Чүнү көргүскени ол?

Мен ам бо улгаткыжеге чедир назыдап чурттап келгеш, чеже-чеже соңгулдаларны көрүп эртпедим дээр. Шаанда кыштың соогунда безин авам-ачам мени негей чагыга ораап алгаш, шанактыг аъттыг суурга чедип келгеш, соңгуп турганын утпаан мен. Амыдыралым аайы-биле Кызылга көжүп келгеш, үжен чыл чедип тур мен. Совет үе дижиривис өйде болуп турган соңгулдалардан база-ла чыда калбас турдум. Уругларывысты эдерткеш, арай херии черде турар соңгулда участогунга дүъш четпээнде кылаштажып чеде бээр бис.

         Биеэгиде ышкаш байырланчыг, ажык хөөннүг, сагыш-сеткилден шилилге кылып соңгуур соңгулдалар ажыт кирип бар чыдар-дыр. Оода ужур эдертип, аңгы-аңгы партия бүрүзү бир-бир ажыктыг, көскү ажылдан «Бо-дур, чонум!» дээш, кылып каан болза, чон амырап соңгуур ийик. Амгы үеде чүгле «Чаңгыс демниг Россия» партиядан өске көскү ажыл-херек бүдүрген кандидаттарлыг партия чок-тур. Коммунистиг партияны чүү деп чүү дээр, хөөкүйлер кызып-ла турар, арткан «Парнас», «Чөптүг Россия» дээн ышкаш партиялар ээлчеглиг соңгулдалар кээрге-ле чаштынып чыткан дег, хенертен үне халып, көскүлеңнеп эгелээни чаржынчыг.

      Август айның 21-ниң хүнүнде «Тыва» телеканалдың ээлчеглиг үндүрүлгезинде соңгулда бетиниң суртаал ажыл-чорудулгазында киржип турар политиктиг ийи партияның чижилгелиг дамчыдылгазын көргеш, элдепсинип ханмадым. Ийе, теле-дамчыдылганы эрттирип турар сорулгазы-даа ол боор – ийи партияның төлээлери боттарының талазындан программазын чонга таныштырары, удурланыкчыларының кошкак чүүлдерин сойгалап, ону ажып алыры деп билип тур мен. Ындыг болзажок, хөйнүң, чоннуң мурнунда көстүп турар хирезинде, хүндүткел чок, ниити культуразы куду кандидаттар үнүп кээрге, дыка-ла эпчок-тур. Шак ындыг төлеп чок аажы-чаңныг кандидат Владимир Орус-оол-дур деп суглуг ийи караам-биле көргеш, бүзүредим. Ол чугаа кадында-ла, холун карбаңнадып, өрү чайып каап турар болду. Ооң-биле чүнү көргүзүп турары ол ирги? Улуска кыжанган-даа ышкаш, азы «бо-дур мен бо» деп турары ол ирги бе? Азы өске партияда удурланыкчызынга чудуруун көргүзерге, оператор экранга билбейн көргүзүпкени ол ирги бе?

        Мээң, бөдүүн ажылчын кижиниң сүмези - соңгулдалар эрте бээр, соң даарта кызыл арны көстү бээр дээрзин утпаңар, дээрги кандидаттар!

 Кызыл-оол Ондар,

Кызыл.