Надежда Яговдик: Кол чүүл – өөреникчилерниң тодаргай эртемнерге сонуургалын оттурар

 Тываның математика башкыларының ассоциациязының даргазы, баштаар черниң даргазы Надежда Яговдик Бүгү-россияның математика башкыларының ассоциациязының регион салбыры математика, физика болгаш информатика башкыларының 1 съездизинге тодараткан планнарының күүселдезинге идепкейлиг киржип эгелээн дээрзин дыңнаткан.

 Чоокта чаа баштаар черниң хуралынга Ассоциацияның удуртур составының 11 кежигүнүн соңгаан. Тываның Өөредилге болгаш эртем яамызының, ТР-ниң өөредилге шынарынга үнелел институдунуң, ТР-ниң Национал школа хөгжүлдезиниң институдунуң күжениишкиннери-биле бөлүк документилерни чыып, 2016 чылдың хемчеглер планын тургускан. Ооң удуртулгазы-биле башкы бүрүзү чүгле санга эвес, а физика, информатикага ургларның билииниң шынарын бедидери-биле тускай сорулгалыг ажылдаар. 

  Школаны дооскан өөреникчи инженер-техниктиг мергежилче өөренип кирер кылдыр технологияга өөредириниң аргаларын тып турар дээрзин ол демдеглээн. Ол ажыл чоруп турар. Ооң-биле чергелештир тодаргай эртемнерни башкылаарының методиказының шынарын бедидериниң дугайында айтырыг база шиитпирлеттинип турар, келир үениң бедик билиглиг башкыларын белеткээри ассоциацияның чугула сорулгазы. Ажылдап кылдынган комплекстиг документиде школаларда ажылдап турар башкыларның мергежилин бедидерин база көрген. 

  Бо хүнде уругларга сан талазы-биле ханы билиглерни 5 класстан эгелеп берип турар. Бодунуң өөреникчилеринге тодаргай эртемнерге сонуургалды оттурары – башкы кижиниң кол сорулгазы. Россия Федерациязының математикага өөредир хөгжүлде концепциязының кол аспектизи ол. 

 Ындыг болзажок, техниктиг мергжилдерже дужаап киреринге математика, физика, информатикага тускай белеткел херек болгаш амгы үеде чаңгыс аай күрүне шылгалдаларынга белеткел – республика школаларының мурнунда чугула айтырыг болуп артпышаан. Ынчангаш республика школаларының доозукчуларын техниктиг дээди өөредилге черлеринче дужаап киреринче белеткээринден аңгыда, билиин быжыглаары эң чугула. ЧКШ-га ханы билиглерин шынзыдары ындыг-ла амыр эвес, ынчангаш өөреникчилерге, башкыларга таарымчалыг байдалдарны тургузары-биле ада-иелер деткимчени бээр ужурлуг.

  Эрткен чылын Тываның Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оолдуң ачызында, Математика башкыларының бүгү-российжи ассоциациязынга каттышкан бис. Мында чүгле сан талазы-биле эвес, а чурттуң экономиказының хөгжүлдезинге, күрүнениң технологтуг келир үезиниң үндезини болур физика, информатиканың дугайында чугаа чоруп турар. Өөредилгениң инженер-техниктиг угланыышкынын хөгжүдериниң чидиг айтырыы чүгле бистиң республикада эвес, а бүгү Россияда бар. 

 Тываның Өөредилге болгаш эртем яамызын бо хүнде арга-дуржулгазы улуг, тодаргай эртемнерниң чажыттарын тергиин билир физика башкызы Татьяна Оюновна Санчаа удуртуп турар. Бо чылын тускай угланыышкынныг ажылдар эки талаже углап, Тывага чугула херек техниктиг мергежилдерни шилип алыр школа доозукчуларының саны көвүдээр дээрзинге бүзүрээр мен.