Тываның Баштыңы чаңгыс чер чурттуглары-биле Чаа чылдың баштайгы хүн херелин уткуп, чурттуң болгаш республиканың чаагай чоруу дээш чалбарган

 Ай календары-биле Чаа чыл – Шагаа байырлалының бүдүүзүнде Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол чаңчыл езугаар кожууннарны кезээш, республиканың хүндүткелдиг кижилери-биле чолукшулга езулалын кылган. Республика удуртукчузу баштай Чаа-Хөл, оон Чөөн-Хемчик биле Улуг-Хем кожууннарның улуг назылыглары-биле ужурашкан болза, чазак кежигүннери өске черлерге четкеннер. 

  Шагаа дүнезинде Шолбан Кара-оол Кызыл хоорайда хүрээлерни эргээш, чыл санында шажын хемчеглеринде республиканың чурттакчы чону хөйү-биле киржип турар апарганын эскерген. 

 Чырыткылыг байырлалды уткууру-биле хүрээлерде чыылган чонга байырын чедирип, шаптараазыннарны чиик-чаагай эртерин, ажыл-ижинге чедиишкиннерни, ажыл-агыйынга байлакшылды күзээн. Бо удаада, Дөгээ даанга хүннүң баштайгы херелдерин уткуп тура, чурттуң болгаш республиканың чаагай чоруу дээш чалбарыгны кылган. 

 «Кажан чүдүп тура, өгбелеривиске мөгейип, ыдыктыг черлерниң ээлери биске ээ көрнүрүн база деткимчени олардан дилээр бис. Чылды улуг-ла бергедээшкиннер чокка эртеринге ол шынап-ла дузалаар чүве. Ам база Дөгээ дааның кырынга эр чон чыглып, езулалдарны кылыр бис» - деп, Шолбан Кара-оол сагыш-сеткилин үлешкен. 

 Бо чылын Шолбан Кара-оол Дөгээ даанче элээди өңнүктерин база эдертип алган. Саң салыр езулалда олар бир дугаар келген болгаш, ында чыылган эр кижилерниң хөйүн кайгаан. Бурунгу езулалга киржип, эртенги даң хаяазын аңаа уткуур күзелдиг кижи бүрүзү аңаа кээп болур. Езу чаңчылдарны сагып чорууру дээш чаңгыс чер чурттугларынга өөрүп четтиргенин Шолбан Кара-оол илереткен. 

 Оларның аразында идер-тергеде келген эр кижилерге онза хүндүткелин дамчыткан. «Тываның эр хиндиктиг чонунуң мурнундан Саң салыр езулалды кылдывыс. Оттуң чалбыраажы бедик болгаш хөглүг болду! Өгбелеривиске, оран-таңдывыска база бурган-бүдээливиске тейледивис!» - деп, Шолбан Кара-оол езулал соонда бодунуң блогунга бижээн. 

 Езу чаңчыл езугаар чүгле эр кижилер бедик черже үнүп, оран-таңдының ээлеринге ак чемин ыдык отка өргүүр - Саң салыр езулалды эрттирер. Ону сарыг шажынның лама башкылары башкарар. Бо удаада улуг, бичии эр кижилер чыглып, чолукшулга езулалын кылып, чаагай күзээшкиннерни ыыткыр номчаан, а Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол чаа чылда чүнү кылырын чаңгыс чер чурттуглары-биле сайгарып, чугаалашкан. 

 Чоннуң Шагаа байырлалы бурун шагдан бисте катап эглип, Тываның чурттакчыларының эң ынак байырлалы болу берген. Кижилер боттарының ук салгалын, ужур-чаңчылдарын сактып эгелээни – иштики сеткил-хөөнүн сайзыралынга улуг идиглиг.