Келир чылын оруктар болгаш көвүрүглер тудуу кол сорулга болуп арттарын Тываның Баштыңы медеглээн

 Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол республиканың саң-хөө болгаш транспорт сайыттары-биле, а ол ышкаш «Тываавтооруктуң» удуртулгазы-биле ужурашкан. 2016 чылда, республика бюджеди кызыы-даа болза, оруктар болгаш көвүрүглер тудуу кол сорулга болуп артар дээрзин Чазак Даргазы медеглээн. Амгы байдалы дыка берге болгаш ону септеп кылыры кижилерниң амыдыралынга эң чугула оруктарны хамыктың мурнунда кылыр. Ээрбек болгаш Баян-Кол суурларже чаа оруктар эргежок чугула дээрзин ол чугаага киришкеннер демдеглээннер. Чүге дээрге ол суурларга чедери амгы үеде дыка нарын, харын-даа айыылдыг болуп турар. Келир чылын аңаа асфальт салырын республика Баштыңы саналдаан.

  Оон аңгыда бузулган орук шывыын сөөлгү ийи чылда септеп кылган-даа болза, Кызыл — Сарыг-Сеп участогунга орук ажылдарын 2016 чылда кылып доозары көрдүнүп турар. Ол ышкаш Таңды кожууннуң Кочетов, Барыын-Хемчиктиң Эрги-Барлык суурларже баар оруктарны септеп доозар апаар. Бай-Тайгада Кызыл-Дагга чаа көвүрүг туттунар.

 Соңгукчуларның чагыгларын база чугаалашканнар. Чамдык аржааннарга чедери бергезин барымдаалааш, ылаңгыя Чаа-Хөл кожуунда Хөлчүкте, Хүрегечиде, Өвүрде аржааннарже оруктарның байдалын өөренип көөр деп дугурушкан. 

  «Эргежок чугула болза, ол оруктарны кылыр апаар, Тес-Хем биле Өвүрнүң чурттакчылары дорт оруктарга сонуургалдыг. Ынчангаш ол оруктарны барып көргеш, шиитпирлээр бис» – деп, Шолбан Кара-оол чугаалаан. 

 Бай-Тайга биле Барыын-Хемчик кожууннуң малчыннарынга эптиг болдурары-биле Алаш хемни кежир, Кара-Хөл суурже баар 31-ги километрде, Барыын-Хемчик кожууннуң ыраккы Хөнделең сумузунда демир-бетон көвүрүгнү ажыглалда кииргенден бээр ай четкен. Ийиги көвүрүг – Кара-Хөлче кирер оруктуң 56-гы километринде туттунган. 

 Сөөлгү чылда Чеди-Хөлче автоорукту септээнинден, орукка чорууру чүгле эптиг эвес, а үени база камнап алыр аргалыг апарган. 

 Республиканың кожууннарында оруктар болгаш көвүрүглер дугайында айтырыглар регионнуң баштыңының онза контролюнда турар. 

 Кожууннарның төптеринде кол кудумчуларны септеп, чаарткан. Оон аңгыда Сүт-Хөл кожуунда Хемчик биле Ак хемнерни кежир ийи көвүрүгнүң айтырыы шиитпирлеттинген. Улуг-Хемниң ыраккы Торгалыг суурже Чааты хемни кежир чаа көвүрүгнү туткан. Чөөн-Хемчик кожуунда Чыргакы хемни кежир чаа көвүрүгнү 20 чыл манаан соонда, ол ажыглалче кирген. 

 2011 чылда Таңды кожууннуң Бай-Хаак-Балгазын аразында Дүрген хемни кежир чаа көвүрүгнү «2011-2012 чылдарда Тыва Республиканың транспорт системазын модернизастаары» республиканың тускай сорулгалыг программазы-биле тудуп, ажыглалда киирген.