал-биле база кады ажылдажылгада бис. Ынчангаш шупту ажыл-чорудулганы кады дугуржулга-биле чорудар.Тываның мурнунда шиитпирлээр айтырыглар ам-даа хөй. Нарын бо үеде, удаа-дараа харылзажып, Россияның Чазаанче кады үнүп турар бис. Чүгле регион эрге-чагыргазының күжениишкинниг ажылы эвес, депутаттың киржилгези, негелдези, дузазы негеттинер ажылдар база таварышкылаар. Ындыг үеде айтырыгны шиитпирлээри-биле кады ажылдаар апаар. А Тываның экономиктиг чаагай чоруун быжыглаары – бирги чергениң айтырыы-дыр.

  Кадык камгалал темазынга дыка хөй айтырыгларны журналистер салган. 2007-2011 чылдарда бирги депутаттар чыыжында, Лариса Шойгу кадык камгалал талазы-биле дума комитетидинге кирип турган. Ынчан-на, көдээ черлерге ФАП-тарны катап тургузарын саналдааш, ону катап ажыдарын, бирги хереглелдиң эм-таң аймаан база аңаа садарын, коллегалары-биле сөөлзүредир чедип алган. ФАП-тарны бир дугаарында Тывадан эгелээр деп шиитпирни хүлээп алганынга депутат чоргаарланыр. Амгы үеде Күрүне Думазының ажылының регламент болгаш организация талазы-биле комитет даргазының оралакчызы-даа болза, кадык камгалал айтырыы – кол сонуургалында артпышаан. «Кадыкшыл камгалалының үндезиннериниң дугайында» федералдыг хоойлуну ажылдап кылыр база хүлээр чымыштыг ажылдың дугайында журналистерге чугаалаан. Хоойлу төлевилелин сайгарып турда, барык 1000 хире эдилгени кылган. 

 Бо сургакчылаашкынының үезинде республиканың эмнелге албан черлеринге депутат барып четтиккен бе деп, "Плюс Информ" солуннуң кол редактору Татьяна Рамазанова айтырган. 

 - Депутат ажыл-чорудулгам үезинде аңгы-аңгы кожууннарга чедип, республиканың дыка хөй эмнелге албан черлерин эргээн мен, бо удаада болдунмады. Ынчалза-даа республиканың кадык камгалал сайыды-биле ужураштым. Кадык камгалалының мурнунда сорулгаларны болгаш айтырыгларны сайгарып, документилерни көрдүм, шиитпирлээр айтырыглар хөй-дүр. Статистиктиг көгүзүглерлиг немелде документилерни манап тур мен. Байдал эки эвес-тир деп чугаалап шыдавас мен, дыка эки түңнелдер база бар болдур ийин. Ындыг-даа болза, айтырыгны кады шиитпирлээрин дилээри-биле, Россияның Кадык камгалалынче үнер угланыышкыннар база бар. 

 Тывада хөй-ниити хүлээп алыышкыны доктаамал ажылдап турарын Лариса Шойгу сагындырган. 2007-2011 чылдарда, бирги чыыш үезинде ажылдап турган ооң үезинде, хамаатылардан 6 муң хире чагыг кирген. Бо чыыштың статистиказы амдыызында үндүрдүнмээн. Ооң мурнунда турганындан, дилеглерниң хевири өскерилген. Шагда квартира садып бээрин азы акша бээрин дилеп турган болза, ам социал планда шиитпирлеттине бээр айтырыглар колдаан. Март 3-те, Тыва Республиканың Дээди Хуралының (парламент) бажыңында, «Чаңгыс демниг Россия» партияның даргазы Дмитрий Медведевтиң хөй-ниити хүлээп алыышкын өрээлинге Россияның Күрүне Думазының депутады Лариса Шойгу хамаатыларны хүлээп алыр. 

 - Депутаттың ажылы хоойлужудулга ажыл-чорудулгазы-биле кызыгаарлаттынмас, хөй кезиинде тодаргай кижиге хамааржыр айтырыгны шиитпирлээр. Бир кижиге боттуг дузаны чедиргениңни бодап кээрге – сагыш-сеткилге дыка эки апаар.