Тываның Чазаа чаа кышкы одалга сезонунга белеткелди сайгарган

 ТР-ниң чылыдылга болгаш энергетика сайыды Роман Кажин-оол кышка белениниң дугайында видео-селектор хуралда илеткээн. Сайыттың медээзи-биле алырга, планныг хемчеглерни боттандырарынга ниитизи-биле 140,2 млн. рубль акша-хөреңги көрдүнген, ооң 27,7 млн. рубли республика бюджединден. Бо чылдың сентябрь 1-ге чедир планның 77 хуузун, азы 108 млн.рубльге акшаландырган. Ооң 17,4 млн-ни - регион бюджединден, 90 млн-ни – бүдүрүлгениң бодунуң акша-хөреңгизи. 

  2015-2015 одалга сезонунда чылыг-энергетика комплекизиниң объектилери 71 хуу белен. 4 улуг котельнаяларга хамарыштыр алырга, Ак-Довурактың - 75 %, Шагаан-Арыгның - 65 %, Хову-Аксының - 70 %, Чаа-Хөл участогунуң - 92 % белен. Планнаттынган ажылдың хемчээлинден алгаш көөрге, Кызылдың ЧЭТ 86 %, Тываэнерго - 82 %, Тувгаз - 30 % (16,5 %) кылдынган.

  ЧЭК объектилерин кышкы үеге белеткээриниң эң чидиг айтырыы – төлевирни үе шаанда төлээриниң кудуку деңнелде болуп турары. Бо хүннүң байдалы-биле алырга, хереглекчилерниң ниити өрези 1068,0 млн. рубль, ол өреде электроэнергия дээш - 657 млн. рубль, чылыг энергиязы дээш - 411 млн. рубль. Өрелерниң үлүүнден алгаш көөрге, республиканың чурттакчы чонунуң өрези: чырык дээш 54 %, чылыг дээш - 85 %. Суд таварыштыр өрениң чүгле 24 хуузун тырттырган. 

  ЧЭК бүдүрүлгелериниң ачы-дузазы дээш чурттакчы чоннуң хөй өрелиин Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол демдеглеп, эвээш орулгалыг өг-бүлелерге субсидияларны бээрде бүдүрүлгелерниң агар санынче шилчидерин хоойлужудулга-биле быжыглаарын ажылдап кылыр даалганы берген. 

 Муниципалдыг эрге-чагырга органнары ЧКА ачы-дузаларының төлевиринге субсидия кылдыр адрестиг социал деткимче дугайында дыңнадыгны бээрин айыткан: «Кышка ЧКА бүдүрүлгелерниң белеткелин, кышкы үеде чырык болгаш чылыг-биле үзүктел чок хандырылганы кожуун удуртукчулары боттары хынап, субсидия долдурар талазы-биле тайылбыр ажылын чорудуп, бүдүрүлгеге ол акшалар четкен турарын чедип алыры-биле төлевир системазын организастаары чугула». 

 Ол талазы-биле Кызыл хоорайда эки чүүлдер бар: январьдан июль айга чедир 1621 кижиге ЧКА төлээринге бюджеттен субсидияны долдурган соонда, бүдүрүлгениң агар санынче 27 млн. рубль кирген. Чеди-Хөл кожуунда адрестиг социал деткимче дугайында тайылбыр ажылын эки чорутканының соонда, хоойлу езугаар ону алыр болгаш алыксаан кижилерниң саны ийи катап көвүдээн. Ындыг болзажок акша-биле бергедежип турар дыка хөй хамаатылар бюрократчы моондактар ужун күрүне дузаламчызы болур социал субсидияны долдуртуп шыдавайн турар таварылгалар бар. 

 Хуралга Хову-Аксы, Ак-Довурак, Шагаан-Арыгда котельнаяларга хамаарыштыр чугааны база чоруткан. Котельнаяларны ажылдадырынга белеткел ажылдарын кыска хуусаада доозарын удуртукчуларынга онааган.