Россияның «соңгу» регионнарының чижээнге Тывада иви ажыл-агыйының хөгжүлдезиниң айтырыгларын Тожу кожуунга сайгарып чугаалашкан

 2016 чылдың баштайгы хонуктарында Тывага Соңгу чүктүң эвээш санныг чоннарының төлээлери кээп чораан. 

 Россия Федерациязының субъектилеринде иви ажыл-агыйлыг черлерниң ол төлээлери Тожу кожуунга ийи хүн чорааш, ында тываларның амыдырал байдалдары-биле танышканнар. 

 Соңгу чүктен келген делегацияның составынга Ханты-Манси автономнуг округтуң дума депутаттары — Надежда Геннадьевна Алексеева, Татьяна Степановна Гоголева, Саха (Якутия) Республиканың Күрүне Хуралының (Ил Тумен) Соңгу чүктүң эвээш санныг үндезин чурттакчыларының айтырыгларының болгаш Арктика херектериниң талазы-биле доктаамал комитединиң даргазы Елена Христофоровна Голомарева болгаш өскелер-даа кирген. 

 Тожу кожууннуң чагыргазынга Дээди Хуралдың «Россияның регионнарынга иви ажылын хөгжүдериниң хоойлужудулга-биле хандырылгазы болгаш Тыва Республиканың Тожу кожуунга иви ажылын деткиириниң айтырыглары» деп темага үнүүшкүннүг «төгерик столу» болган. Ол «төгерик столдуң» ажылынга Тожу кожууннуң ивижилери, республиканың чамдык кожууннарының чагыргалар даргалары, Тыва Республикада Медицина-социал айтырыгларының болгаш эргелеп башкарылганың эртем-шинчилел институдунуң эртем секретары Кара-кыс Донгаковна Аракчаа болгаш өскелер-даа киришкеннер. 

 Саха (Якутиядан) келген депутат Е.Х. Голомарева 1997 чылда Саха (Якутия) Республикага «Соңгу чүктүң азырал ивизиниң дугайында» хоойлуну хүлээп алган дээрзин таныштырган. Аңаа өнчүнүң бүгү хевирлериниң эрге-хоойлу, экономиктиг болгаш социал үндезиннерин доктаадып тургускан болгаш Саха (Якутияның) чоннарының амыдыралының чаңчыл болган хевирлерин болгаш культуразын камгалап арттырары-биле экономиктиг ажыл-чорудулгага байдалдарны тургузарынче ол хоойлу угланган дээрзин дыңнаткан. Амгы үеде Саха Республиканың парламентизиниң хоойлу саналдап киирер эргезин езугаар ажылдап кылдынган «Көшкүн амыдыралдыг эвээш санныг үндезин чоннарга күрүне деткимчезиниң дугайында» федералдыг хоойлунуң төлевилели Россия Федерациязының Күрүне Думазында кирген. Ол төлевилелди 2016 чылдың бирги кварталында часкы сессияга чугаалажып көөр. 

 Оон аңгыда Саха (Якутия) Республикада «Көшкүн өг-бүле дугайында», «Көшкүн школа дугайында» хоойлулар ажылдап турар. Республикада ивижилерниң ортумак шалыңы айда 22 муң рубль, ооң аңгыда ивижилерниң уругларынга ай санында 12 муң рубль хемчээлдиг дузаламчы акшаны база төлеп турар дээрзин ол демдеглээн. Соңгу чүктүң төрүүр ивизиниң баш санын немей өстүрери дээш субсидияны республикага ийи чыл улаштыр төлеп келген. Саң-хөө деткимчезиниң хемчээли төрүүр бир баш ивиге онааштыр 5000 рубль болуп турар.

 «Төгерик столдуң» киржикчизи, аалчы Г.К. Куценко «Үндезин чурттакчыларның «Льыоравэтльан» информация-өөредилге четкизи» хөй-ниити организациязының ажыл-чорудулгазын таныштырган. Ызыгуур салгаан ивижи В.В. Пуя Якутияга ивижилерге хамаарыштыр хүлээп алган хоойлулар улуг дузалыг болган дээрзин дыңнаткан. К.Д. Аракчаа республиканы «Чемгерикчи инек малым» деп программазынга дүүштүр «Чемгерикчи иви малым» деп иштики программаны ажылдап кылырын саналдаан. 

 Иви ажылынга кадрларның чедишпейн турарын база «төгерик столга» демдеглээн. Ында ажылдап турарлар назылап кыраан, а аныяктарда иви кадарар күзел чок. 

 Чугаалашкан айтырыгларга хамаарыштыр хемчегни ажылдап кылырын, ону Тыва Республиканың Дээди Хуралынга (парламентизинге) сайгарып чугаалажырын аңаа киришкеннер шиитпирлээн.