Василий Оюн: Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оолдуң Айыткалы ниитилелдиң негелдезинге дүгжүп турар

 Василий ОЮН, «Чөптүг Россия» партиязындан Тываның Дээди Хуралының депутады:

 — Ниитизи-биле алырга, Тываның Баштыңының бо Айыткалы мурнукузундан ылгалдыг болду. Ол боттуг болгаш республиканың амыдыралының бүгү адырларын хаара тудуп турар. Ынчангаш кандыг-бир кезекти тускайлаары, аңгылаары болдунмас. Мээң билип турарым-биле алырга, бо Айыткал ниитилелдиң негелдезинге дүгжүп турар. Өөредилгеден, школалар тудуундан эгелээш, кадык камгалалга болгаш адрестиг дузага чедир социал кезек аажок күштүг болду. Акшаны ажылдап алыңар, бис байдалдарны тургузар, деткиир бис деп кыйгырыг Айыткалда бар. 

 Бистиң Баштыңывыстың ол медеглелин шупту деткиир боор деп бодаар мен. Ону, шынап-ла, деткиир болгаш ажылдаар херек. Боттарывыс ажылдаар апаар бис. Ону үстүнден манап орар болза, хоржок, бот хөделир болза эки. Эң кол чүүл — кижилерге чогуур байдалдарны тургузуп турар. Ынчангаш амыдыралынга дээш ажылдап алырын кижилерге угаадыр.

  Альберт КУВЕЗИН, ТР-ниң Дээди Хуралының депутады, Тываның Улустуң артизи:

 — Элээн каш чугула чүүлдерни бодумга демдеглеп алдым. Бирээде, Россияның Президентизиниң болгаш Чазааның акша-хөреңгини чогумчалыг чарыгдаарының дугайында кыйгырыын чер-черде өскээр билип алган, чамдык удуртукчулар кайы хамаанчок барган. Бөгүн Тываның Баштыңы кичээнгейни олче угландырды, эде тургузар дээш эмин эрттирип турар чүүлдер бар. 

 Бистиң башкыларывыска хамаарыштыр ону чижекке киирейн. Оларны төпчүткен бухгалтерияже киирген соонда, эрги бухгалтерлерни ажылындан үндүрүпкен, чаа кижилер эккеп каан, а олар шалың безин санап билбес болган. Ону бөгүн чаа дыңнадым.

  Ийиде, бюджеттиң чедишпес чоруу. Аргаларны дилеп тывар херек, канчаар чурттаарының талазы-биле саналдарны чер-черлерден киирер болза эки. 

 Үште, ол-ла санкциялар, аар-берге байдалдар турза-даа, Тыва дыка хөй федералдыг программаларже кирип шыдаан-дыр, ол дээш байыр чедирип, федералдыг курлавырлар ажыктыг ажыглаттынар дээрзинге идегеп тур мен. 

 Дина ОЮН, Кызыл хоорайның баштыңы: 

 — «Чаңгыс демниг Россияның» Кызылдың Төлээлекчилер хуралында фракциязының хуралын эрттирдивис. Аңаа Тываның Баштыңы Шолбан Валерьевич Кара-оолдуң Кызыл хоорайның удуртулгазының мурнунга салган орулгаларын канчаар күүседиривисти чугаалаштывыс. 

 Бичии уруглар тудар төптерни азы уруглар садтарын деткиириниң, тударының аргаларын ажылдап кылырынче бистиң кичээнгейивисти угландырды. Ону муниципалитет-хуу черлер эштежилгези-биле-даа, анаа хуу байдалга-даа боттандырып болур.

  Оон аңгыда хөй квартиралыг бажыңнарның капитал септелгезиниң программазын күүседиринге контроль тургузуп болур. Ол ажылды Ниити-россияның Улусчу фронтузу-биле кады кылза эки. Кризистиң байдалдарында муниципалитеттер боттарының бюджединче кандыг орулгаларның кирип турарынче кичээнгей салырын Шолбан Валерьевич айытты. Хоорай бюджединде дыка улуг черни ээлеп турар социал хүлээлгелерге магадылал тургузар болгай. 

 Чер участоктарынга чизе чорудар сорулга база салдынган. Олче кичээнгейни угландырып, Кызылдың мэриязы бо чылдың сентябрьда чер участоктарын чизелеп эгелээн. Ооң түңнелинде учета кирбээн дыка хөй участоктар илереттинген. Ындыг черлерде кайы хамаанчок, туразы-биле туттунган тудугларны канчаарыл деп айтырыгны бодаар херек. Чаңгыс сөс-биле чугаалаарга, ажыглал чок хензиг-даа черни илередири чугула. 

 Бисте шимчевейн турар шимчээр өнчү-хөреңги — транспорт бар бе, ону көөр. Ол чыл-чылы-биле септеттинмээнинден ажылдавас, ол дээш бюджет акша-хөреңгизинден транспорт үндүрүүн төлеп турар эвес бе? Кол сорулга — чединмес кижиге адрестиг социал дузаны хандырары болгай. 

 Бо талазы-биле белеткел ажылдарын Кызыл хоорайның мэриязы чорудуп турар. Хемниң ол-бо талаларында дачаларны, хуу бажыңнарны четчелээн болгаш паспорттаашкынын кылган. Бо ажылды уламчылаары, доктаамал болдурары чугула. Бистиң комитеттеривистиң мурнунга сорулгаларны салган бис. Даалгалар даңзызын тургузуп, ону боттандырар бис.